Όταν το πρόβλημα μπαίνει κάτω από το χαλί και η κακοποίηση σχετικοποιείται, κάποια στιγμή το χαλί τραβιέται κάτω από τα πόδια σου.
Γράφει η Έλενα Όλγα Χρηστίδη*
Χθες βράδυ στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ έλαβε χώρα μια πολύ σημαντική εκδήλωση εναντίον της τρανσφοβίας, με δυνατές, συγκινητικές και μαζί ανυποχώρητες ομιλίες εκ μέρους των τρανς συντροφισσών μας. Όσοι πιστεύουν ότι τα ζητήματα του φύλου είναι ανεξάρτητα από τον αντιφασισμό, τον αντιρατσισμό, τις αποικιοκρατικές και ταξικές πολιτικές, και γενικά ότι είναι μικρότερης σημασίας, πήραν χθες μια απάντηση από όσα άτομα μίλησαν αλλά και τόσο κόσμο που ήρθε και παρακολούθησε αυτή την εκδήλωση ως το τέλος.
Λίγη ώρα αργότερα, με το επεισόδιο μπροστά στο τραπεζάκι του Μωβ, έγινε ό,τι ακριβώς έχει γίνει ήδη αρκετές φορές στη Μ. Βρετανία και αλλού σε ανάλογες εκδηλώσεις/φεστιβάλ/ανοιχτά γεγονότα. Η σειρά των γεγονότων που οδηγούν εκεί είναι σε όλες τις περιπτώσεις πάνω κάτω η εξής:
Τερφς/τρανσφοβικές φεμινίστριες με επιχειρήματα που αντηχούν ακροδεξιά ρητορική οργανώνονται και αναπτύσουν για κάποιο καιρό δημόσια ακραίο τρανσφοβικό λόγο βάζοντας στο στόχαστρο τρανς άτομα και ειδικά τρανς γυναίκες, τις τοποθετούν στη θέση του θύτη και όχι του θύματος της πατριαρχίας, τις παρουσιάζουν ως απειλή και σπείρουν ηθικό πανικό, βιολογισμό και τραμπικά σλόγκαν.
Τρανς/κουήρ άτομα, ειδικά γυναίκες, διαμαρτύρονται και ζητούν την καταδίκη αυτού του κακοποιητικού λόγου που πάει χέρι χέρι με την άνοδο του νεοφασισμού, και την κυριολεκτική απειλή σε βάρος της καθημερινής τους επιβίωσης.
Τα κινήματα και οι συναφείς χώροι (αριστεράς/φεμινισμού) διστάζουν να τοποθετηθούν έγκαιρα και ξεκάθαρα, σχετικοποιούν την τρανσφοβία και τον ακροδεξιό λόγο και δεν παίρνουν μέτρα αντιμετώπισης και αποκλεισμού τους εσωτερικά.
Τα τρανς/κουήρ υποκείμενα αναγνωρίζουν ότι βρίσκονται σε ένα πεδίο σχετικοποίησης και ανοχής της βίας εναντίον τους. Στην πρώτη ευκαιρία παρεμβαίνουν, συνήθως πριν από κάποια μαζική εκδήλωση, ζητώντας ασφαλείς χώρους και την απομάκρυνση όσων εκφράζουν τέτοιες θέσεις από αυτούς. Όταν αυτό δε γίνεται αποδεκτό μέσω κάποια οργανωτικής αρχής παρεμβαίνουν επιτόπου στον χώρο/πλαίσιο/εκδήλωση που φιλοξενεί επίσημα τερφς/τρανσφοβικές οργανώσεις.
Προφανώς όταν φτάνουμε στο τελικό αυτό στάδιο η μπάλα έχει ήδη χαθεί. Τα τρανς/κουήρ άτομα έχουν ήδη τοποθετηθεί στη θέση των υπερβολικών και ακραίων, και η κακοποίηση στον δημόσιο λόγο που έχει προηγηθεί σε βάρος τους, μαζί με την ακραία υποτίμησή της από τους υπολοίπους, δεν μπορεί να διασφαλίσει καμία ψύχραιμη αλληλεπίδραση και συνήθως τα πράγματα λήγουν με φωνές και επιθετικότητα εκατέρωθεν και τα τρανς άτομα, καμία έκπληξη, την επόμενη μέρα παρουσιάζονται ως σωματικά βίαια, απειλητικά, επικίνδυνα, πολλές φορές με κλασσικά τρανσφοβικά υπονοούμενα γύρω από την υπερέχουσα σωματική διάπλαση των τρανς γυναικών έναντι των σις.
Αξίζει να ψάξετε λίγο τα ανάλογα γεγονότα στη Μ. Βρετανία. Θα βρείτε καρμπόν τις περιγραφές που κάνει σήμερα το Μωβ για το τι συνέβη χθες βράδυ, τις αθώες σις γυναίκες που κάθονταν αμέριμνα και δέχτηκαν σωματική επίθεση από τρανς -και επιπλέον, χωρίς καμία πρόκληση.
