Η Ομάδα Φύλου της Αναμέτρησης – οργάνωση για μια νέα κομμουνιστική Αριστερά – εξέδωσε ανακοίνωση με αφορμή την ολοένα και αυξανόμενη τρανσφοβία παγκοσμίως αλλά και τα πρόσφατα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ της Αθήνας.
Στην ανακοίνωσή της, η ομάδα, με αφορμή τα πρόσφατα αντί-τρανς εκτελεστικά διατάγματα στις ΗΠΑ, τις δικαστικές αποφάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και την έντονα τρανσφοβική στάση του εγχώριου Μωβ, τονίζει ότι «ο φεμινισμός, η πάλη απέναντι στην πατριαρχία περιλαμβάνει όλες τις γυναίκες, και άρα και τις τρανς γυναίκες, και κάθε άτομο που ασφυκτιά στο ετεροκανονικό πλαίσιο αναπαραγωγής των εξουσιαστικών σχέσεων».
Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση:
Protect the dolls – Fight with the dolls.
//Ανακοίνωση Ομάδας Φύλου Αναμέτρησης.
Παγκοσμίως
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επίθεση που δέχονται τα τρανς άτομα τους τελευταίους μήνες είναι άνευ προηγουμένου. Σε όλο τον πλανήτη, από τα διατάγματα της διοίκησης Τραμπ, τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη Βρετανία, την ευρύτερη στοχοποίηση των τρανς υποκειμένων σε πολλές χώρες, εντός και εκτός Ευρώπης, τα τρανς δικαιώματα βάλλονται και οι ελάχιστες κατακτήσεις των τελευταίων λίγων ετών χάνονται, αν δεν υποχωρούν περαιτέρω.
Τι συνέχει ωστόσο τους MAGA people των ΗΠΑ με τους ακροδεξιούς της Ευρώπης, τους βρετανούς δικαστές, τις κυβερνήσεις στον παγκόσμιο Νότο και παραδόξως πολλές οργανώσεις που βλέπουν τον εαυτό τους στο φεμινιστικό κίνημα; Είναι η ισχυρή και ακλόνητη πεποίθηση πως η βιολογία είναι πεπρωμένο, πως αν ένα άτομο γεννηθεί με αρσενικά ή θηλυκά χαρακτηριστικά δε μπορεί να προσδιοριστεί με το φύλο που αυτό επιθυμεί, πως εν τέλει οι τρανς γυναίκες δε μπορούν, δεν τους επιτρέπεται, και στην τελική δεν έχουν δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες, αφού γυναίκες είναι μόνο όσες γεννιούνται με μήτρα. Δυστυχώς, αυτή η ρητορική συνομιλεί με την σύγχρονη ακροδεξιά ατζέντα όπως αυτή αναπτύσσεται.
Στο ελληνικό πλαίσιο, τον Μάρτιο του 2025 η παραπάνω συζήτηση άνοιξε με αφορμή υλικό οργανώσεων που περιείχε τον όρο “άτομα με μήτρα”, μια ορολογία που χρησιμοποιείται συχνά στις επιστήμες υγείας για να συμπεριλαμβάνει όλα τα άτομα που χρήζουν αντίστοιχης φροντίδας και θεραπείας (τεστ ΠΑΠ, προϊόντα περιόδου, πρόσβαση σε ασφαλή και νόμιμη άμβλωση). Ο όρος αυτός αποτέλεσε αφορμή για σειρά άρθρων και δημόσιων παρεμβάσεων μερίδας μελών οργανώσεων που παρεμβαίνουν στο φεμινιστικό κίνημα με βασικό επιχείρημα πως “επιχειρείται η απαλοιφή του όρου γυναίκα” και “η αντικατάσταση της από τον όρο άτομα με μήτρα”.
Τα ζητήματα φύλου όμως, ακριβώς επειδή σκοπεύουν στο μαρασμό του δυισμού και της κατάταξης των ανθρώπων, δεν μπορούν να περιορίζονται σε δίπολα, ούτε να αποδέχονται τις ιεραρχήσεις που κατασκευάζει η πατριαρχία. Από τη μία λοιπόν, σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές παροχές πρόκειται για έναν όρο συμπερίληψης, καθώς περιλαμβάνει και άτομα που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες και θηλυκότητες. Από την άλλη, ο εν λόγω όρος με βάση την ταυτότητα φύλου αποκλείει τη συμπερίληψη των τρανς γυναικών στην γυναικεία ταυτότητα· μία συμπερίληψη που πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο: την αποσύνδεση της γυναικείας ταυτότητας από την μητρότητα, την ενίσχυση της ελεύθερης βούλησης κάθε γυναίκας και την χειραφέτηση από τις επιταγές της πατριαρχίας.
Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί πως η τρανς κοινότητα αποτελεί μία από τις πλέον ευάλωτες ομάδες τόσο κοινωνικοταξικά όσο και (δυστυχώς) ανάμεσα στην ευρύτερη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Λόγω της τρανσφοβίας και των διακρίσεων, τα τρανς άτομα υπόκεινται σε μια σειρά από αποκλεισμούς στην εργασία, την εκπαίδευση, τις επιβεβαιωτικές υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης αλλά και κοινωνικής πρόνοιας. Λόγω της τρανσφοβίας και των διακρίσεων, τα τρανς άτομα είναι πιθανότερο να υποστούν λεκτική (ή) και σωματική κακοποίηση, να πέσουν θύματα εκφοβισμού και να υποστούν ρητορική μίσους.
