Μία γυναίκα ποτέ δεν είναι αρκετά όμορφη, αρκετά στη μόδα, ή αρκετά εντυπωσιακή. Το διαδίκτυο βρίθει από άρθρα με συμβουλές για καλύτερο σώμα, καλύτερο μαύρισμα, πιο λαμπερά μαλλιά, πιο όμορφα νύχια, πιο γρήγορο αδυνάτισμα.
Η μόδα της ομορφιάς εξελίσσεται και παίρνει μαζί της όχι μόνο τάσεις στα ρούχα ή τα παπούτσια, αλλά και τάσεις στην ίδια τη σάρκα. Τα μεγάλα οπίσθια ήταν ένδειξη πάχους και αντιαισθητικής μία δεκαετία πριν – τώρα τα μεγάλα οπίσθια είναι “must” — ωστόσο πρέπει να συνοδεύονται από αφύσικα στενή μέση για να αξίζουν τον κόπο.
Στην ηλικία των δεκαπέντε ήμουν 1.70 και ζύγισα 43 κιλά — όχι γιατί είχα κάποια διατροφική διαταραχή, αλλά επειδή, όπως μου έλεγαν με θαυμασμό που ευελπιστούσαν να ενστερνιστώ, είχα τον μεταβολισμό “που θα ζήλευε η κάθε κοπέλα.”
Μπορούσα να τρώω τα πάντα και δεν έπαιρνα γραμμάριο. Το μισούσα. Τα εφηβικά περιοδικά έλεγαν πως οι πολύ αδύνατες είναι “σαν ξυλάκια”, “σαν ανορεξικές” και “κοκαλιάρες”. Έτσι ξεκίνησα να καταναλώνω κρυφά υπέρογκες ποσότητες φαγητού για να μην είμαι τίποτα από όλα αυτά. Πάχυνα. Έφτασα στα κανονικά κιλά για το ύψος μου. Τότε τα περιοδικά μου είπαν πως κανένα ρούχο δεν πηγαίνει στις “παχουλές”, σε αυτές με τη μεγάλη περιφέρεια, σε αυτές με αφράτα μάγουλα.
Κάποτε διάβασα σε ένα περιοδικό οδηγίες για το τι να κάνεις στο πρώτο ραντεβού ώστε να αποφύγεις να φας “μπροστά του”. “Μπροστά του” δεν πρέπει να τρως, γιατί είσαι μια κούκλα, φτιαγμένη από πορσελάνη, ντυμένη και στολισμένη για να ομορφαίνεις τη γη και όχι για να ζεις σε αυτή. Όταν αυτός λοιπόν παραγγείλει, εσύ πες ότι θέλεις μόνο μια σαλάτα, ή ότι έφαγες νωρίτερα και τώρα δεν πεινάς, και πάρε καλύτερα κρασί, που σε κάνει σέξυ γυναίκα και όχι άνθρωπο που βγήκε για δείπνο.
Πήρα πιο πολλά κιλά από όσα έπρεπε, και τότε έγινα η χοντρή, και ύστερα έκανα δίαιτα, και έγινα πάλι η κοκαλιάρα. Φαίνεται πως, στα μάτια της κοινωνίας, δεν κατάφερνα ποτέ να ακολουθήσω τις σωστές οδηγίες για να είμαι ιδανική. Πάντα κάτι έλειπε.
Μόλις μια γυναίκα πλησιάσει την τελειότητα που προωθείται από τα media, η τελειότητα αλλάζει δραστικά, και βρισκόμαστε πάλι στο μηδέν. Γυναίκα σημαίνει ομορφιά, χάρη, γοητεία, σαγήνη, θυληπρέπεια, και αν κάτι από αυτά λείπει, δεν είσαι αρκετά γυναίκα.
Οι άνθρωποι που συχνά υποστηρίζουν με όλο τους το σθένος πως το φύλο δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι κοινωνικό κατασκεύασμα, αλλά μόνον βιολογικό γεγονός, είναι οι ίδιοι που μιλούν για τη γυναίκα σαν να πρόκειται για μορφή τέχνης που πρέπει να επιτευχθεί, μέσα από δουλειά, κόπο και θυσίες.
Το να είσαι γυναίκα σε μία τέτοια κοινωνία είναι επάγγελμα. Πρέπει να σηκωθείς, να βαφτείς, να πονέσεις σωματικά μέσα από αποτριχώσεις, πείνα, τακούνια που καταστρέφουν τη δομή του ποδιού ανεπανόρθωτα, και ύστερα, αν πονέσεις τον εαυτό σου παραπάνω από όσο απαιτείται, αν νοσήσεις από ανορεξία, ή οποιοδήποτε άλλο είδους αυτοτραυματισμού, είσαι ξαφνικά ανόητη, ηλίθια, δεν πρόσεξες αρκετά τον εαυτό σου, ή τον πρόσεξες περισσότερο από όσο σου επιβλήθηκε.
“Μα πως μπορεί να σταματήσει κάποιος να τρώει; Η ανορεξία είναι επιλογή, δε μπορεί να είναι πάθηση.”
Και αναρωτιέμαι, πως μπορεί να αρχίσει κάποιος να τρώει; Πώς μπορεί ένας καταθλιπτικός να αρχίσει να γελά; Πως μπορεί ένας άνθρωπος με σπασμένο πόδι να αρχίσει να τρέχει; Η ψυχική νόσος, κοινωνικά υποβοηθούμενη όπως σχεδόν πάντα, καμουφλάρεται από την επιβολή της επιθυμίας για τελειότητα, που η κοινωνία θεωρεί φυσική, έμφυτη, αυτονόητη.
Κανείς δε φταίει για την ανθρώπινη αδυναμία που μπορεί να βιώνει απέναντι σε μία ψυχική νόσο. Κι όμως όλοι μαζί φταίμε όταν αδυνατούμε να δούμε πως οι κανόνες που έχουμε χτίσει για να ζούμε, καμιά φορά μας οδηγούν στο να πεθάνουμε.
Κάποιοι άνθρωποι δυσφορούν στο ίδιο τους το φύλο, όχι γιατί δεν το θέλουν, αλλά γιατί θέλουν να το βιώσουν ελεύθερα, χωρίς κανόνες, μόδες και περιορισμούς. Γιατί η κοινωνία κατασκεύασε σκληρούς κανόνες που δεν μπορούν να ακολουθηθούν από όλους. Υπάρχουν απώλειες, και θα υπάρξουν κι άλλες.
Η νευρική ανορεξία δεν είναι ουρανοκατέβατο πείσμα, δεν είναι δίαιτα που ξέφυγε αυθαίρετα. Είναι πόνος, κραυγή, καημός. Ίσως ήρθε η ώρα να πάψουμε να προωθούμε την ομορφιά ως προϊόν εναλλασσόμενης μόδας. Ίσως ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για το αυτονόητο — πως όλοι οι άνθρωποι είναι όμορφοι, έτσι ακριβώς όπως είναι.
