Η Yosha Iglesias, η υψηλότερη στην κατάταξη τρανς γυναίκα στο ανταγωνιστικό σκάκι, έχει εκπληρώσει επίσημα όλες τις προϋποθέσεις για τον πολυπόθητο τίτλο της Παγκόσμιας Μάστερ (International Master) – λιγότερο από μισό χρόνο, αφότου το διεθνές διοικητικό όργανο του παιχνιδιού ψήφισε μια σειρά από νέους αντί-τρανς κανονισμούς.
Η 36χρονη Iglesias πληρούσε τα τελικά κριτήρια σε ένα διεθνές τουρνουά σκακιού γυναικών που πραγματοποιήθηκε στη Ρουέν της Γαλλίας στις 30 Δεκεμβρίου, όπως αναφέρει το Chess.com. Για να γίνει μια παίκτρια International Master (WIM), πρέπει να επιτύχει μια κατάταξη τουλάχιστον 2400 πόντων σε αγώνες που έχουν εγκριθεί από τη Διεθνή Σκακιστική Ομοσπονδία (FIDE) και να επιτύχει τέσσερις «νόρμες», ένας όρος για αποτελέσματα υψηλής κατάταξης σε διάφορους διαγωνισμούς επιπέδου grandmaster. Παρόλο που η Iglesias τερμάτισε στη δεύτερη θέση στο τουρνουά του Δεκεμβρίου, τα αποτελέσματά της εξακολουθούσαν να χαρακτηρίζονται ως τέταρτη νόρμα, επιτρέποντάς της να πληροί τα κριτήρια για τη δεύτερη υψηλότερη τιμή του σκακιού.
«Είμαι εξουθενωμένη, αλλά τόσο ανακουφισμένη και χαρούμενη», είπε η Iglesias στο Chess.com.
Η Iglesias πρέπει τώρα να υποβάλει τα διαπιστευτήριά της από την WIM στη FIDE για επίσημη έγκριση, η οποία φαίνεται πιθανή αλλά όχι απαραίτητα εξασφαλισμένη. Τον Αύγουστο, η FIDE ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά νέους ιδιόμορφους κανονισμούς που λένε ότι οι τρανς γυναίκες δεν έχουν «κανένα δικαίωμα συμμετοχής» σε σκακιστικούς αγώνες γυναικών που διοργανώνει η FIDE μέχρι να παγιωθεί μια πιο ολοκληρωμένη πολιτική το 2025. Οι κανονισμοί «καταργούν» επίσης τυχόν τίτλους από την κατηγορία των γυναικών, που κατέχουν τρανς άνδρες, οι οποίοι έχουν από τότε έχουν προχωρήσει σε νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, αλλά τους επιτρέπουν να μετατρέψουν αυτούς τους τίτλους «σε έναν γενικό τίτλο του ίδιου ή χαμηλότερου επιπέδου» στην ανοικτή κατηγορία της FIDE.
Όταν το BBC ζήτησε περισσότερες εξηγήσεις πέρυσι, ένας εκπρόσωπος της FIDE δήλωσε ότι ο οργανισμός θα πραγματοποιήσει μια «ολοκληρωμένη ανάλυση για να κατανοήσει τον αντίκτυπο διαφόρων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου, μεταξύ άλλων, του ρόλου των επιπέδων τεστοστερόνης, στις σκακιστικές επιδόσεις».
Οι αντιδράσεις στους νέους κανονισμούς της FIDE ήταν γρήγορες και σοβαρές. Η Jennifer Shahade, grandmaster γυναικών και δύο φορές πρωταθλήτρια γυναικών στις ΗΠΑ, δήλωσε τότε στο Chess.com ότι οι κανόνες ήταν «γελοίοι και επικίνδυνοι», ενώ η ίδια η Iglesias τους αποκάλεσε «απαράδεκτους» σε μια σειρά αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αρκετοί εθνικοί σκακιστικοί οργανισμοί αντιτίθενται επίσης στους κανόνες και δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να επιβεβαιώνουν τις ταυτότητες φύλου των τρανς παικτριών. Η Γερμανική Σκακιστική Ομοσπονδία εξέδωσε ανακοίνωση τον Αύγουστο, με την οποία διευκρίνισε ότι οι τρανς γυναίκες θα εξακολουθούν να μπορούν να αγωνίζονται μαζί με τις cis γυναίκες και ότι η οργάνωση έχει «σοβαρές ανησυχίες» ως προς το κατά πόσον οι κανόνες της FIDE συμμορφώνονται με διάφορους διεθνείς νόμους.
Παρομοίως, η Γαλλική Σκακιστική Ομοσπονδία έχει επίσης εκφράσει την έντονη αντίθεσή της στους κανονισμούς της FIDE. «Δεν θα ακολουθήσουμε την απόφαση της FIDE», είχε πει ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας, Jean-Baptiste Mullon, ενώ αποκάλεσε τους κανονισμούς «τρανσφοβικούς». «Η FIDE δεν έχει την εξουσία να επιβάλει αυτή την απόφαση στα εθνικά πρωταθλήματα», είχε προσθέσει τότε.
Η Iglesias, η οποία είναι Γαλλίδα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχει την υποστήριξη του Mullon και της FCE στην αίτησή της να γίνει η πρώτη ανοιχτά τρανς γυναίκα που κατέχει τίτλο International Master. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές πώς θα αντιδράσει η ηγεσία της FIDE. Βέβαια, η Iglesias προχώρησε σε νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου και διόρθωσε τα στοιχεία της στη FIDE το 2021, ενώ οι κανονισμοί αναφέρονται σε παίκτες που διορθώνουν τα στοιχεία τους στην ομοσπονδία τώρα ή σε όσους «παίζουν υπό τη σημαία της FIDE» και όχι υπό τη σημαία μιας χώρας.
Ακόμη και αν η FIDE απορρίψει την Iglesias ως Γυναίκα Παγκόσμια Μάστερ, όλοι γνωρίζουμε ότι είναι η τιμή που της αξίζει για τα χρόνια υψηλής απόδοσης σε ένα από τα πιο αγαπημένα παιχνίδια της ιστορίας.
