Ήταν πριν λίγες μέρες, όταν δέχθηκα ένα τηλεφώνημα από μια δημοσιογράφο γνωστής τηλεοπτικής εκπομπής, η οποία έψαχνε δύο γκέι άτομα να μιλήσουν στην εκπομπή της για το Big Brother και τη συμμετοχή των ανοιχτά γκέι παικτών.
Όταν πολύ ευγενικά της αρνήθηκα, τονίζοντάς της παράλληλα το κακοποιητικό παρελθόν της εκπομπής της, η ίδια προσπάθησε (εξίσου ευγενικά) να με μεταπείσει.
Βασικό της επιχείρημα, ότι όλα τα άτομα που θα βρισκόντουσαν στην εκπομπή θα συζητούσαν με σοβαρότητα το θέμα, χωρίς φανφάρες και υπερβολές. Τότε ήταν που μου έσκασε η βόμβα: “Γι΄αυτό θέλουμε δύο σοβαρά γκέι άτομα να μας μιλήσουν” . Όταν, από καθαρή και μόνο περιέργεια, προσπάθησα να διαχειριστώ αυτό το “σοβαρά” στην πρότασή της, έσκασε και η δεύτερη -ακόμη μεγαλύτερη- βόμβα:
“Να είναι, και να φαίνονται σοβαροί. Γιατί, άλλο το να είσαι γκέι, κι άλλο πούστης*” .
Η εξέλιξη της κουβέντας δεν έχει σημασία. Θα αρκεστώ απλά στο ότι “πολύ ευγενικά” το κλείσαμε. Η φράση όμως αυτή, έμεινε στο μυαλό μου. Μέχρι, που την ξανασυνάντησα (με λίγο διαφορετική διατύπωση) σε ένα σχόλιο κάτω από μια ανάρτηση για ένα παιδί που εμφανίστηκε στο GNTM, φορώντας τακούνια. “Αυτός δεν είναι γκέι, είναι πούστης” . Για την ιστορία, το σχόλιο έγινε από ένα άτομο, που αυτοπροσδιορίζεται ως γκέι.
Φυσικά -και στις δύο περιπτώσεις- η φράση είναι εξαιρετικά (ομο)φοβική κι όχι μόνο γιατί κάνει χρήση ενός όρου, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για να κακοποιήσει την γκέι κοινότητα. Κυρίως όμως, γιατί το περιεχόμενό της θέτει προϋποθέσεις σχετικά με το πώς πρέπει να φαίνεται/συμπεριφέρεται ένας γκέι άνδρας, ώστε να γίνει αποδεκτός. Κι αυτό είναι το πιο ομοφοβικό απ΄όλα.
Ένας γκέι άνδρας, για παράδειγμα, που δείχνει αρρενωπός και ενεργητικός, μιλάει και συμπεριφέρεται, όπως έχουμε συνηθίσει να αναγνωρίζουμε τους straight άνδρες, είναι σοβαρός και δεν προκαλεί. Αντίθετα, κάποιος που δεν υπακούει σ’ αυτή την αφήγηση, αντιμετωπίζεται ως προκλητικός και γελοίος, ως “πούστης” .
Για μια ακόμη φορά, τείνουμε αφενός να ταυτίζουμε έννοιες όπως “σεξουαλική ταυτότητα” και “έκφραση φύλου” αφετέρου να υποτιμάμε οτιδήποτε ξεφεύγει από το φάσμα του στερεοτυπικά αρρενωπού, του λεγόμενου “ανδρίκιου” αναγνωρίζοντάς το απλά ως “πούστικο” .
Και δε χρειάζεται να σας πω πόσο -πέρα από ομοφοβικό- σεξιστικό είναι αυτό.
Στην τελική, αφήστε μας πια να είμαστε όσο πούστηδες θέλουμε.
*Πούστης: προέρχεται από την περσική λέξη pusht, που σημαίνει «κώλος»· πέρασε στα ελληνικά μέσω της τουρκικής γλώσσας, στην οποία είναι πολύ βαριά βρισιά για τον ύπουλο, κακόψυχο άνθρωπο. Παρότι σημαίνει, επίσης, και αυτόν που «υιοθετεί την παρά φύση σεξουαλική πράξη» (κατά το τουρκικό ετυμολογικό λεξικό), στην καθομιλουμένη δε χρησιμοποιείται ποτέ ως βρισιά ή λέξη αναφοράς για τους παθητικούς ομοφυλόφιλους.
Πηγή Υποσημείωσης: Περιοδικό 10%