Στα δικά μας
Το 26ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας, ήταν ένα ακόμη αντιρατσιστικό φεστιβάλ, όπου με τις 34.000 κόσμου, και το πρόγραμμά του, έδινε σαφές στίγμα για έναν απελευθερωτικό φεμινισμό με σεβασμό στην αυτοδιάθεση όλων των σωμάτων και των ταυτοτήτων. Κι αυτό είναι το φεστιβάλ και οι κοινότητες αγώνα που θέλουμε.
Η κατανόηση της καταπίεσης και της ευαλωτότητας, η δημιουργία ασφαλών χώρων άσκησης πολιτικής για τα τρανς άτομα και η εκπόνηση φροντιστικών πολιτικών πρέπει να αποτελούν προμετωπίδα της Αριστεράς και των αριστερών οργανώσεων έτσι ώστε να μπορούν να σταθούν ουσιαστικά υποστηρικτικά στο πλάι τους, στους αγώνες που δίνουν για ορατότητα, δικαιώματα και χειραφέτηση απέναντι στα συντηρητικά κομμάτια της κοινωνία και τις ακροδεξιές κυβερνητικές πολιτικές. Προφανώς και δε θέλουμε φεστιβάλ μόνο για εμάς και τους ομοίους μας. Τα φεστιβάλ μας είναι εργαλεία κοινωνικής παρέμβασης και ως τέτοια, δυστυχώς, δεν μπορούν να είναι ασφαλείς χώροι με την πρωταρχική έννοια του όρου. Μπορούν όμως -και πρέπει- να είναι χώροι όπου τα τρανς άτομα, και κάθε άτομο, θα μπορεί να βρίσκει κυρίως αποδοχή (αποδοχή για αυτό που είναι – όχι για τις απόψεις του), συμπαράσταση και υποστήριξη (όταν το έχει ανάγκη) και προστασία (όταν βάλλεται). Πιστεύουμε ότι είναι αδιέξοδη η αναλυτικότερη περιγραφή του τι συνέβη πάνω από το τραπεζάκι του Μωβ ή μια συζήτηση περί βίας, αντιβίας και αυτοάμυνας. Θέλουμε όμως να συνεχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε το Φεστιβάλ ως ένα ζωντανό κύτταρο πολιτικοποίησης τόσο του κόσμου που έρχεται, όσο και εμάς των ίδιων μέσα από την εμπλοκή μας σε αυτό και στις διαδικασίες του αλλά και στην αλληλεπίδραση με τον κόσμο. Ως τέτοιο, οι φεμινιστικές πρακτικές και διευθετήσεις είναι μια φαρέτρα εργαλείων που διαρκώς εμπλουτίζεται.
Το Μωβ τους προηγούμενους μήνες είχε πρωτοστατήσει στη δημόσια τρανσφοβική ρητορική με μια σειρά άρθρων και παρεμβάσεων μελών του, ουδέποτε ανακάλεσε κάτι από όσα έχουν γραφτεί. Αντιλαμβανόμαστε ότι η παρουσία της ανωτέρω οργάνωσης με τραπεζάκι στο φεστιβάλ ταυτόχρονα με την εκδήλωση κατά της τρανσφοβίας – και παρά το σαφές στίγμα που επέλεξε να δώσει η διοργάνωση του αντιρατσιστικού φεστιβάλ – δεν ήταν ενδεδειγμένη πρακτική. Θα συνεχίσουμε, από κοινού με το Φεστιβάλ στην κατεύθυνση συνομιλίας με την τρανς κοινότητα και στη μάχη απέναντι στην τρανσφοβία και θα συνεχίσουμε ακόμη πιο θαρρετά να διαχωριζόμαστε με τις νεοσυντηρητικές/τρανσφοβικες ρητορικές και τους φορείς που τις εκφράζουν, φτιάχνοντας παράλληλα χώρους που μας χωράνε όλα.
Με τη διαπίστωση πως δυστυχώς το επόμενο διάστημα οι συνθήκες για τα τρανς άτομα θα δυσχεράνουν περαιτέρω, η ενίσχυση των δεσμών μαζί τους στους κοινωνικούς αγώνες είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Ο φεμινισμός, η πάλη απέναντι στην πατριαρχία περιλαμβάνει όλες τις γυναίκες, και άρα και τις τρανς γυναίκες, και κάθε άτομο που ασφυκτιά στο ετεροκανονικό πλαίσιο αναπαραγωγής των εξουσιαστικών σχέσεων. Και για αυτό, ως ενεργά συμμετέχουσες στη διοργάνωση του φεστιβάλ, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε δημόσια τα παραπάνω και να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη μας σε κάθε επόμενο βήμα ώστε να καταφέρουμε κάποια στιγμή να σταθούμε ουσιαστικά υποστηρικτικά στους αγώνες των τρανς ατόμων και κάθε άλλης καταπιεζόμενης κοινωνικής ομάδας.
