Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), αναγνωρισμένο μη κερδοσκοπικό Σωματείο εθελοντικού χαρακτήρα για την προστασία των δικαιωμάτων της τρανς κοινότητας, με το παρόν δελτίο τύπου, καταθέτει τη θέση του αναφορικά με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου του Υπ. Δικαιοσύνης για την αναθεώρηση του ν. 3304/2005 – «Αρχή της Ίσης Μεταχείρισης»[1].
Κατ’ αρχήν θεωρούμε ιδιαίτερα θετικό, παρ’ ότι το ενδιαφέρον μας ως τρανς συλλογικότητα εστιάζεται κυρίως στην τροποποίηση των νομοθεσιών των διακρίσεων λόγω φύλου, το γεγονός ότι στην αναθεώρηση του νόμου, προστίθενται η ταυτότητα φύλου καθώς και τα χαρακτηριστικά φύλου ως έδαφος απαγόρευσης των διακρίσεων στον χώρο της εργασίας και της απασχόλησης. Ωστόσο, τούτο δεν συμβαίνει σε άλλα πεδία της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής, όπως την παροχή υπηρεσιών και αγαθών, την εκπαίδευση, την υγεία και την στέγαση, όπου απουσιάζουν. Επίσης διατυπώνουμε κάποιες ακόμη προτάσεις μας.
Ακολουθούν οι θέσεις μας κατ’ άρθρο:
Επί του Άρθρου 1: Θεωρούμε ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι προστίθενται η ταυτότητα φύλου και τα χαρακτηριστικά φύλου στον σκοπό του νόμου, αναφορικά με την απασχόληση και την εργασία.
Επί του Άρθρου 2: Θεωρούμε, ακόμη, θετικό το γεγονός πως στους ορισμούς των διακρίσεων, πέραν των άμεσων και έμμεσων διακρίσεων, συμπεριλαμβάνεται και η «διάκριση λόγω σχέσης», αλλά και η «διάκριση λόγω νομιζόμενων χαρακτηριστικών» (ως η λιγότερη ευνοϊκή μεταχείριση ενός προσώπου που εικάζεται ότι διαθέτει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά), καθώς σε πολλές περιπτώσεις συμβαίνει αυτό και ήταν απαραίτητο να συμπεριλαμβάνεται στην αναθεώρηση του νόμου.
Επί του Άρθρου 3, παράγραφος 2: Στον τομέα της: α) κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης, β) των κοινωνικών παροχών και φορολογικών διευκολύνσεων ή πλεονεκτημάτων, γ) της εκπαίδευσης, και, δ) της πρόσβασης στη διάθεση και παροχή αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται (συναλλακτικά) στο κοινό, συμπεριλαμβανομένης της στέγης, δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε ο σεξουαλικός προσανατολισμός, και κυρίως, ούτε η ταυτότητα φύλου και χαρακτηριστικά φύλου. Είναι απαραίτητο να προστεθούν, ώστε οι LGBTI άνθρωποι να προστατεύονται από τις διακρίσεις και σε αυτούς τους τομείς. Ιδιαίτερα οι τρανς άνθρωποι, συχνά έχουν καταγραφεί περιπτώσεις που βιώνουν αποκλεισμούς ή διακρίσεις τόσο στον τομέα της πρόσβασης στις παροχές και υπηρεσίες, όσο και στην εκπαίδευση (έχουν καταγραφεί πολλά περιστατικά ακραίων διακρίσεων στην εκπαίδευση) και στην υγεία και την στέγαση (στην στέγαση πολύ συχνά υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά άρνησης μίσθωσης σε τρανς ανθρώπους).
Επί του Άρθρου 8, παράγραφος 3: Προτείνουμε στην εκπροσώπηση ενώπιον του δικαστηρίου την μη καταβολή παραβόλου υπέρ του Δημοσίου.
Επί του Άρθρου 14: Στο άρθρο αυτό ορίζεται ως φορέας παρακολούθησης και προώθησης της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ο Συνήγορος του Πολίτη. Προτείνουμε όσον αφορά την προώθηση της εφαρμογής της ίσης μεταχείρισης στο πεδίο της τοπικής αυτοδιοίκησης, να προστεθεί και ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης, καθώς και ο Συμπαραστάτης της Περιφέρειας.
Επί των Άρθρων 21 έως 25: Θεωρούμε πολύ θετική τη σύσταση συλλογικού συμβουλευτικού – γνωμοδοτικού οργάνου υπό την ονομασία «Εθνικός Μηχανισμός Εποπτείας των Αποφάσεων του ΕΔΔΑ», καθώς πολλές φορές εμφανίζονται καθυστερήσεις ή αβελτηρίες στην εφαρμογή και υλοποίησή τους. Ακόμη, θεωρούμε θετικό το γεγονός ότι (Άρθρο 25) ο «Μηχανισμός μπορεί να προσκαλεί Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και άλλους φορείς της κοινωνίας των πολιτών σε διαβούλευση, εφόσον αυτό θεωρείται αναγκαίο κατά την κρίση του», και ελπίζουμε στην ουσιαστική και αποτελεσματική δράση του.
Επί του Άρθρου 27: Το άρθρο αυτό καταργεί το πρώην Άρθρο 16 του ν. 3304/2005, το οποίο καθόριζε τις Ποινικές Κυρώσεις το οποίο καθόριζε τις ποινές φυλάκισης ή χρηματικές ποινές σε πρόσωπα που παραβιάζουν τον νόμο (φυλάκιση έξι μηνών έως τριών ετών και χρηματική ποινή χιλίων έως πέντε χιλιάδων ευρώ). Η διάταξη αυτή πρέπει οπωσδήποτε -και το επισημαίνουμε εμφατικά- να επαναφερθεί στο Άρθρο 27 του παρόντος σχεδίου νόμου. Μετά τη δημοσίευση του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου, οι Γενικοί Γραμματείς του Υπουργείου, δήλωσαν ότι δεν υπάρχει πρόθεση αποποινικοποίησης, επομένως περιμένουμε να το δούμε αυτό στη διάταξη και είτε να επανέλθει, είτε να αναδιατυπωθεί κατάλληλα.
Καταληκτικά, επισημαίνουμε την αναγκαία προσθήκη του σεξουαλικού προσανατολισμού και ιδίως της ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου στο Άρθρο 3, παράγραφος 2 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, που αφορά την ίση μεταχείριση και απαγόρευση των διακρίσεων σε μία σειρά τομέων, όπως η παροχή υπηρεσιών και αγαθών, εκπαίδευση, υγεία και στέγαση, και, ακόμη, αναγκαίες τις αλλαγές στα άρθρα 8, 14 και ιδιαίτερα 27, όπως τις επισημάναμε.
Επαναλαμβάνουμε, όπως αναφέρουμε και στην πρώτη παράγραφο του παρόντος δελτίο τύπου, πέραν του Ν. 3304/2005, το Υπουργείο είναι αναγκαίο να προχωρήσει και σε τροποποιήσεις των νομοθεσιών κατά των διακρίσεων για λόγους φύλου και συγκεκριμένα: α) του ν. 3896/2010 για την ίση μεταχείριση στον χώρο της εργασίας και απασχόλησης για λόγους φύλου, β) του ν. 3769/2009 για την ίση μεταχείριση στον χώρο της παροχής υπηρεσιών και αγαθών, και γ) του ν. 4097/2012 για την ίση μεταχείριση στην αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα για λόγους φύλου, με την απολύτως αναγκαία προσθήκη ταυτότητας φύλου και χαρακτηριστικών φύλου.
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ (Σ.Υ.Δ.)
