Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (10 Δεκεμβρίου).
Όσο αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, μιλάμε και εμμένουμε συχνά σε νομοθετικές ρυθμίσεις και θεσμικές αλλαγές. Αλλαγές οι οποίες είναι απαραίτητες και είναι πολλές ακόμη που πρέπει να γίνουν προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης και υπεράσπισης αυτών.
Ας θυμόμαστε όμως ότι παρότι είναι εξαιρετικά σημαντικές και βοηθούν – εν μέρει – και στην αλλαγή της στάσης της κοινωνίας απέναντι σε ανθρώπους που δεχόμαστε διακρίσεις, από μόνες τους δεν αρκούν. Γιατί εφόσον αφορούν ανθρώπους, εξαρτώνται επίσης, κυρίως, από εμάς και τις συμπεριφορές μας και όχι από ξερά χαρτιά, ξύλινα λόγια και διατάξεις.
Ας πούμε:
Η νίκη του Νίκου Ρωμανού δεν σταμάτησε, δεν θα σταματήσει από το να υπάρχουν από σχόλια μίσους μέχρι και απειλές εναντίον του και ενάντια σε κάθε αναρχικού/ής ή κρατούμενου/ης. Δεν θα βελτιώσει αυτόματα την αντιμετώπιση μεγάλου μέρους της κοινωνίας απέναντι σε κρατούμενες, πρώην κρατούμενους και την επανένταξη τους στην κοινωνία, την εργασία, τη ζωή.
Ο Αντιρατσιστικός Νόμος ήταν επίσης μια μεγάλη νίκη, που όμως όπως βλέπουμε δεν σταμάτησε από μόνος τους τις λεκτικές και σωματικές επιθέσεις εναντίων LGBTQ ανθρώπων, μεταναστών και μεταναστριών, νυν και πρώην χρηστών ψυχοτρόπων ουσιών και άλλων, που βλέπουμε να συνεχίζονται. Εισπράττουμε ακόμη μίσος, προερχόμενο από ανώνυμα τρολ στο ίντερνετ μέχρι και Υπουργούς και μάλιστα με τίτλο “Δικαιοσύνης” και βλέπουμε από ελάχιστα έως καθόλου να τιμωρούνται αναλόγως οι θύτες.
Ένα σύμφωνο συμβίωσης από μόνο του, δεν θα σταματήσει έναν τραμπούκο από το να επιτίθεται σε ένα γκέι ζευγάρι που περπατάει χέρι- χέρι αν δεν υπάρξει κανείς, εκείνη την ώρα να το υπερασπιστεί. Δεν θα αποτρέψει τον αποκλεισμό ακόμα και μέσα ίσως από την κοινότητα, αυτού και αυτής που δεν θα θέλει σύμφωνα και γάμους αλλά τεκνά και μπάφους. Ή και όλα.
Όσες επιστημονικές εξελίξεις και να υπάρξουν, όσο και αν θεσμικά αρθούν οι αποκλεισμοί των οροθετικών ατόμων, το στίγμα και η κοινωνική απομόνωση που βιώνουμε θα παραμένουν, όσο υπάρχει σιωπή, άγνοια και στερεότυπα.
Ανθρώπινα δικαιώματα είναι όλα τα δικαιώματα που οφείλει να απολαμβάνει ένας άνθρωπος, ό,τι και αν είναι. Κανείς δεν το’ χει μεγαλύτερο από τον άλλο (το δικαίωμα, καλέ). Θα έπρεπε να τα σεβόμαστε όλα και να καταλάβουμε πως όλα μας αφορούν. Ο γκέι να υπερασπίζεται τον μετανάστη, η τρανς τον οροθετικό, ο άνεργος την λεσβία, ο χοντρός την μαύρη, η άθεη τον αλλόθρησκο, ο ασέξουαλ την τσούλα, ο μονογαμικός την εκδιδόμενη. Και αντιστρόφως και σε όλους τους συνδυασμούς. Ειδικά εμείς, οι άνθρωποι που έχουμε βιώσει τι σημαίνει ρατσισμός, τι σημαίνει διάκριση να φροντίζουμε τουλάχιστον, να σταματάει σε ‘μας. Να γίνει αφορμή να γίνουμε καλύτερες και καλύτεροι και όχι τα ίδια με αυτά που μας καταπιέζουν.
Να μιλάμε, παιδιά, να μιλάμε. Να μην το βουλώνουμε. Να ονειρευόμαστε μα και να θυμώνουμε. Να λέμε μα και να ακούμε. Να δίνουμε χρόνο, να μαθαίνουμε, να καταλαβαίνουμε ο ένας για τον άλλο και η μία την άλλη. Μπας και καταφέρουμε, κάποια στιγμή να έχουμε ισότητα, χωρίς αλλά. Χωρίς η δικιά μου να μπαίνει πάνω απ’ τη δικιά σου.
Ουτοπικό, θα μου πεις. Όσο ουτοπικό μπορεί να είναι το να είμαστε Άνθρωποι και να φερόμαστε αναλόγως. Ίσως και να είναι.
Και θα παραμένει ουτοπικό, αν δεν μάθουμε και εφαρμόσουμε την έμπρακτη αλληλεγγύη. Αν δεν συμμετέχουμε σε διεκδικήσεις δικές μας, μα και άλλων, όσο και όποτε μπορούμε, αν δεν μιλάμε όταν βλέπουμε, ακούμε, βιώνουμε – οπουδήποτε – αδικία και βία, αν δεν συμπαραστεκόμαστε και δεν καταπολεμάμε ρατσιστικές συμπεριφορές και μέσα στις κοινότητες μας, οι νόμοι θα παραμείνουν άψυχα χαρτιά και ο ρατσισμός θα μας κρατάει όλες και όλους πίσω. Θα μας αποτρέπει όλους και όλες από το να ζούμε και να εκφραζόμαστε ελεύθερα. Από την άλλη, επειδή ακριβώς είμαστε άνθρωποι, ξέρουμε πως ανθρώπινο χαρακτηριστικό είναι και το μίσος και η αδιαφορία. Ναι, το μίσος θα υπάρχει πάντα σε ένα κομμάτι της κοινωνίας αλλά και θα το εισπράττουμε από εκπροσώπους και θεσμούς της Πολιτείας. Δεν θα ζήσουμε ποτέ σε έναν κόσμο όμορφο κι αγγελικά πλασμένο. Αλλά ρε γαμώτο, μπορούμε να βάλουμε το μίσος στο περιθώριο και όχι να μένουμε εμείς, ν’ αφήνουμε να μένουν άλλοι που δεν το αξίζουν, μόνο και μόνο επειδή κάποιοι κάποτε είπαν πως υπάρχουν ανώτεροι άνθρωποι και κατώτεροι. Ίσιοι και στραβοί.
Αν δεν μπορέσουμε να προσφέρουμε ο ένας στον άλλο την ασφάλεια και την υποστήριξη που μας αρνούνται, θα έρθει η στιγμή που κι εμείς θα την χρειαστούμε και δεν θα την έχουμε. Ο φόβος και η σιωπή, δεν σπάνε με ένα νόμο. Τα σπάμε εμείς. Μπορούμε εμείς, να βγάζουμε την αγάπη στο φως αφήνοντας το μίσος στα σκοτάδια. Και αναγκαστικά, ο νομοθέτης θα ακολουθήσει.
