Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Γαλλίας (Conseil d’État) αποφάσισε ότι η σιδηροδρομική εταιρία της χώρας, SNCFM, δεν μπορεί πλέον να απαιτεί από τον κόσμο να επιλέγει μεταξύ των «κύριος» ή «κυρία» όταν αγοράζει εισιτήρια. Η απόφαση ακολουθεί μια αντίστοιχη του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) νωρίτερα φέτος, μετά από προσφυγή της ΛΟΑΤΚΙ+ οργάνωσης Mousse.
Αρχικά, η υπόθεση ασκήθηκε το 2021 από τη Mousse κατά της κρατικής σιδηροδρομικής εταιρείας της Γαλλίας και της υποχρεωτικής συλλογής πληροφοριών σχετικά με το φύλο. Επικεντρώθηκε στην πρακτική της SNCF να αναγκάζει τους επιβάτες να επιλέγουν μεταξύ των τίτλων «κύριος» ή «κυρία» κατά την αγορά εισιτηρίων, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να μην δώσουν απάντηση ή να επιλέξουν μια ουδέτερη ως προς το φύλο επιλογή.
Η Mousse ισχυρίστηκε ότι αυτό αποτελούσε διάκριση σε βάρος των τρανς και non-binary ατόμων και ότι η συλλογή δεδομένων ταυτότητας φύλου κατά την αγορά εισιτηρίων τρένου αντιβαίνει στις απαιτήσεις του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) για την ελαχιστοποίηση της διατήρησης δεδομένων.
Οι δικαστές του Λουξεμβούργου έκριναν υπέρ της Mousse, λέγοντας ότι «η εξατομίκευση της εμπορικής επικοινωνίας, με βάση μια εικαζόμενη ταυτότητα φύλου που βασίζεται στην ευγένεια, δεν φαίνεται να είναι αντικειμενικά απαραίτητη ή ουσιώδης προκειμένου να καταστεί δυνατή η ορθή εκτέλεση της σχετικής σύμβασης».
Τώρα, εφαρμόζοντας την ερμηνεία του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Conseil d’État έκρινε ότι η συλλογή τέτοιων δεδομένων δεν είναι απολύτως απαραίτητη ούτε για την εκτέλεση της σύμβασης μεταφοράς ούτε για νόμιμα εμπορικά συμφέροντα. Το Δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι η παράλειψη των έμφυλων τίτλων των πολιτών δεν επηρεάζει τη δυνατότητα ταυτοποίησης των επιβατών για ταξιδιωτικούς σκοπούς.
Η απόφαση βασίζεται στα άρθρα 6(1)(β) και 6(1)(στ) του GDPR, τα οποία ορίζουν ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να είναι νόμιμη, αναλογική και απολύτως απαραίτητη για τον σκοπό για τον οποίο συλλέγονται. Ως αποτέλεσμα, το Δικαστήριο ανέτρεψε μια προηγούμενη απόφαση της γαλλικής αρχής προστασίας δεδομένων, CNIL, η οποία είχε ταχθεί υπέρ της σιδηροδρομικής εταιρείας.
Η SNCF θα πρέπει πλέον είτε να σταματήσει εντελώς τη συλλογή τίτλων πολιτών είτε να καταστήσει προαιρετική την παροχή τέτοιων δεδομένων.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι επιπτώσεις της απόφασης εκτείνονται πέρα από την SNCF. Όλοι οι δημόσιοι και ιδιωτικοί οργανισμοί που λειτουργούν στο πλαίσιο του GDPR σε ολόκληρη την ΕΕ αναμένεται να συμμορφωθούν με την αρχή ότι οι δείκτες φύλου δεν πρέπει να συλλέγονται εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο.
Η απόφαση επισημαίνει επίσης ένα ευρύτερο ζήτημα που αντιμετωπίζουν τα τρανς και τα non-binary άτομα, τα οποία αναγκάζονται συστηματικά να επιλέγουν μεταξύ δεικτών φύλου που δεν αντανακλούν την ταυτότητά τους. Αναμένεται να μειωθούν οι περιπτώσεις όπου άτομα, συμπεριλαμβανομένων των δυαδικών τρανς ατόμων των οποίων τα νομικά έγγραφα ενδέχεται να μην ταιριάζουν με την ταυτότητα φύλου τους, υποχρεούνται να αποκαλύπτουν περιττές προσωπικές πληροφορίες στις καθημερινές συναλλαγές τους.
Χαιρετίζοντας την απόφαση, η Marie-Helene Ludwig, ανώτερη υπεύθυνη στρατηγικών διαφορών της ILGA-Europe, δήλωσε: «Είναι μια νίκη το γεγονός ότι η εταιρεία έχει ήδη συμμορφωθεί και έχει σταματήσει την περιττή συλλογή δεδομένων. Ανυπομονούμε να δούμε άλλες εταιρείες και δημόσιους φορείς να συμμορφώνονται με την απόφαση του ΔΕΕ και να παρέχουν συμπεριληπτικές υπηρεσίες σε non-binary και τρανς άτομα που αναγκάζονται να επιλέγουν λανθασμένους δείκτες φύλου στην καθημερινή τους ζωή».
Πληροφορίες από ILGA-Europe.
