Η Caster Semenya, η Νοτιοαφρικανή Ολυμπιονίκης δρομέας, κέρδισε την προσφυγή που είχε καταθέσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) για τον τερματισμό των “discriminatory” ορίων τεστοστερόνης που επιβάλλονται στις αθλήτριες, ανακοίνωσε το ΕΔΑΔ την Τρίτη.
Η Semenya έχει υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης – και αγωνιζόταν κατά των κανόνων που εισήγαγε το 2019 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Στίβου ο οποίος ρυθμίζει τα επίπεδα της ορμόνης στις αθλήτριες.
Στην απόφασή του, το ΕΔΑΔ ανέφερε ότι υπήρξε “παραβίαση της απαγόρευσης των διακρίσεων σε συνδυασμό με το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, καθώς και παραβίαση του δικαιώματος αποτελεσματικής θεραπείας”.
Η ίντερσεξ αθλήτρια κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στα 800 μέτρα τόσο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 όσο και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016, αλλά οι νέοι κανόνες σήμαιναν ότι θα έπρεπε να λάβει φάρμακα που μειώνουν την τεστοστερόνη προκειμένου να αγωνιστεί διεθνώς σε αποστάσεις μεταξύ 400 μέτρων και ενός μιλίου (1.600 μέτρων) – κάτι που αρνήθηκε να κάνει. Δεν μπόρεσε να διατηρήσει το στέμμα της στα 800μ. στο Τόκιο το 2021 λόγω των αλλαγών στον κανονισμό.
Τρεις φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια στα 800μ, η Semenya έχασε την έφεση στο Αθλητικό Διαιτητικό Δικαστήριο τον Απρίλιο του 2019. Τον Σεπτέμβριο του 2020, έχασε στη συνέχεια μια έφεση που έκανε στο Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο της Ελβετίας, αλλά ορκίστηκε να συνεχίσει να “αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα των αθλητριών”.
Η Semenya υπέβαλε προσφυγή στο Εθνικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τον Φεβρουάριο του 2021, λέγοντας ότι, με την απόρριψη της έφεσης της Νοτιοαφρικανής αθλήτριας, το Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο της Ελβετίας “απέτυχε” στις υποχρεώσεις του να υποστηρίξει τα ανθρώπινα δικαιώματά της.
“Το Δικαστήριο διαπίστωσε ιδίως ότι στην προσφεύγουσα δεν είχαν παρασχεθεί επαρκείς θεσμικές και διαδικαστικές εγγυήσεις στην Ελβετία, ώστε να της επιτραπεί να εξεταστούν αποτελεσματικά οι καταγγελίες της, ιδίως δεδομένου ότι οι καταγγελίες της αφορούσαν τεκμηριωμένους και αξιόπιστους ισχυρισμούς περί διακρίσεων λόγω του αυξημένου επιπέδου τεστοστερόνης που προκαλεί η διαφορά ανάπτυξης του φύλου (DSD)”, ανέφερε το ΕΔΔΑ στην απόφασή του.
“Προκύπτει, ιδίως όσον αφορά το υψηλό προσωπικό διακύβευμα που διακυβεύεται για την προσφεύγουσα -δηλαδή τη συμμετοχή της σε αγώνες στίβου σε διεθνές επίπεδο και, ως εκ τούτου, την άσκηση του επαγγέλματός της- ότι η Ελβετία υπερέβη το στενό περιθώριο εκτίμησης που της παρέχεται στην παρούσα υπόθεση, η οποία αφορούσε διακρίσεις λόγω φύλου και σεξουαλικών χαρακτηριστικών που απαιτούν “πολύ σοβαρούς λόγους” ως αιτιολόγηση. Το υψηλό διακύβευμα της υπόθεσης για την προσφεύγουσα και το στενό περιθώριο εκτίμησης που παρέχεται στο εναγόμενο κράτος θα έπρεπε να είχαν οδηγήσει σε ενδελεχή θεσμικό και διαδικαστικό έλεγχο, αλλά η προσφεύγουσα δεν ήταν σε θέση να επιτύχει έναν τέτοιο έλεγχο. Το Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης ότι τα εσωτερικά ένδικα μέσα που είχε στη διάθεσή του ο προσφεύγων δεν μπορούσαν να θεωρηθούν αποτελεσματικά υπό τις συνθήκες της παρούσας υπόθεσης.”
Η World Athletics δήλωσε ότι “σημειώνει την απόφαση του βαθιά διχασμένου τμήματος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ).
“Παραμένουμε της άποψης ότι οι κανονισμοί DSD [διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου] είναι ένα αναγκαίο, λογικό και αναλογικό μέσο για την προστασία του θεμιτού ανταγωνισμού στην κατηγορία των γυναικών, όπως διαπίστωσαν τόσο το Διαιτητικό Αθλητικό Δικαστήριο όσο και το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, μετά από λεπτομερή και εξειδικευμένη αξιολόγηση των στοιχείων”, ανέφερε.
“Η υπόθεση κατατέθηκε κατά του κράτους της Ελβετίας και όχι κατά του Παγκόσμιου Αθλητισμού. Θα επικοινωνήσουμε με την ελβετική κυβέρνηση για τα επόμενα βήματα και, δεδομένων των ισχυρών διαφωνιών στην απόφαση, θα την ενθαρρύνουμε να επιδιώξει την παραπομπή της υπόθεσης στο τμήμα μείζονος συνθέσεως του ΕΔΑΔ για μια τελική και οριστική απόφαση. Εν τω μεταξύ, οι ισχύοντες κανονισμοί DSD, που εγκρίθηκαν από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αθλητισμού τον Μάρτιο του 2023, θα παραμείνουν σε ισχύ”.
