Οι πολιτικοί και εκκλησιαστικοί ηγέτες προβάλλουν την ομοφοβία για να προκαλούν φόβο στους ψηφοφόρους τους.
Σε μια πρόσφατη έρευνα, ζητήθηκε από τους Πολωνούς να προσδιορίσουν ποιες θεωρούν ότι είναι οι μεγαλύτερες απειλές του 21ου αιώνα, επιλέγοντας πράγματα, όπως η κλιματική κρίση, η επιθετικότητα από τη Ρωσία και η ενδεχόμενη οικονομική ύφεση.
Στους άνδρες κάτω των 40 ετών, η πιο δημοφιλής απάντηση ήταν «το κίνημα των ΛΟΑΤ και η ιδεολογία των φύλων» . Η έρευνα, την οποία διεξήγαγε μία πολωνική ιστοσελίδα, η OKO.press, πρότεινε ότι μια κυβερνητική εκστρατεία κατά της “ΛΟΑΤ ιδεολογίας” θα είχε αντίκτυπο.
Στην Πολωνία και σε άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση της ανεκτικότητας και της ενσυναίσθησης προς την κοινότητα των ΛΟΑΤ ατόμων τα τελευταία χρόνια, όπως φαίνεται από την εμφάνιση μιας νέας γενιάς ακτιβιστών στις μικρότερες πόλεις. Όμως, σε ολόκληρη την περιοχή, λαϊκιστές πολιτικοί και εκκλησιαστικοί ηγέτες χρησιμοποιούν το θέμα για να κινητοποιήσουν τις συντηρητικές βάσεις τους.
Την Πέμπτη, στη μεγαλύτερη ετήσια συγκέντρωση ΛΟΑΤ ακτιβιστών φάνηκε ότι η Ευρώπη κάποτε χωρίστηκε σε κομουνιστική ανατολή και την καπιταλιστική δύση και σήμερα αυτός ο διαχωρισμός παραμένει και προβάλλεται στα γκέι και τρανς άτομα, εν μέσω αυξανόμενης παλίρροιας ομοφοβικού και τρανσφοβικού μίσους, βίας και διακρίσεων.
Η Adéla Horáková, σύμβουλος υπεράσπισης στην τσεχική οργάνωση We Are Fair, δήλωσε ότι 30 χρόνια μετά το τέλος του κομουνισμού, οι πρώην χώρες του ανατολικού μπλοκ εξακολουθούσαν να παραμένουν πίσω από τους Δυτικοευρωπαίους ομολόγους τους, στο να παρέχουν δίκαιη και ίση μεταχείριση στα μέλη της ΛΟΑΤ κοινότητας.
“Η σιδερένια κουρτίνα … εξακολουθεί να υπάρχει” , δήλωσε η Horáková στο άνοιγμα της τριήμερης διάσκεψης της ILGA στην Πράγα. “Ενώ η ζωή γι’ αυτούς δεν είναι τέλεια και από τις δύο πλευρές της [πρώην] κουρτίνας, σε καμία από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης δεν μπορούν να παντρευτούν, σε κανένα από αυτά κράτη τα ομόφυλα ζευγάρια δε μπορούν να τεκνοθετήσουν παιδιά” .
Ακτιβιστές από την Πολωνία λένε ότι ανώτερα μέλη του κυβερνώντος κόμματος Law and Justice party (PiS) έκαναν μια ολοένα και πιο άγρια εκστρατεία που απεικονίζει την αποκαλούμενη «ιδεολογία των ΛΟΑΤ» ως απειλή παρόμοια με εκείνη των σοβιετικών και του κομουνισμού. Κατά την προετοιμασία για τις κοινοβουλευτικές εκλογές αυτού του μήνα, που η PiS κέρδισε, το θέμα των ΛΟΑΤ ζητημάτων ήταν ένα από τα κύρια στοιχεία της εκστρατείας.
Ο Zbigniew Nosowski, ο αρχισυντάκτης του Więź, ένας σχετικά φιλελεύθερος καθολικός στη Βαρσοβία, δήλωσε ότι η τακτική φαίνεται να έχει λειτουργήσει στις ευρωεκλογές του Μαΐου. “Προκάλεσαν ανθρώπους που ήταν συνήθως παθητικοί στις εκλογές, να έρθουν στις κάλπες και να ψηφίσουν, επειδή αντιλαμβανόταν την απειλή από την υποτιθέμενη ΛΟΑΤ ιδεολογία των φύλων” , δήλωσε.
Πριν από τις εκλογές του Μαΐου, ο αρχηγός του PiS, Jarosław Kaczyński, είπε σε μια συνάντηση λαϊκών καθολικών στην κεντρική πόλη Włocławek ότι “αυτές οι ιδεολογίες, οι φιλοσοφίες, όλα αυτά εισάγονται, αυτοί δεν είναι εσωτερικοί πολωνικοί μηχανισμοί.
Απειλούν την πολωνική ταυτότητα, το έθνος μας, την ύπαρξή του και, συνεπώς, το πολωνικό κράτος” .
