Ο Σκηνοθέτης και Δραματουργός Ηλίας Αδάμ μας μιλάει για την καινούργια του παράσταση “We are in the army now” που έκανε διαδικτυακή πρεμιέρα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ FUTURE N.O.W. της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.
Η παράσταση φέρει τον τίτλο “We are in the army now”. Για ποιον πόλεμο μιλάμε;
Το We are in the army now είναι ένας τίτλος. Δε θα έλεγα ότι το έργο προσπαθεί να επαληθεύσει ντε και καλά τον τίτλο. Ο τίτλος είναι ένα κομμάτι του έργου. Το έργο είναι εκατό χιλιάδες άλλα πράγματα. Τώρα, σχετικά με τον πόλεμο, ίσως μιλάμε για την επίθεση που δεχόμαστε εναντίον μας από την ώρα που γεννιόμαστε και καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας. Κι αυτό έχει να κάνει πολύ με την queer ταυτότητα και με το πόσο βίαια κατασκευάζεται το queer σώμα.
Στην παράσταση ακούγεται πολύ συχνά η λέξη «πρότζεκτ». Ποιος είναι ο λόγος αυτής της επιλογής;
Ο καπιταλισμός είναι υποχθόνιος εχθρός. Τα πάντα ανάγονται σε ένα πρότζεκτ, ακόμα και όταν υπάρχουν οι καλύτερες προθέσεις. Σε αυτό το σημείο είμαι αρκετά αυτοαναφορικός. Μπορεί για παράδειγμα να είμαι μαζί σου και να μου λες μια πάρα πολύ προσωπική σου και τραυματική ιστορία και πραγματικά να έχω ενσυναίσθηση για αυτό που ακούω. Ταυτόχρονα όμως μέσα στο κεφάλι μου μπορεί να σκέφτομαι ότι αυτό θα ήταν τέλειο υλικό για μια παράσταση (ή για το PHD μου).
Αυτό όμως δεν είναι καλλιτεχνική δημιουργία;
Είναι καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά γίνεται και αυτή μέσα στο πλαίσιο αυτού του σύμπαντος στο οποίο ζούμε και υπάρχουμε. Και είναι και αυτή μετρήσιμη. Είναι και αυτή “πόσα views θα πάρεις” είναι κι αυτή “πόσο sexy και hot” θα είναι το story για να καυλώσουν περισσότεροι ας πούμε. Και σε σχέση με την καλλιτεχνική μου παραγωγικότητα δεν ξέρω αν αυτό είναι το υγιές μου κομμάτι ή αν είναι άπλα μέρος της σαπίλας του τελευταίου σταδίου του καπιταλισμού, όπου πρέπει διαρκώς να παράγω για να υπάρχω.
Σε σχέση όμως με τα προσωπικά ζητήματα, πώς γίνεται να τα αποφεύγεις μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ενώ τα χρησιμοποιείς ως υλικό για αυτή;
Το χρησιμοποιώ φουλ. Κι αυτό όμως είναι ένα ερωτηματικό μέσα μου. Κατά πόσο δηλαδή είναι καλό για μένα να εργαλειοποιώ τόσο πολύ τα βιώματα μου και τα τραύματα μου. Για παράδειγμα, όταν έκανα την παράσταση για τον θάνατο του πατέρα μου αισθανόμουνα πάρα πολύ παράξενα. Δεν μπορούσα να δω το όριο μεταξύ του τι είναι καλλιτεχνικό έργο και του τι είναι μνημόσυνο, γιατί στο τέλος έρχονταν και μου έλεγαν συλλυπητήρια. Ήταν αυτό το συγχαρητήρια – συλλυπητήρια και ήταν πάρα πολύ περίεργο.
Μια συχνή κριτική που δεχόμαστε τα queer άτομα είναι ότι “θέλουμε να προκαλούμε”. Φοβήθηκες μια τέτοια κριτική επιλέγοντας να ακουστεί στην παράσταση η φράση “Κλειδώστε τις πόρτες! Για λόγους απολύμανσης θέλω να σιγουρευτώ ότι δεν υπάρχει κανένας στρέιτ εδώ μέσα.”
Κοίταξε, το ζήτημα της «απολύμανσης των στρέιτ» είναι προφανώς μια υπερβολή με στοιχεία από την κουλτούρα των meme και γενικότερα του internet. Είναι σαν να γυρνάς ανάποδα τα πράγματα. Τον πόλεμο που έχει δεχτεί η queer κοινότητα τον στρέφεις ξαφνικά προς τους καταπιεστές της. Αλλά προφανώς μ’ έναν χιουμοριστικό τρόπο. Ή και χωρίς χιουμοριστικό τρόπο. Δεν ξέρω. Το σχόλιο περί πρόκλησης δεν το καταλαβαίνω. Για εμένα είναι ο μηχανισμός μου να πω «παιδιά υπάρχει αυτό το πρόβλημα. Πρέπει να το δούμε.»
Φαίνεται να χτίζεις ένα queer στίγμα μέσα από τις παραστάσεις σου. Είναι κάτι που σ’ ενδιαφέρει;
Το queer το καταλαβαίνω ως κάτι το οποίο έρχεται σε κόντρα με την mainstream κουλτούρα κυρίως πάνω στο έμφυλο και το σεξουαλικό, αλλά και στο ταξικό ζήτημα. Σε αυτό το πλαίσιο ναι.
