Πού να ήξερα πως θα ερχόταν η μέρα που θα περπατούσαμε αγκαζέ με τη μητέρα μου στο κέντρο της Αθήνας.
από την ηθοποιό Kassandra El Najjar
Πως θα χαζεύαμε μαζί βιτρίνες με ρούχα. Πως θα καθόμασταν μαζί για καφέ, τόσο απλά. Και θα μιλούσαμε για τη ζωή μας, τις σχέσεις, για τη Συρία, τον τόπο που προερχόμαστε. Που αφήσαμε πίσω μας, η κάθε μια ξεχωριστά.
Εμείς οι δυο, που ήμασταν μαλωμένες και κάναμε χρόνια να μιλήσουμε. Εμείς, που είχαμε διαφορετικές ζωές, διαφορετικούς δρόμους, διαφορετικό τρόπο να βλέπουμε τον κόσμο. Στην ίδια πόλη, χρόνια, αλλά μακριά η μία από την άλλη. Μετά από τόση απόσταση, τόση απόρριψη και άρνηση που υπήρχε μεταξύ μας, είχα χάσει κάθε ελπίδα πως θα τα βρούμε. Τόσο, που πίστευα πως δεν θα μιλούσαμε ξανά ποτέ. Όμως στη ζωή συμβαίνουν θαύματα. Αρκεί να υπάρχει αγάπη. Και είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτή η συνάντηση μεταξύ μας με αυτό τον τρόπο, με τόση άνεση.
Όλα ξεκινήσαν από τη στιγμή που δέχτηκα εμένα. Τη στιγμή που άρχισα να αισθάνομαι πλέον άνετα με την «εαυτή μου», ως μια περήφανη τρανς γυναίκα που αγωνίζεται να είναι δημιουργική, που παλεύει να κάνει τα όνειρα της πραγματικότητα. Σε άλλον τόπο, σε διαφορετική γλώσσα. Με καινούργιο όνομα. Εδώ, στην Ελλάδα, που οι πιέσεις είναι μεγάλες. Όμως η ανάγκη για την επιτυχία είναι μεγαλύτερη.
Με την μητέρα μου περπατήσαμε μαζί, πλάι η μια στην άλλη, ανοίξαμε την καρδιά μας. Στ’ αλήθεια, πρώτη φορά ένιωσα τόση άνεση στον δρόμο, τόση σιγουριά για εμένα την ίδια (έχω τη μάνα μου δίπλα μου ρε). Αχ, και τι χάρη έχει να δοκιμάζω ρούχα μαζί της, να μου λέει τη γνώμη της. Όπως τότε που ήμουν παιδί κι άνοιγα την ντουλάπα της για να φορέσω τα δικά της φορέματα κι εκείνη νόμιζε πως ήταν απλά ένα ακόμα παιχνίδι. Όμως, το θέμα δεν ήταν τα ρούχα, που δεν όρισαν ποτέ το φύλο μου. Η δυσφορία φύλου που ένιωθα ήταν μεγαλύτερη από τα ρούχα και από ο,τιδήποτε άλλο στον κόσμο. Χρειάστηκε να ανοίξω τα φτερά μου και να πετάξω έξω από αυτό το κορμί που δεν μπορούσε να μην είναι θηλυκό, όσες πιέσεις κι αν δεχόταν από παντού.
Η ανάγκη για απελευθέρωση από όλα τα κοινωνικά «πρέπει» που με περιόριζαν ήταν ισχυρή. Ένας καθημερινός αγώνας με τους άλλους και κυρίως τον ίδιο μου τον εαυτό. Και όλα καταγράφηκαν στο σώμα μου.
Σήμερα, η μαμά μου με βλέπει επιτέλους. Με εικόνα τα μάτια. Μάτια καμαρωτά. Είναι αλήθεια πως δεν με βλέπει μόνο εκείνη με καινούργια μάτια, το ίδιο συμβαίνει και με εμένα. Γιατί άρχισα να βλέπω τον κόσμο διαφορετικά. Όλα τα πράγματα γύρω μου έχουν αποκτήσει νόημα για μένα, είναι σαν να μπαίνουν όλα σε σειρά. Όλες οι ψεύτικες προσδοκίες των μανάδων για τα παιδιά τους, κατέρρευσαν. Εκείνη, την πρώτη φορά που βγήκαν οι λέξεις αυτές από τα χείλη της. Την στιγμή που με κοίταξε με δάκρυα στα μάτια και μου είπε «πόσο όμορφη είσαι». Λύτρωση. Είναι η πρώτη φορά που το ακούω αυτό. Βασικά το έχω ακούσει πολλές φορές από πολλούς ανθρώπους, αλλά αυτή τη φορά ήταν σαν να είναι η πρώτη φορά. Όλες οι κατακρίσεις, οι αγωνίες, οι φόβοι διαλύθηκαν με μια αγκαλιά. Σαν να μην είχε συμβεί ποτέ τίποτα κακό ανάμεσα μας.