Η χθεσινή αλληλεπίδραση δεν ήταν ψύχραιμη. Αυτό δε σημαίνει ότι περιείχε σωματική βία και όσα διαβάζουμε στις περιγραφές. Υπάρχουν βίντεο που δείχνουν την ένταση και το γενικό κλίμα, και ό,τι ακούγεται για κλωτσιές ή μπουνιές σε ανθρώπους είναι φαιδρό και κομμάτι ενός συνολικότερου αφηγήματος προς επιβεβαίωση.
Υπήρχαν ύβρεις, επιθετικότητα και μεγάλη ένταση.
Από τη μεριά του Μωβ πολλές ύβρεις είχαν ειδικά τρανσφοβικό περιεχόμενο, επιβεβαιώνοντας τον άξονα όλων των παραπάνω -δεν αποτελεί αυτό έκπληξη για πολλές από εμάς. Αυτό συνεχίζεται και σήμερα, ένα κρεσέντο τρανσφοβίας στα social media. Μια διαρκώς ανακυκλούμεμη βία, ακραία κακοποιητικός λόγος, φασιστικές συνδηλώσεις, ακριβώς ΑΥΤΗ Η ΒΙΑ που οδηγεί σε επιθέσεις, απειλές, αφανισμό.
Η χθεσινή αλληλεπίδραση φυσικά δεν ήταν μια “απρόκλητη επίθεση τρανς γυναικών”. Ήταν αρχικά η διαμαρτυρία και έπειτα η αντίδραση κάποιων τρανς γυναικών προς όσες τις κακοποιούν στον δημόσιο λόγο επί μήνες στο όνομα συγκεκριμένων πολιτικών επιχειρημάτων.
Το να λέμε σήμερα γενικές αυτονόητες αρχές, ότι είμαστε εναντίον της σωματικής βίας κλπ είναι το εύκολο. Το δύσκολο είναι να μιλήσει κάποια για το τι οδηγεί σε ένα σημείο έκρηξης, στη βάση της αντίδρασης μιας πολλαπλά καταπιεσμένης ομάδας απέναντι σε όσους ανθρώπους και χώρους έχουν πάρει ευχαρίστως τον ρόλο των μπροστινών της καθημερινής, συστημικής βίας σε βάρος τους.
Η ιστορία δεν ξεκίνησε χθες. Σίγουρα επίσης, αν μιλήσουμε ειδικά για χθες, φυσικά και η επιθετικότητα δεν βρισκόταν μόνο στη μια μεριά, στη διαρκώς εξεταζόμενη, σε αυτή των τρανς υποκειμένων. Σε αυτή τη μεριά όμως υπήρχε η αντίδραση σε όλη τη βία που έχει προηγηθεί. Αντίθετα πολλά μέλη του Μωβ επιβεβαίωσαν ρητά την τρανσφοβία τους και την αντιστροφή των ρόλων που επιδιώκουν (Ποιο επιτίθεται; Ποιο δέχεται επίθεση; Πώς είναι δυνατόν μια ακραία καταπιεσμένη ομάδα να κατηγορείται σήμερα για “πογκρόμ” αντιδρώντας στην κακοποίησή της -κι ας κριτικάρεται ο τρόπος αντίδρασης;).
Αν σας είναι σημαντικές οι λεπτομέρειες για χθες υπάρχουν βίντεο από όλες τις πλευρές, μπορείτε να τα ψάξετε. Η ουσία όμως δεν είναι εκεί. Είναι στα πολιτικά αφηγήματα που στήνονται σήμερα, πριν από χθες, αύριο.
Το ζήτημα είναι το εξής: μια ακραία τρανσφοβική οργάνωση που ανέπτυξε ακροδεξιό λόγο εναντίον των τρανς υποκειμένων είχε χθες τραπεζάκι στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ. Δεν έπρεπε να είναι εκεί, αποκλειστικά για λόγους βαθιά πολιτικούς, και τα χαμηλά αντανακλαστικά ως προς αυτό αφορούν πολλούς χώρους και οργανώσεις, όχι έναν. Όσο το κίνημα κλείνει τα μάτια, η κατάσταση θα γίνεται όλο και πιο έκρυθμη, και θα απομακρυνόμαστε συνεχώς από οποιαδήποτε συμμαχική πρωτοβουλία.
Στα ουσιώδη: το ζήτημα είναι βαθύ και δεν αφορά ένα φεστιβάλ ή μια εκδήλωση.
Να δούμε τι θα κάνουμε από εδώ και πέρα, στη βάση της συλλογικής μας οργάνωσης.
Να (αντί)δράσουμε πολιτικά.
Ευχαριστώ όσες/όσα ήμασταν χθες μαζί στην εκδήλωση και στις κουβέντες. Αντλούμε δύναμη όταν συναντιόμαστε.
Προς τα συντρόφια και ειδικά τις τρανς συντρόφισσες που ακούν, βιώνουν, παρακολουθούν όλα αυτά: σε αυτόν τον αγώνα είμαστε μαζί.
*Η Έλενα Όλγα Χρηστίδη είναι συνιδρύτρια και επιστημονικά υπεύθυνη του Οrlando LGBT+. Το κείμενο αποτελεί ανάρτηση της ίδιας στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook.
