Η ILGA-Europe χαιρετίζει μια κρίσιμη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με υπόθεση στη Λιθουανία, για τη ρητορική μίσους στο διαδίκτυο.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι η Λιθουανία δεν εξέτασε τα σχόλια μίσους κατά γκέι ζευγαριού, παραβιάζοντας τα δικαιώματά του, στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή, καθώς έκανε και διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.
Η υπόθεση ορόσημο των Beizaras και Levickas κατά της Λιθουανίας προέκυψε, όταν ένας από τους αιτούντες δημοσίευσε μια φωτογραφία του, όπου φιλούσε τον σύντροφό του στη σελίδα του στο Facebook, γεγονός που οδήγησε σε εκατοντάδες σχόλια μίσους. Μερικά σχόλια έκαναν επίθεση κατά των ΛΟΑΤ ατόμων γενικά, ενώ άλλα ήταν προσωπικά και απειλούσαν ευθέως το ζευγάρι. Οι αιτούντες ισχυρίστηκαν ότι είχαν δεχτεί επιθέσεις και διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, εξαιτίας της άρνησης των δημόσιων αρχών να ξεκινήσουν προδικαστική έρευνα σχετικά με τα σχόλια μίσους, που είχαν παραμείνει στη σελίδα του πρώτου αιτούντα στο Facebook. Ισχυρίστηκαν, επίσης, ότι η άρνηση των λιθουανικών αρχών να ξεκινήσουν μια προδικαστική έρευνα, τους είχε στερήσει τη δυνατότητα νομικής προσφυγής.
Το Δικαστήριο, με ομόφωνη απόφαση, διαπίστωσε την παραβίαση του άρθρου 14 (απαγόρευση διακρίσεων) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε συνδυασμό με το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και του άρθρου 13 (δικαίωμα σε αποτελεσματική θεραπεία).
Το Δικαστήριο επανέλαβε τη θετική υποχρέωση των αρχών, βάσει του άρθρου 8, να διερευνήσουν αποτελεσματικά, εάν τα σχόλια σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό των αιτούντων αποτελούσαν υποκίνηση μίσους και βίας. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η μη εκπλήρωση της υποχρέωσης οφείλεται σε «διακριτική στάση των αρχών» . Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι αυτό συνιστούσε παραβίαση του άρθρου 14, σε συνδυασμό με το άρθρο 8 της Σύμβασης.
“Η σημερινή απόφαση είναι πολύ σημαντική για την καθιέρωση θετικών υποχρεώσεων του κράτους στην αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους, κατά των ΛΟΑΤ ατόμων στη Λιθουανία και σε όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, εν μέσω της αύξησης του μίσους σε αρκετές χώρες” , δήλωσε ο Arpi Avetisyan, ανώτερος υπάλληλος της ILGA-Europe.
“Το Δικαστήριο κατέστησε σαφές ότι τέτοιες «απρόκλητες επιθέσεις» απαιτούν προστασία από το ποινικό δίκαιο και οι δημόσιες αρχές πρέπει να εφαρμόζουν το νόμο χωρίς διακρίσεις. Ελπίζουμε ότι αυτή η απόφαση θα εφαρμοστεί δεόντως και γρήγορα και θα εξασφαλίσει την ισότητα και την ασφάλεια για την κοινότητα των ΛΟΑΤΙ ατόμων στη Λιθουανία” .
Ο Robert Wintemute, καθηγητής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στο King’s College του Λονδίνου (UK) και συν-αντιπρόσωπος των αιτούντων δήλωσε: “Είμαι πολύ ευχαριστημένος που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απέστειλε ένα τόσο ισχυρό μήνυμα στις εθνικές αρχές σε όλη την Ευρώπη, ότι πρέπει να πάρουν σοβαρά τη ρητορική μίσους εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και να διερευνήσουν τις καταγγελίες, ακόμη και για ένα μόνο σχόλιο μίσους στο Facebook, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν απειλές για τη ζωή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων» .
Ο Tomas Vytautas Raskevičius, μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Βίλνιους (Λιθουανία) και συν-αντιπρόσωπος των αιτούντων, δήλωσε: “Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέληξε σήμερα στο συμπέρασμα ότι οι λιθουανικές αρχές αποτυγχάνουν συστηματικά να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην ομοφοβική ρητορική μίσους στο διαδίκτυο. Αυτή η απόφαση θα αποτελέσει ισχυρό σημείο έναρξης μιας συνομιλίας με την αστυνομία, τους εισαγγελείς και τους δικαστές της Λιθουανίας σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λάβουμε προκειμένου να ενθαρρύνουμε την υποβολή εκθέσεων και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των εγκλημάτων κατά των ΛΟΑΤ ατόμων.”
Σύμφωνα με τον Vladimir Simonko, Εκτελεστικό Διευθυντή της Λιθουανικής Ομοσπονδίας (LGL), η υπόθεση αυτή εγείρει σημαντικά δημόσια ζητήματα σχετικά με τη φύση και το εύρος της θετικής υποχρέωσης των κρατών μελών βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ) για τη ρητορική μίσους και την υποκίνηση σε βία.
“Είναι τρομακτικό το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Λιθουανίας αμφισβήτησε το γεγονός ότι μια οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών μπορεί επίσης να έχει έννομο συμφέρον για την έκβαση της υπόθεσης των αιτούντων και, συνεπώς, να αμφισβητήσει τον θεμελιώδη ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων στην άσκηση ενός “δημόσιου παρατηρητηρίου” σε μια πλουραλιστική, δημοκρατική κοινωνία” , δήλωσε ο Simonko.
