Επείγουσα έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρώπης να μην εγκρίνουν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης για τις κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας.
Δώδεκα οργανώσεις, μεταξύ των οποίων η Διεθνής Αμνηστία και η ILGA Europe, έστειλαν επιστολή στις 23 Μαρτίου, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε Ουγγαρία και Πολωνία.
Η επιστολή, που απευθύνεται σε Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, απαριθμεί τους λόγους για τους οποίους οι δύο αυτές χώρες πρέπει να αποκλειστούν από τη χρηματοδότηση. Αντιθέτως, επισημαίνουν ότι οι ευρωπαϊκοί θέμσοι πρέπει να παράσχουν άμεση στήριξη στις τοπικές αρχές, την κοινωνία των πολιτών και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αξιότιμε Πρόεδρε Michel,
Ανησυχούμε βαθύτατα για το γεγονός ότι:
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο εξετάζουν το ενδεχόμενο να αποδεσμεύσουν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ προς την Πολωνία και την Ουγγαρία
- Η Επιτροπή συζητά την περαιτέρω καθυστέρηση της ενεργοποίησης του κανονισμού για την αιρεσιμότητα του κράτους δικαίου,
Λόγω της τρέχουσας πολιτικής και ανθρωπιστικής κρίσης μετά τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Η αναθεώρηση της κρίσιμης απόφασης για την αναστολή της έγκρισης της χρηματοδότησης της ΕΕ για την ανάκαμψη της Πολωνίας και της Ουγγαρίας τώρα, θα έστελνε λάθος πολιτικό μήνυμα στις κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας. Οι δύο χώρες δεν έχουν σημειώσει καμία πρόοδο στη διόρθωση της πορείας των νόμων, των πολιτικών και των πρακτικών που υπονομεύουν τους ελέγχους και τις ισορροπίες και τη συνολική αρχιτεκτονική του κράτους δικαίου. Μια τέτοια απόφαση κινδυνεύει επίσης να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο και να υπονομεύσει τον μηχανισμό αιρεσιμότητας της ΕΕ για το κράτος δικαίου, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει μακροπρόθεσμα τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Ως οργανώσεις που εργάζονται σε όλη την Ευρώπη για την υπεράσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο να μην εγκρίνουν εσπευσμένα κονδύλια ανάκαμψης προς τις κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας χωρίς γνήσιες και στέρεες εγγυήσεις ότι θα επιλυθούν οι ανησυχίες για το κράτος δικαίου. Ιδίως όσον αφορά την έλλειψη ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και τις δημοκρατικές εγγυήσεις κατά της διαφθοράς.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα πρέπει να χρησιμοπεύει ως πρόσχημα για την αποδυνάμωση του μηχανισμού του κράτους δικαίου. Ούτε οποιοδήποτε κράτος μέλος να ξεφύγει από σοβαρές παραβιάσεις του κράτους δικαίου. Αν μη τι άλλο, αυτός ο πόλεμος δείχνει τους πολύ πραγματικούς κινδύνους που προκύπτουν από μια χώρα που διαλύει το κράτος δικαίου και τη δημοκρατική εποπτεία. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να παραμερίσουμε τις ανησυχίες για το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα κράτη μέλη της ΕΕ. Η αποδέσμευση κεφαλαίων, ενώ οι ανησυχίες στις χώρες αυτές παραμένουν τόσο σοβαρές όσο ποτέ, θα ήταν επιζήμια.
Η ΕΕ έχει νομική υποχρέωση να μετριάσει τους κινδύνους κατάχρησης της χρηματοδότησης της ΕΕ. Να επιμείνει στην ανάγκη περαιτέρω διαπραγματεύσεων πριν από την αποδέσμευση των κονδυλίων ανάκαμψης. Να ενεργοποιήσει ταυτόχρονα, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, τον μηχανισμό αιρεσιμότητας. Οι διαδικασίες του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ πρέπει να συνεχιστούν, καθώς το άρθρο 2 της ΣΕΕ συνεχίζει να υπονομεύεται. Ούτε η Πολωνία, ούτε η Ουγγαρία, έχουν σημειώσει ουσιαστική πρόοδο για την αποκατάσταση των ελέγχων και ισορροπιών που απαιτούνται για τη διατήρηση του κράτους δικαίου και την αποκατάσταση μιας ανεξάρτητης δικαιοσύνης. Εάν η ΕΕ επιτρέψει στην πολωνική κυβέρνηση να αγνοήσει την απόφαση του ΔΕΕ σχετικά με το Πειθαρχικό Τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου, ο κίνδυνος να ποινικοποιηθεί περαιτέρω η ανεξάρτητη κοινωνία των πολιτών στην Πολωνία, η οποία ήταν ο κύριος φορέας βοήθειας στην ουκρανική προσφυγική κρίση, και να αναγκαστεί να σταματήσει τις δραστηριότητές της είναι πολύ πραγματικός.
