Σε μια από τις πιο ελπιδοφόρες εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών στην έρευνα για τον HIV, επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ένα πειραματικό εμβόλιο βασισμένο σε τεχνολογία mRNA κατάφερε να προκαλέσει ισχυρή ανοσολογική απόκριση σε ανθρώπους.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Science Translational Medicine τον Αύγουστο του 2025 και προέρχονται από την πρώτη φάση της δοκιμή, το πρώτο στάδιο αξιολόγησης ενός νέου εμβολίου σε ανθρώπους.
Συγκεκριμένα, η μελέτη έδειξε ότι περίπου το 80% των συμμετεχόντων που έλαβαν τη συγκεκριμένη εκδοχή του εμβολίου για τον HIV ανέπτυξαν τα λεγόμενα «tier 2» εξουδετερωτικά αντισώματα. Η εμφάνιση αυτού του τύπου αντισωμάτων θεωρείται σημαντικό ορόσημο, καθώς μέχρι σήμερα οι περισσότερες υποψήφιες προσεγγίσεις αποτύγχαναν να προκαλέσουν ουσιαστική προστατευτική ανοσία.
Το εμβόλιο αξιοποιεί την ίδια πλατφόρμα mRNA που χρησιμοποιήθηκε και στα εμβόλια κατά του COVID-19, αλλά έχει σχεδιαστεί ώστε να εμφανίζει τις πρωτεΐνες του HIV σε πιο «ρεαλιστική» μορφή, με στόχο να κατευθύνει το ανοσοποιητικό σύστημα στα πιο ευάλωτα σημεία του ιού. Επιπλέον, η μελέτη κατέγραψε την ανάπτυξη κυττάρων μνήμης Β και βοηθητικών Τ κυττάρων, στοιχείο που ενισχύει την προοπτική μακροχρόνιας προστασίας.
Ωστόσο, παρατηρήθηκε και μια ανεπιθύμητη ενέργεια: περίπου το 6,5% των εθελοντών εμφάνισε χρόνια κνίδωση, γεγονός που απαιτεί προσεκτική παρακολούθηση. Παρά αυτόν τον περιορισμό, οι ερευνητές τονίζουν ότι τα αποτελέσματα δικαιολογούν τη μετάβαση σε μεγαλύτερες και πιο προχωρημένες κλινικές δοκιμές.
Η ανάπτυξη εμβολίου για τον HIV έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη, λόγω του υψηλού ρυθμού μετάλλαξης και της ικανότητας του ιού να αποφεύγει το ανοσοποιητικό σύστημα. Παρόλα αυτά, η νέα προσέγγιση με mRNA ενδέχεται να προσφέρει το πιο υποσχόμενο μονοπάτι μέχρι σήμερα, δίνοντας ελπίδα για μια μελλοντική προληπτική στρατηγική για τον ιό.
