Tο Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.) με ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Τρανς Ορατότητας (TDoV) καλεί την Πολιτεία να ανταποκριθεί στις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις της για την εμβάθυνση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων και ελευθεριών της τρανς κοινότητας.
Συγκεκριμένα, παρ’ ότι ο ν. 4491/2017 (νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου) ήταν ένα πρώτο βήμα που κατέγραψε με ρητό τρόπο την ήδη υπάρχουσα νομολογία του 2016 (Ειρ. Αθ. απ. 418/2016), ο νόμος αυτός αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινότητάς μας, διότι δεν ανταποκρίνεται στις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της χώρας μας για τα δικαιώματα των τρανς, φυλοδιαφορετικών και ίντερσεξ προσώπων. Τούτο, διότι η διαδικασία παραμένει δικαστική και τούτο πέραν όλων των προβλημάτων παραβίασης της ιδιωτικής ζωής που έχουν καταγραφεί από την έως τώρα εφαρμογή του νόμου, δεν ανταποκρίνεται στην Απόφαση 2048/2015 της Κοινοβουλευτικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ), σύμφωνα με την οποία η διαδικασία οφείλει να είναι γρήγορη, διαφανής, βασισμένη αποκλειστικά στον αυτοπροσδιορισμό του προσώπου, και χωρίς διακρίσεις. Αντιθέτως , η δικαστική διαδικασία είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και γραφειοκρατική, δεν βασίζεται στον αυτοπροσδιορισμό καθώς η μεταβολή των εγγράφων αποφασίζεται από δικαστήριο, ενώ ενέχει διάκριση με βάση την οικονομική κατάσταση του προσώπου καθώς κοστίζει πολλά χρήματα και τούτο είναι ιδιαίτερα προβληματικό καθώς η κοινότητά μας αντιμετωπίζει διακρίσεις και αποκλεισμούς από τον χώρο της εργασίας. Άλλωστε, σε αυτή τη διαδικασία, οφείλεται το γεγονός ότι παρ’ ότι έχουν περάσει περισσότερα από δύο έτη απ’ την ψήφιση του νόμου, είναι πολλά τα τρανς πρόσωπα που βρίσκεται σε εκκρεμότητα η δικαστική διαδικασία μεταβολής των εγγράφων τους, με αποτέλεσμα, όπως σημειώσαμε σε πρόσφατο δελτίο τύπου μας, να βρίσκεται σε διακινδύνευση η ορθή ταυτοποίησής τους λόγω των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας που λήφθησαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Περαιτέρω, αποκλείει τα έγγαμα τρανς πρόσωπα και αυτό πέραν της παραβίασης της προαναφερθείσας Απόφασης του ΣτΕ, δεν ανταποκρίνεται στο πνεύμα και το γράμμα της απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) επί της υπόθεσης C-451/16, καθώς και στην απόφαση της 28ης Ιουνίου 2017 εκδοθείσα από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, ενώ αξίζει να σημειώσουμε ότι η Επιστημονική Υπηρεσία του Ελληνικού Κοινοβουλίου είχε επισημάνει ότι ο αποκλεισμός αυτός είναι αθέμιτος[9]. Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί η νομολογία σε μια σειρά κρατών μελών στην Ευρώπη, που τα εθνικά τους δικαστήρια θεώρησαν ως άνιση μεταχείριση την προϋπόθεση της αγαμίας για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου. Χαρακτηριστικές οι σχετικές αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αυστρίας (2006), του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας (2008), του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ιταλίας, καθώς και Δικαστηρίου της Ελβετίας (1996) και του Εφετείου της Γαλλίας (2012).
Επιπλέον, δημιουργεί διακρίσεις για λόγους ηλικίας, σε αντιδιαστολή με τις επιταγές της Απόφασης 2048/2015 του ΣτΕ, καθώς η νομοθεσία θέτει κατώτερο όριο τα 15 έτη, ενώ στις ηλικίες μεταξύ 15 και 17 η διαδικασία είναι ιδιαίτερα ιατρικοποιημένη αφού το πρόσωπο πρέπει να περνά από διεπιστημονική επιτροπή που συμμετέχουν 7 γιατροί διαφορετικών ειδικοτήτων, και, αντίθετα η χώρα μας να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών που δεν έχουν καθόλου ηλικιακό όριο όπως η Ελβετία, η Μολδαβία, η Μάλτα, η Γερμανία, η Κροατία, η Λευκορωσία, η Αυστρία, και η Νορβηγία (που έχει από τα 6 έτη).
Ακόμη, δεν μεταβάλλεται η καταχώριση φύλου και κυρίου ονόματος σε τυχόν υπάρχοντα τέκνα, σύμφωνα με την Απόφαση 2048/2015 του ΣτΕ με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η μυστικότητα της διαδικασίας, καθώς και η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή, ενώ δεν υπάρχει διατυπωμένη ρητώς σε διάταξη η δυνατότητα τρίτης καταχώρισης φύλου για τα πρόσωπα που το επιθυμούν,σύμφωνα με την Απόφαση 2048/2015 του ΣτΕ, που επιβεβαιώθηκε με την 2191/2017 για τα ίντερσεξ πρόσωπα, ενώ η αναγκαιότητα αυτή προκύπτει επίσης από την Απόφαση 67/2018 του Ειρηνοδικείου Αμαρουσίου.
