Τώρα που βρισκόμαστε για τα καλά στη φάση του εμβολιασμού, είναι ζωτικής σημασίας η χώρα να διασφαλίσει ότι το σύστημα είναι προσβάσιμο σε όλα τα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των ΛΟΑΤΚΙ+ μεταναστριών/τών, και προσφύγων, ειδικά όσο γίνεται συζήτηση για τα «διαβατήρια εμβολιασμού.»
Γράφει ο Kimalhi Powell
Διευθύνων Σύμβουλος της Rainbow Railroad των ΗΠΑ
Ως το πλουσιότερο και πιο ισχυρό έθνος στον κόσμο (το οποίο σημειώνει, επίσης, φθίνοντα αριθμό νέων περιστατικών και ποσοστά θανάτου), οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι σε μια μοναδική θέση να θέσουν ένα πρότυπο που διατηρεί την υγεία των πολιτών, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι ευάλωτοι πληθυσμοί μεταναστριών/στών και αιτούντων άσυλο δε θα αποκλείονται ως προς την πρόσβαση λόγω έλλειψης «διαβατηρίου εμβολιασμού.»
Σε ένα σωστό πλαίσιο, αυτά τα διαβατήρια μπορεί και να έχουν αξία (αν και δεν πρέπει να προκαλούν διακρίσεις ούτε να παραβιάζουν το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή). Ωστόσο, δεν πρέπει να λειτουργήσουν για να επιδεινώσουν τις ανισότητες εδώ, ή παγκοσμίως, όπως να δημιουργήσουν περισσότερα εμπόδια στα άτομα που αιτούνται άσυλο.
Στις αρχές της πανδημίας, πολλές χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους για να προσπαθήσουν να την περιορίσουν. Και ενώ ορισμένες μπορεί να έχουν καταφέρει να περιορίσουν τον ιό, η πανδημία είχε δυσανάλογο αντίκτυπο σε προσφύγισσες και πρόσφυγες και σε εκτοπισμένες/ους πολίτες που δε μπορούν να εγκαταλείψουν τη χώρα δίωξης. Το κλείσιμο των συνόρων, οι κλειστές πρεσβείες, και η μείωση των τόπων προορισμού οδήγησαν στους χαμηλότερους αριθμούς επανεγκατάστασης προσφύγων, που έχουμε δει εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Παρά το εκτιμώμενο 1,44 εκατομμύρια προσφυγισσών/γων που έχουν επείγουσα ανάγκη επανεγκατάστασης παγκοσμίως, μόλις 22.770 επανεγκαταστάθηκαν μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, τον περασμένο χρόνο. Μια θλιβερή αποτυχία για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Οι ΛΟΑΤΚΙ προσφύγισσες και πρόσφυγες έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Στην αρχή της πανδημίας, το Rainbow Railroad προειδοποίησε ότι η πανδημία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένη δίωξη ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων, όπως αποδεικνύεται από επιδρομές της αστυνομίας σε ΛΟΑΚΤΙ+ ομάδες στην Ουγκάντα και, πιο πρόσφατα, στη Γκάνα.
Τα «διαβατήρια εμβολίων» αναμένεται να επιδεινώσουν τα πράγματα εάν επιβάλουν ακόμη ένα εμπόδιο σε προσφύγισσες και πρόσφυγες στο ήδη επικίνδυνο ταξίδι τους στην ασφάλεια. Η εφαρμογή τέτοιων διαβατηρίων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα εκτοπισμένα άτομα και τα άτομα που αιτούνται άσυλο, θα διασφαλίζει απλώς ότι λιγότεροι άνθρωποι θα λάβουν τη βοήθεια που χρειάζονται.
Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξακολουθεί να εργάζεται σε διεθνή πρότυπα για τα διαβατήρια εμβολίων, γίνονται γρήγορα πραγματικότητα σε χώρες που θέλουν να επιστρέψουν στη «φυσιολογική ζωή». Στο Ισραήλ, όπου το 80% του ενήλικου πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο, έχει ήδη καθιερωθεί ένα πρόγραμμα πιστοποιητικών εμβολίων που ονομάζεται «Green Pass», το οποίο επιτρέπει στα εμβολιασμένα άτομα να εισέρχονται σε γυμναστήρια, εστιατόρια και κινηματογράφους. Οι χώρες της G20 είναι επίσης έτοιμες να υποστηρίξουν τέτοια διαβατήρια σε μια προσπάθεια ενίσχυσης του τουρισμού. Και στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Νέα Υόρκη βασίζεται στο Excelsior Pass για να βοηθήσει το κράτος να ξαναρχίσει να λειτουργεί.
Ωστόσο, τέτοια διαβατήρια θα μπορούσαν να επιδεινώσουν το χάσμα μεταξύ όσων έχουν εμβολιαστεί και όσων δεν έχουν πρόσβαση ακόμη στο εμβόλιο, δημιουργώντας ουσιαστικά μια «τάξη εμβολιασμού» που στοχοποιεί περαιτέρω τα πιο περιθωριοποιημένα άτομα στον κόσμο.
Ήδη, πλούσιες χώρες (συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών) που συγκεντρώνουν το 14% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν εξασφαλίσει το 53% όλων των εμβολίων. Η Oxfam International χαρακτήρισε την COVID-19 ως «ιό ανισότητας» καθώς η διαφορά μεταξύ του βορρά και του νότου διευρύνεται. Στη χώρα του Καμερούν της δυτικο-κεντρικής Αφρικής, για παράδειγμα, έχουν χορηγηθεί έως τώρα μόνο 400 δόσεις, σε μια χώρα άνω των 25 εκατομμυρίων ανθρώπων. Προσφύγισσες και πρόσφυγες, εκτοπισθέντα και αιτούντα άσυλο άτομα –πολλά από τα οποία προέρχονται από τον παγκόσμιο νότο- ενδέχεται να μην έχουν πρόσβαση σε χώρες που απαιτούν απόδειξη εμβολιασμού.
Αυτό είναι απαράδεκτο.
Υπάρχουν ήδη φυλετικές ανισότητες με τους εμβολιασμούς στις Ηνωμένες Πολιτείες που μπορεί να οδηγήσουν σε ανισότητες για τους ανθρώπους με σκουρόχρωμο δέρμα. Κι αυτό ενισχύεται διεθνώς. Αυτό δεν μπορεί να εμποδίσει την επανεγκατάσταση των προσφύγων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πριν από την πανδημία, το σύστημα προσφύγων των Ηνωμένων Πολιτειών βοήθησε πολλούς ανθρώπους να φτάσουν στην ασφάλεια. Αντί να προσθέσουν περισσότερα εμπόδια, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διασφαλίσουν ότι κάθε «επιστροφή στο φυσιολογικό» επικεντρώνεται στην προστασία των πιο ευάλωτων πληθυσμών του κόσμου – αυτό σημαίνει ότι αντιστέκεται σε οποιοδήποτε σύστημα διαβατηρίων εμβολιασμού, που αποκλείει τα άτομα που είναι λιγότερο τυχερά και προνομιούχα στη ζωή τους.
