Σε απόφαση που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, το ιταλικό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι τα δικαιώματα των non-binary ατόμων προστατεύονται από τις αρχές της κοινωνικής ταυτότητας, της ισότητας των πολιτών και του δικαιώματος στην υγεία, όπως αυτές κατοχυρώνονται από το Ιταλικό Σύνταγμα.
Το Δικαστήριο δεν αναγνώρισε, ωστόσο, το δικαίωμα να καταγράφεται ένα άτομο ως non-binary στα ιταλικά ληξιαρχεία. Το Δικαστήριο κατήργησε επίσης τη νομοθετική διάταξη που απαιτούσε από τα τρανς άτομα να λαμβάνουν άδεια δικαστηρίου πριν από την πρόσβαση σε χειρουργικές επεμβάσεις επιβεβαίωσης φύλου.
Σε Δελτίο Τύπου, η ILGA-Europe και η Transgender Europe (TGEU) χαιρετίζουν την απόφαση αυτή, αλλά αναφέρουν ότι λυπούνται που το Δικαστήριο «δεν αναγνώρισε το δικαίωμα σε μια τρίτη νομική επιλογή φύλου στα ιταλικά μητρώα και τα έγγραφα ταυτότητας». Μια τέτοια επιλογή θα προστάτευε το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, αξιοπρέπεια και ιδιωτική ζωή των τρανς και φυλοδιαφορετικών ατόμων.
Η απόφαση ακολουθεί την παραπομπή από ένα περιφερειακό δικαστήριο της υπόθεσης ενός non-binary Ιταλού πολίτη, που έθεσε δύο ζητήματα συνταγματικότητας στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
Το προσφεύγον υποστήριξε ότι η μη αναγνώριση της non-binary ταυτότητας πλήττει την κοινωνική ταυτότητα των ατόμων (άρθρο 2 του Συντάγματος) και την ισότητα ενώπιον του νόμου (άρθρο 3 του Συντάγματος), δεδομένου ότι η νομική αναγνώριση του φύλου επιτρέπεται μόνο σε όσους η ταυτότητα φύλου εμπίπτει στο δυαδικό σύστημα. Το Δικαστήριο εξέτασε επίσης την παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος στην υγεία σύμφωνα με το άρθρο 32 του Συντάγματος και κατά πόσον η έλλειψη αναγνώρισης της non-binary ταυτότητας θέτει σε κίνδυνο την ψυχολογική και σωματική ευεξία.
«Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε το ερώτημα αυτό μη αποδεκτό, επικαλούμενο τις ευρείες επιπτώσεις που θα είχε η εισαγωγή μιας τρίτης νομικής επιλογής φύλου σε διάφορους τομείς του νομικού συστήματος, η οποία θα απαιτούσε μια συστηματική νομοθετική μεταρρύθμιση του συστήματος και πολλών θεσμών που λειτουργούν σήμερα υπό τη λογική του δυαδικού φύλου.
«Ωστόσο, το Δικαστήριο έθεσε το ζήτημα αυτό υπόψη του νομοθέτη. Σημείωσε ότι η έλλειψη μιας τρίτης νομικής επιλογής φύλου στο ιταλικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε άνιση μεταχείριση και/ή να θέσει σε κίνδυνο την ψυχολογική και σωματική ευημερία των ενδιαφερόμενων ατόμων, γεγονός που μπορεί με τη σειρά του να εγείρει ζητήματα σχετικά με τον σεβασμό της κοινωνικής αξιοπρέπειας και την προστασία της υγείας σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 32 του Συντάγματος», συνεχίζει το Δελτίο Τύπου.
Το δεύτερο ερώτημα αφορούσε την υποχρέωση του νομοθετικού διατάγματος αριθ. 150 του 2011 για τα τρανς και non-binary άτομα να λαμβάνουν δικαστική απόφαση για να τους επιτραπεί η πρόσβαση σε χειρουργικές επεμβάσεις επιβεβαίωσης φύλου.
Το άτομο ισχυρίστηκε ότι η συγκεκριμένη διάταξη παραβιάζει το θεμελιώδης δικαίωμα στην αυτοδιάθεση (Άρθρο 2 του Συντάγματος) και το δικαίωμα στην ισότητα ενώπιον του νόμου (Άρθρο 3).
«Το Δικαστήριο έκρινε ότι μια τέτοια απαίτηση ήταν αντισυνταγματική. Επανέλαβε ότι για τους σκοπούς της νομικής αναγνώρισης φύλου, είναι απαραίτητο και επαρκές να διαπιστωθεί η “αντικειμενική μετάβαση της ταυτότητας φύλου”, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσω ορμονικών θεραπειών και ψυχολογικής-συμπεριφορικής υποστήριξης, χωρίς χειρουργική επέμβαση. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το Δικαστήριο, η γενική απαίτηση για δικαστική έγκριση πριν από χειρουργικές επεμβάσεις είναι προδήλως παράλογη και περιττή», καταλήγει το Δελτίο Τύπου.