Σε ενδιαφέρει ο ακτιβισμός μέσα από την τέχνη σου;
Παρά πολύ. Για μένα αυτό είναι αυτονόητο. Αλλά η λέξη ακτιβισμός με δυσκολεύει. Ίσως άμα πω ότι είμαι ακτιβιστής ξάφνου θέτω τον εαυτό μου σ’ ένα θρόνο από τον οποίο εγώ ξέρω τι κάνω και προσπαθώ να εκπαιδεύσω. Αλλά, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Είμαι πάρα πολύ περίπλοκος, όπως όλοι οι άνθρωποι. Δεν είμαι μόνο ακτιβιστής. Για παράδειγμα, θέλω να πετύχω. Αυτό που κρίνω δηλαδή, αυτή τη μανία για την επιτυχία, την καπιταλιστική επιτυχία, την έχω μέσα μου. Οπότε είμαι γεμάτος αντιφάσεις.
Υπάρχει ένας κατακερματισμός στον τρόπο που δομείται η παράσταση. Γιατί επιλέγεις αυτήν την αφηγηματική δομή;
Είναι πάρα πολύ περίπλοκη η πραγματικότητα αυτήν την στιγμή. Και δε μας επιτρέπει να πούμε μια ιστορία με αρχή μέση και τέλος. Γιατί η ιστορία με αρχή μέση και τέλος σημαίνει ότι έχει grand narratives, σημαίνει ότι έχει ένα αφήγημα που θέλει να υποστηρίξει. Και για μένα αυτήν την στιγμή δεν υπάρχει κανένα αφήγημα, το οποίο μπορώ να υποστηρίξω εκατό τοις εκατό. Είναι όλα πάρα πολύ περίπλοκα. Ο κατακερματισμός των εικόνων συνδέεται με τον κατακερματισμό της πραγματικότητας, αλλά και τον δικό μου προσωπικό κατακερματισμό. Αισθάνομαι ότι για να πεις μια ιστορία μη κατακερματισμένη χρειάζεται να μπορείς να βάλεις μια τελεία κάπου. Εγώ νιώθω ότι δεν μπορώ να το κάνω.
Σε ενδιαφέρει ένα στρατευμένο θέατρο; Πιο πολιτικό;
Για εμένα αυτό είναι επίσης αυτονόητο. Η πολιτική δεν είναι ένα ζήτημα αισθητικής το οποίο επιλέγεις να το εντάξεις στην παράσταση ή όχι. Τα πάντα είναι πολιτικά, πόσο μάλλον το θέατρο. Δεν υπάρχει χρόνος να το αγνοούμε αυτό. Ο Édouard Loui λέει ότι η πολιτική είναι ζήτημα επιβίωσης. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Πρέπει να πούμε ότι υποφέρουμε και αυτό πρέπει να το κάνουμε σε πρώτο πρόσωπο. Σε αυτήν την παράσταση μιλάνε πολλοί σε πρώτο πρόσωπο, τόσο αυτοί που είναι πάνω στη σκηνή, αλλά και όσοι είναι στην υπόλοιπη ομάδα. Πολύ σημαντικοί συνεργάτες σε αυτό ήταν η Χριστίνα Μαυρομάτη και ο Χρήστος Βρεττός που κάναμε μαζί τη Δραματουργία. Και όχι μόνο αυτά τα άτομα, αλλά και οι γονείς τους, τα αδέλφια τους και πόσοι άλλοι. Γιατί κουβαλάμε όλες τις εμπειρίες και τα βιώματα από τα άτομα γύρω μας. Επομένως, όλα αυτά συνυπάρχουν μέσα σε αυτή την παράσταση. Κι έχει σημασία γιατί μιλάμε για μια κοινότητα, μια συλλογικότητα, η οποία έχτισε αυτό το έργο.
Δείτε το: Μέχρι τις 9 Μαΐου στο Youtube της Στέγης
https://www.youtube.com/watch?v=Bd-6F8dWgaE
για επιπλέον περιεχόμενο από την παράσταση, memesκαι hotυλικό ακολουθείστε στο instagramτην σελίδα της παράστασης @armyandkittens
https://www.instagram.com/p/CNkpe01LOj5/
Η Ταυτότητα της Παράστασης
Κείμενο & Σκηνοθεσία: Ηλίας Αδάμ
Σκηνικά, Κοστούμια, Ψηφιακός Χώρος: Sita Messer
Συνεργασία στα σκηνικά και τα κοστούμια: Ηλέκτρα Σταμπούλου
Συνεργασία στο κείμενο και τη δραματουργία: Χρήστος Βρεττός, Χριστίνα Μαυρομμάτη
Συντονισμός δραματουργικών εργαστηρίων: Χρήστος Βρεττός
Πρωτότυπη μουσική: Gary Salomon
Χορογραφίες: Πάνος Μαλακτός
Σχεδιασμός Φωτισμών: Παναγιώτης Λαμπής
Δημιουργία video και animation: Ίρια Βρεττού
Παίζουν: Στυλιάνα Ιωάννου, Τζέο Πακίτσας, Σοφία Πριόβολου, Gary Salomon
Οργάνωση παραγωγής: Cultόpια
Ανάθεση & Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
