Στη Συρία της κρίσης του πολέμου η σεξουαλική κακοποίηση κι οι βιασμοί δεν κάνουν διακρίσεις ως προς το φύλο, άνδρες βιάζουν αγόρια κι αυτό “Συμβαίνει παντού” .
Η ερευνήτρια Sarah Chynoweth στο πέρασμά της από το Ιράκ, το Κουρδιστάν, την Ιορδανία και τον Λίβανο επαλήθευσε την ίδια ιστορία: αγόρια βιάζονται από άνδρες:
“Ήμουν έκπληκτη με τις απαντήσεις των ανθρώπων σχετικά με το θέμα και με την ειλικρίνειά τους. Ήμουν όμως και επιφυλακτική: οι φήμες είναι χαοτικές στις ζώνες πολέμου. Ωστόσο, οι απαντήσεις τους ήταν ηχηρές. “Ναι” μου έλεγαν, “συμβαίνει παντού” . Καθώς συναντήθηκα με όλο και περισσότερους πρόσφυγες – σχεδόν 200 άτομα σε ολόκληρο το Ιράκ, το Κουρδιστάν, την Ιορδανία και τον Λίβανο – έλαβα παρόμοιες απαντήσεις και άκουσα απίστευτες ιστορίες.
Στον Λίβανο, ένας Παλαιστίνιος που ζούσε στη Συρία, μου ζήτησε να μιλήσουμε ιδιαιτέρως και μου εξομολογήθηκε, ότι οπλισμένοι άνδρες εισέβαλαν στο χωριό του και τον βίασαν. Αυτό το γεγονός τον κατέστρεψε συναισθηματικά κι ήταν τόσο απογοητευμένος, που δεν ήταν σε θέση να φροντίσει ούτε τη μικρή του αδελφή που ήξερε ότι τον χρειαζόταν.
Στην Ιορδανία ένας νέος από τη Συρία, μου είπε για τον θείο του. Ενώ βρίσκονταν υπό κράτηση, οι συγκρατούμενοι του τον βασάνιζαν σεξουαλικά. Μετά την απελευθέρωσή του, σταμάτησε να τρώει, έγινε αλκοολικός και πέθανε λίγο αργότερα από ηπατική ανεπάρκεια.”
Κάποιες γυναίκες περιέγραψαν πώς οι άνδρες αλλάζουν μετά από ένα τέτοιο γεγονός – απομονώνονται, δεν έχουν ενδιαφέρον για το σεξ και κάποιες φορές γίνονται βίαιοι. Κάποιοι μάλιστα δεν έχουν τη δυνατότητα ούτε καν να εργαστούν, λόγω του σωματικού και ψυχολογικού τραύματος και θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση όλης της οικογένειας.
Σύμφωνα με μία ομάδα γυναικών σε camp της Ιορδανίας, οι άνδρες και τα αγόρια κακοποιούνται σεξουαλικά επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της κράτησής τους στη Συρία από διάφορες ένοπλες ομάδες. Η Chynoweth τους ζήτησε να εκτιμήσουν πόσοι άνδρες στο στρατόπεδο είχαν υποστεί σεξουαλική βία, ενώ ήταν σε κράτηση και είπαν, “Μεταξύ 30% και 40%. Δεν μπορούμε να σκεφτούμε καμία οικογένεια που δεν έχει κάποιον [ο οποίος κρατείται και κακοποιείται σεξουαλικά]” .
Η δημοσιογράφος αναφέρει ακόμη ότι τη φράση: “Μας βιάζουν όλους, γυναίκες και άνδρες” την άκουσε κατ’ επανάληψη σε τρεις διαφορετικές χώρες.