Έκτοτε, η ρητορική έχει κλιμακωθεί. Ο Kaczyński υπογράμμισε ότι τα ομόφυλα ζευγάρια ήθελαν το δικαίωμα να τεκνοθετούν παιδιά από μια επιθυμία για σεξουαλική ικανοποίηση. Ο Αρχιεπίσκοπος της Κρακοβίας, Marek Jędraszewski, αναφέρθηκε στην απειλή από τους αγωνιστές των ομοφυλοφιλικών δικαιωμάτων ως «πανούκλα ουράνιου τόξου» , σε σύγκριση με τον ναζισμό και τον σοβιετικό κομουνισμό, σε κήρυγμα για την 75η επέτειο της εξέγερσης της Βαρσοβίας.
«Δεν αποκάλεσε τους ανθρώπους πανούκλα, αποκάλεσε την ιδεολογία πανούκλα» , δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Stanisław Gądecki, επικεφαλής της πολωνικής επισκοπής, σε συνέντευξή του στη Βαρσοβία τον Σεπτέμβριο.
Στην Ουγγαρία, όπου η εκκλησία είναι λιγότερο ισχυρή από ό, τι στην Πολωνία, υπάρχει λιγότερο βαθιά ριζωμένη ομοφοβία. Η Βουδαπέστη ήταν μια από τις πρώτες πόλεις της περιοχής που είχαν πορείες υπερηφάνειας. Αλλά τους τελευταίους μήνες το κυβερνών κόμμα Fidesz του ακροδεξιού πρωθυπουργού, Viktor Orbán, έχει ξεκινήσει αυτό που φαίνεται να είναι μια συντονισμένη ομοφοβική εκστρατεία.
Ένας βουλευτής του Fidesz ζήτησε μποϊκοτάζ της Coca-Cola μετά την διαφημιστική καμπάνια της με γκέι ζευγάρι, ενώ ο ομιλητής του ουγγρικού κοινοβουλίου, László Kövér, ένας στενός σύμμαχος του Orbán, έκανε μια σειρά ομοφοβικών σχολίων: “Ηθικά, δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ της συμπεριφοράς ενός παιδεραστή και τη συμπεριφοράς κάποιου που απαιτεί τέτοια πράγματα” , είπε κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον ομόφυλο γάμο και την τεκνοθεσία.
Η κοινότητα των ΛΟΑΤ θα μπορούσε να παράσχει έναν χρήσιμο νέο στόχο για τον Orbán μετά από αρκετά χρόνια αμείλικτων μηνυμάτων σχετικά με τους κινδύνους της μετανάστευσης από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
“Ένα από τα βασικά στοιχεία της πολιτικής του Fidesz είναι να ανακαλύψει έναν κοινό εχθρό για τους Ούγγρους” , δήλωσε ο Ádám András Kanicsár, ένας Ούγγρος δημοσιογράφος και ακτιβιστής των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων. “Αυτοί οι εχθροί ήταν οι μετανάστες, μετά ο εχθρός ήταν οι Βρυξέλλες και η ΕΕ, και στη συνέχεια ο George Soros. Αλλά όλοι αυτοί οι εχθροί είναι βαρετοί για το ακροατήριο, οπότε πρέπει πάντα να βρουν έναν νέο. Και ο νέος εχθρός είναι οι άνθρωποι της ΛΟΑΤ κοινότητα και οικογένειες του ουράνιου τόξου που είναι, σύμφωνα με τον Fidesz, επικίνδυνες/οι για τις κλασικές καθολικές αξίες και τις ουγγρικές οικογένειες” .
Στη Δημοκρατία της Τσεχίας, οι στάσεις είναι ακόμη πιο προοδευτικές, με μια πρόσφατη έρευνα που δείχνει ότι το 61% των ανθρώπων υποστήριξε ένα νομοσχέδιο που εξετάζεται επί του παρόντος και θα μπορούσε νομίμως να κατοχυρώσει τον ομόφυλο γάμο. Αλλά και εδώ, οι συντηρητικοί πολιτικοί συγκεντρώνουν μέρος της βάσης τους με ομοφοβική ρητορική, που συγκαλύπτεται ως προώθηση των “παραδοσιακών αξιών” .
Οι αντίπαλοι κατέθεσαν πρόταση που ευθυγραμμίζεται με το τσεχικό σύνταγμα με τους νόμους που ψηφίστηκαν στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία, ο οποίος θα ορίζει σαφώς τον γάμο μεταξύ ανδρών και γυναικών. Είναι απίθανο να περάσει, καθώς έχει λάβει υποστήριξη από εκκλησιαστικούς ηγέτες και από τον λαϊκό Τσέχο πρόεδρο Miloš Zeman, ο οποίος δήλωσε ότι θα ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε νομοθεσία νομιμοποιεί γάμο ομοφυλοφίλων.
Σε όλη την περιοχή, η ρητορική είχε αντίκτυπο.