Είναι σκληρές οι συνθήκες με τις οποίες μεγαλώνουμε. Η πατριαρχία βασιλεύει. Πώς μπορούμε να μιλάμε για φεμινισμό, για συμπερίληψη, αν δεν έχει δοθεί ζωτικός χώρος στα τρανς άτομα, ώστε να ενσωματωθούν ομαλά στο σύνολο της κοινωνίας; Δεν μπορεί να υφίσταται φεμινισμός χωρίς να εμπεριέχει όλες τις θηλυκότητες. Πόση δύναμη πρέπει να αποκτήσει ένα τρανς παιδί για να αντιμετωπίσει ολόκληρη την κοινωνία μόνο του; Ένα τρανς παιδί, όπου και να είναι στον κόσμο είτε βρίσκεται στην Ελλάδα είτε στη Συρία, κατά την άποψη μου είναι το ίδιο και το αυτό. Ναι μεν, υπάρχουν διαφορές, άλλα βιώματα, διαφορετικές αντιλήψεις, κοσμοθεωρίες, όμως ο εκφοβισμός, ο αποκλεισμός, η βία, δεν έχουν χώρα, δεν έχουν χρώμα, θρησκεία, ηλικία. Δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα εκεί έξω, αν δεν κάνουμε εμείς οι ίδιες την αλλαγή.
Η ομορφιά που πηγάζει από μέσα μας, η αγάπη που θρέφουμε μες στην καρδιά μας, αυτά είναι που μας δίνουν δύναμη να συνεχίσουμε τον αγώνα μας να διεκδικούμε άφοβα τα όνειρα μας. Να φροντίζουμε η μια την άλλη, να υποστηρίζουμε η μία την άλλη.
Ο δρόμος μου δεν ήταν ποτέ στρωμένος με ρόδα. Καθημερινά αγωνίζομαι για να επιβιώσω. Να ξεπεράσω τις διακρίσεις, την άδικη μεταχείριση που υφίσταμαι, ώστε να προχωρήσω, να εξελιχθώ.
Ακόμα προσπαθώ να βρω λέξεις να περιγράψω τι σημαίνει για μένα αυτή η πρώτη συνάντηση με τη μητέρα μου. Την πήγα βόλτα στα μέρη που αγαπώ. Περπατάμε μαζί στις παλιές γειτονιές. Παρατηρώ τον κόσμο, τα πρόσωπα των ανθρώπων, που κουβαλάνε τις ιστορίες τους. Όλα μοιάζουν οικεία για μένα. Ο ήλιος, η θάλασσα, το λάδι και το λεμόνι, τα ντολμαδάκια, τα γεμιστά, το καλοκαιρινό καρπούζι, μου φέρνουν στον νου παιδικές μνήμες. Μοιραζόμαστε το ίδιο συναίσθημα, το ίδιο πάθος για την ζωή. Μοιάζουμε όλοι τόσο πολύ. Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω γιατί υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ των ανθρώπων.
Η πίεση είναι μεγάλη για μια μετανάστρια, για μια «ξένη», όπως συνεχίζουν κάποιοι μετά από τόσα χρόνια ακόμη να με αποκαλούν. Εγώ όμως δεν νιώθω ξένη, ποτέ δεν ένιωσα ξένη σε αυτή την χώρα. Ως προσωπικότητα είμαι αδάμαστη. Ανένταχτη, δεν χωρώ σε κανένα καλούπι. Και μόνο για το δικό μου βίωμα μπορώ να μιλήσω. Γιατί η πολιτική μου παρουσία είναι προσωπική. Τώρα μπορώ και θέλω να συνεχίσω τις σπουδές μου. Να εμπλουτίσω την εκπαίδευση μου ως ηθοποιός. Κι αυτή είναι η απάντηση μου σε κάθε φασίστα που θέλει να μας στερήσει τα βασικά δικαιώματα που έχουμε ως άνθρωποι και θέλει να μας βλέπει απαξιωμένες, να ζούμε μονάχα στην σκιά των άλλων. Υπάρχουμε και παλεύουμε πολύ να υπάρχουμε.
φωτογραφία: Dimitris sidirokastritis