Ένας 18χρονος Σύριος άνδρας, που δούλευε δύο δουλειές, ήταν ο πρώτος που μίλησε στη δημοσιογράφο γι’ αυτό που συμβαίνει. Ο ίδιος περιέγραψε πώς το αφεντικό του απαίτησε σεξουαλικά ανταλλάγματα πριν πληρώσει τον μισθό του. Δεν μπορούσε να αρνηθεί γιατί έπρεπε να φροντίσει τη μητέρα του και τις δύο αδελφές του. Η απόγνωση κι η ντροπή του ήταν ολοφάνερα. Ήταν μια ιστορία που στη συνέχεια άκουγε από πολλούς άνδρες και αγόρια, οι οποίοι εργάζονταν χωρίς νόμιμη άδεια. Αντιμέτωποι με τη φθορά της φτώχειας, την περιορισμένη βοήθεια και τις έντονες πιέσεις από τις οικογένειές τους, ένιωσαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να υπομένουν.
Συναντήθηκε επίσης με μια ομάδα gay και τρανς προσφύγων που αντιμετώπισαν το διπλό στίγμα της προσφυγιάς και του σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου.
“Ένας ομοφυλόφιλος μου είπε πως ήταν υπό κράτηση στη Συρία για τέσσερις μήνες, κατά τη διάρκεια της οποίας αυτός κι άλλοι άνδρες κρατούμενοι βιάστηκαν με μπαστούνια και μπουκάλια. Εξακολουθεί να αισθάνεται πόνο όταν κάθεται. Είχε καταφύγει σε μια γειτονική χώρα, αλλά δεν βρήκε ασφάλεια ούτε κι εκεί. Στη συνέχεια έζησε ακόμη μία σεξουαλική επίθεση από μια τοπική συμμορία καθώς και από έναν φύλακας ασφαλείας. Ήξερε ότι ήταν ακόμα σε κίνδυνο.
Άλλα μέλη της ομάδας μοιράστηκαν περιστατικά από σεξουαλικές επιθέσεις από οδηγούς ταξί, γείτονες, ιδιώτες και στρατιωτικό προσωπικό. Ήταν πολύ φοβισμένοι να το αναφέρουν στους αστυνομικούς, οι οποίου θα μπορούσαν να τους επιτεθούν εκ νέου ή ακόμη και να τους συλλάβουν σύμφωνα με νόμους που αφορούν την «δημόσια ηθική» ή τις «αφύσικες πρακτικές» .
Στην Ιορδανία η δημοσιογράφος αναφέρει ότι συναντήθηκε με μια ομάδα ψυχοθεραπευτών που εξειδικεύονται στη θεραπεία των επιζώντων βασανιστηρίων και τους ρώτησε, γιατί χρησιμοποιούνται σεξουαλικά βασανιστήρια. Η απάντηση ήταν ότι τα βασανιστήρια σχεδιάστηκαν για να προκαλούν βαθύ ψυχολογικό πόνο που διαταράσσει την αίσθηση του εαυτού. Σε μέρη όπως η Συρία, όπου η ομόφυλη σεξουαλική πράξη απαγορεύεται αυστηρά κι οι παραδοσιακοί έμφυλοι ρόλοι είναι έντονα πολωμένοι, η χρήση σεξουαλικών βασανιστηρίων εναντίον ανδρών και αγοριών δεν αποτελεί έκπληξη.
Τα καλά νέα είναι ότι ορισμένες ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν το θέμα και παρέχουν βασικές υπηρεσίες στήριξης στους άνδρες επιζώντες. Ωστόσο, χρειάζονται πολύ περισσότερα για την πρόληψη αυτής της βίας και για την παροχή υποστήριξης και φροντίδας στους άνδρες και τα αγόρια που έχουν υποστεί σεξουαλική βία.
Η Chynoweth κλείνει το άρθρο της με αυτά τα λόγια: “Οι ιστορίες των προσφύγων που συναντήθηκα μας υπενθυμίζουν ότι οι προτεινόμενες περικοπές θα επηρεάσουν τις πιθανότητες ζωής μερικών από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους στον κόσμο. Αυτοί οι άνδρες και τα αγόρια – όπως όλοι όσοι επιβιώνουν από τον πόλεμο και την καταστροφή – αξίζουν και έχουν δικαίωμα προστασίας, υποστήριξης και καλής ποιότητας φροντίδας.”
Sarah Chynoweth στην αναφορά της για την Ύπατη Αρμοστία: We Keep It in Our Hearts: Sexual Violence Against Men and Boys in the Syria Crisis
