Η πρόσφατη Σύσταση CM/Rec(2025)7 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ισότητα και την προστασία των δικαιωμάτων των ίντερσεξ προσώπων, αποτελεί μια ιστορική στιγμή για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Γράφει η Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη*
Η Ευρώπη αναγνωρίζει επισήμως για άλλη μία φορά πως τα ίντερσεξ άτομα, έχουν υπάρξει συστηματικά αόρατα επί δεκαετίες. Αόρατα στα στατιστικά, στη νομοθεσία, ακόμη και στη δημόσια συζήτηση.
Η νέα αυτή σύσταση σπάει ξανά τη σιωπή, καλώντας όλα τα κράτη-μέλη να αναλάβουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις, όπως να τερματίσουν τις μη συναινετικές ιατρικές παρεμβάσεις/επεμβάσεις σε βρέφη και παιδιά, να αναγνωρίσουν τα χαρακτηριστικά φύλου ως πεδίο προστασίας από διακρίσεις, να διασφαλίσουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη, στην υγεία, στην εκπαίδευση και στην εργασία, να εντάξουν την εκπαίδευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις σχολικές και επαγγελματικές δομές και να εξασφαλίσουν ότι κανένα άτομο δεν μπορεί βιώνει ντροπή ή βία επειδή απλώς υπάρχει όπως γεννήθηκε.
Η Ευρώπη λοιπόν μας καλεί να ξαναδούμε τη σχέση μας με το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια. Το είχε ξανακάνει το 2017, τότε που η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης τον Οκτώβριο του 2017 ενέκρινε το Ψήφισμα 2191/2017 για την προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την κατάργηση των διακρίσεων των ίντερσεξ ανθρώπων.
Στη χώρα μας, παρ’ ότι τα χαρακτηριστικά φύλου, συμπεριλαμβάνονται σε διατάξεις νόμων της ελληνικής νομοθεσίας, όπως επί παραδείγματι: σε διάταξη για τα εγκλήματα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά, στην νομοθεσία για την ίση μεταχείριση, στην καταπολέμηση της δημόσιας υποκίνησης σε βία ή μίσος ο ονομαζόμενος αντιρατσιστικός νόμος, όπως αυτός τροποποιήθηκε από τον Ν. 4491/2017 της νομικής αναγνώρισης ταυτότητας φύλου, με αποκορύφωμα τον Ν. 4958/2022 που ως στόχο έχει να προστατέψει τα ίντερσεξ παιδιά και βρέφη από κακοποιητικές επεμβάσεις «κανονικοποίησης», αυτό που βλέπουμε είναι ότι τα ανθρώπινα/ατομικά δικαιώματα των ίντερσεξ προσώπων, εξακολουθούν να παραβιάζονται.
Σύμφωνα με τον Ν.4958/2022, Άρθρο 18 (Διεπιστημονική Επιτροπή), θα έπρεπε να έχει οριστεί από το Υπουργείο Υγείας μία διεπιστημονική επιτροπή ή οποία θα γνωμοδοτεί για τα ανήλικα ίντερσεξ παιδία που δεν έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους, για το εάν θα πρέπει ή όχι να υποβληθούν σε κάποια χειρουργική επέμβαση ή άλλη ιατρική παρέμβαση, καθώς η διαδικασία της άδειας για τέτοιες παρεμβάσεις είναι δικαστική σύμφωνα με το Άρθρο 17 του ιδίου νόμου.
Τρία χρόνια και πλέον μετά από την ψήφιση του νόμου, ακόμη δεν γνωρίζουμε εάν έχει οριστεί αυτή η διεπιστημονική επιτροπή, με αποτέλεσμα ο νόμος να παραμένει κενό γράμμα.
Η προστασία των ίντερσεξ ατόμων δεν είναι ένα «ειδικό ζήτημα μειονότητας». Η Πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε όλες τις αναγκαίες ρυθμίσεις και ενσωματώσεις στο ελληνικό δίκαιο, έτσι ώστε να προστατεύονται πλήρως τα δικαιώματα των ίντερσεξ και γενικότερα των ΛΟΑΤΚΙ+ συνανθρώπων μας.
Τα δικαιώματα δεν έχουν ούτε αστερίσκους, ούτε ναι μεν αλλά.
*Η Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη είναι ειδική Σύμβουλος/Εμπειρογνώμονας θεμάτων ΛΟΑΤΚΙ+, Ισότητας & Diversity. Το κείμενο όπως εμφανίστηκε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook.