Σε αντίθεση με την επίδειξη θετικών μεταρρυθμίσεων, το πολωνικό κοινοβούλιο προσπάθησε να τροποποιήσει έναν νόμο για να εξασφαλίσει την ατιμωρησία των αρχών κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Ουκρανία. Επιπλέον, μια νομοθετική πρόταση, η οποία επιχειρούσε να διασφαλίσει ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν θα μπορούσαν να λογοδοτήσουν για τη διάθεση των κεφαλαίων έκτακτης ανάγκης, απορρίφθηκε οριακά, με μία μόνο ψήφο στο πολωνικό κοινοβούλιο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ήδη αναγκάσει πάνω από τρία εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν την Ουκρανία για να αναζητήσουν ασφάλεια. Η υποστήριξη εκατομμυρίων ανθρώπων αποτελεί μεγάλη πρόκληση που περιλαμβάνει την παροχή στέγης, τροφίμων, ρουχισμού, παιδικής φροντίδας, υγειονομικής περίθαλψης, ψυχολογικής υποστήριξης, νομικής βοήθειας και άλλων βασικών υπηρεσιών. Η κοινωνία των πολιτών, οι τοπικές αρχές, οι πολίτες και οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανταποκρίθηκαν γρήγορα, παρέχοντας τη συντριπτική πλειονότητα των υπηρεσιών σε όσους εγκαταλείπουν την Ουκρανία. Αντίθετα, η βοήθεια από την κεντρική κυβέρνηση στην Ουγγαρία και την Πολωνία ήταν περιορισμένη. Καθώς αναμένονται περαιτέρω αφίξεις και απαιτείται μακροπρόθεσμη υποστήριξη, η άμεση οικονομική βοήθεια προς την κοινωνία των πολιτών είναι επείγουσα, ώστε να αποφευχθεί μια ταχέως εξελισσόμενη ανθρωπιστική καταστροφή.
Η κυβέρνηση της Πολωνίας δεν υπολείπεται μόνο στο ανθρωπιστικό της καθήκον και στην τοπική προσπάθεια ανακούφισης. Είναι ύποπτη για σοβαρή κακοδιαχείριση τόσο των κονδυλίων της ΕΕ όσο και των πολωνικών κονδυλίων που προορίζονται για τη στήριξη ευάλωτων ομάδων. Υπάρχει αναμφίβολα σοβαρός κίνδυνος η διάθεση μέσων έκτακτης ανάγκης στην κυβέρνηση να επηρεάσει τη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ κατά παράβαση του σκοπού τους και κατά παράβαση των γενικά αποδεκτών προτύπων υπεύθυνης διαχείρισης. Υπάρχει επίσης σοβαρός κίνδυνος, εάν επιτραπεί να περάσουν από την κυβέρνηση, τα εν λόγω μέσα έκτακτης ανάγκης να καταχραστούν για πολιτικούς σκοπούς και να δαπανηθούν αναποτελεσματικά για τον σκοπό τους, προειδοποιούν 41 πολωνικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες τους.
Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να παραμερίσουμε τους όρους του κράτους δικαίου. Στην Ουγγαρία, η συνεχιζόμενη αποτυχία της κυβέρνησης να εκτελέσει την απόφαση του ΔΕΕ που ορίζει ότι ο λεγόμενος “νόμος Stop Soros”, που ποινικοποιεί την υποστήριξη των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων, παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ και πρέπει να καταργηθεί. Ο νόμος εκθέτει τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και παρέχουν βοήθεια στους πρόσφυγες που διαφεύγουν από την Ουκρανία σε σοβαρούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των ποινών φυλάκισης. Η ΕΕ δεν μπορεί να επιτρέψει στην πολωνική κυβέρνηση να συνεχίσει να απορρίπτει τις αποφάσεις του ΔΕΕ σχετικά με το Πειθαρχικό Επιμελητήριο και να διακινδυνεύσει περαιτέρω επιθέσεις. Απαιτείται έλεγχος.
Σας καλούμε ως Προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου να παραμείνετε σταθεροί στον αγώνα για ελευθερία, δημοκρατία και σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, που η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει επαναφέρει στο επίκεντρο της ζωής μας. Η στήριξη έκτακτης ανάγκης μπορεί να διατεθεί με άλλους τρόπους και οι οργανώσεις μας είναι έτοιμες να συναντηθούν και να συζητήσουν πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να διασφαλιστεί ότι τα κεφάλαια έκτακτης ανάγκης θα φτάσουν σε όσους χρειάζονται επειγόντως βοήθεια.
Με εκτίμηση,
ILGA-Europe
Ευρωπαϊκή Σύμπραξη για τη Δημοκρατία
Democracy Reporting International gGmbH
International Planned Parenthood Federation European Network
Center for Reproductive Rights
Διεθνής Αμνηστία
Transparency International EU
Διεθνής Ομοσπονδία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
Open Society European Policy Institute
Netherlands Helsinki Committee
Front Line Defenders
Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