Πέραν, ακόμη, της νομοθεσίας για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, είναι απαραίτητο να συμμορφωθεί η χώρα μας με τη τροποποίηση των ταξινομητικών καταλόγων ψυχικών διαταραχών, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα τρανς πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών δεν θα στιγματίζονται, σύμφωνα με την απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την αναθεώρηση του διεθνούς ταξινομητικού καταλόγου, το Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 22.11.2017, τη δήλωση της Παγκόσμιας Επαγγελματικής Ένωσης για την Υγεία των Διεμφυλικών (WPATH) στις 15.11.2017, και τη θέση του Κλάδου Διαπολιτισμικής Ψυχιατρικής της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (ΕΨΕ).
Ακόμη: α)να διασφαλίζεται ρητά η ισότιμη συμπεριληπτική αντιμετώπιση των τρανς και ίντερσεξ ανθρώπων στον χώρο της υγείας δίχως διακρίσεις, β) να διασφαλίζεται ρητά ότι τα τρανς παιδιά και έφηβοι δεν θα αντιμετωπίζουν διακρίσεις και μπούλινγκ στο σχολείο και γενικότερα, στο χώρο της εκπαίδευσης σύμφωνα με αποφάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, γ) να τροποποιηθεί η νομοθεσία για την ίση μεταχείριση ώστε ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου να συμπεριλαμβάνονται πέραν της εργασίας και στα πεδία της παιδείας, της υγείας, της κοινωνικής πρόνοιας και ασφάλισης, καθώς και στην παροχή υπηρεσιών και αγαθών συμπεριλαμβανομένης της στέγασης, δ) να υπάρχει ρητή διάταξη που να απαγορεύει τις χειρουργικές επεμβάσεις σε ανήλικα πρόσωπα δίχως της συναίνεσή τους, όπως επιτάσσει η Απόφαση 2191/2017 του ΣτΕ, καθώς και η σχετική της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων των Ηνωμένων Εθνών που κατατάσσει αυτές τις επεμβάσεις στην κατηγορία των βασανιστηρίων, και δ) να αναθεωρηθεί το νομοθετικό πλαίσιο (ν. 2734/1999) για την εργασία στο σεξ, στη κατεύθυνση της πλήρους αποποινικοποίησης, της προστασίας των δικαιωμάτων και του αποστιγματισμού των προσώπων που ασκούν εργασία στο σεξ.
Ιδιαίτερα, σε σχέση με την εξάπλωση της πανδημίας του κοροναϊού, ακριβώς επειδή η κείμενη νομοθεσία για την εργασία στο σεξ (ν. 2734/1999) είναι τόσο περιοριστική που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη νόμιμη εργασία στο σεξ, με συνέπεια η πλειοψηφία των προσώπων που εργάζονται στο σεξ να μην έχουν εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, το ΣΥΔ, επαναλαμβάνει την αναγκαιότητα η Πολιτεία να σκύψει με σεβασμό και προσοχή στο πρόβλημα και να λάβει την απαραίτητη οικονομική πρόνοια στήριξης, λόγω των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας.
Πριν κλείσουμε, και υπό το φως της πανδημίας του COVID 19 που δοκιμάζει το σύστημα υγείας όλων των χωρών, ακόμη και των πλέον ανεπτυγμένων, δεν μπορούμε να μη θέσουμε την αναγκαιότητα για την ενδυνάμωση του συστήματος υγείας της χώρας μας, τόσο από πλευράς υγειονομικού προσωπικού, όσο και υλικοτεχνικού εξοπλισμού, αλλά και την αναγκαιότητα νομοθετικών και άλλων μέτρων συμπερίληψης όλων των συνανθρώπων μας, ιδιαίτερα όσων είναι πιο ευάλωτοι, όπως τα τρανς πρόσωπα. Σε αυτήν την κατεύθυνση, αναμένουμε απ’ τον Υφυπουργό Υγείας κύριο Κοντοζαμάνη, να ανταποκριθεί στη δημόσια δέσμευσή του, ώστε να ληφθούν κατάλληλα νομοθετικά μέτρα για την πλήρη πρόσβαση, με ίση μεταχείριση, χωρίς διακρίσεις των τρανς προσώπων στον χώρο της υγείας, στην κατεύθυνση σχετικού πορίσματος Ομάδας Εργασίας που είχε συσταθεί για τα θέματα αυτά.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, σε κάθε συγκυρία και με κάθε αφορμή, μη εξαιρουμένης της παρούσας, δε θα σταματήσει να συνεχίζει να εργάζεται με επιμονή τόσο για την διεκδίκηση όλων των παραπάνω που διασφαλίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα για τα τρανς, φυλοδιαφορετικά, ίντερσεξ και γενικότερα LGBTI πρόσωπα, καθώς και για τα πρόσωπα που εργάζονται στο σεξ, όσο και για την ενημέρωση της κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα, καθώς και με πλήθος άλλων δράσεων που κάνουν ορατά τα τρανς πρόσωπα στη δημόσια σφαίρα όλο τον χρόνο.
