Τι κι αν πολλοί πολιτικοί μας ζουν ακόμα μέσα στην ντουλάπα τους ή ακόμα χειρότερα στη γυάλινη ντουλάπα τους. Τι κι αν ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα είναι εύκολο να δηλώνεις τα πάντα εκτός απο την μη κυρίαρχη σεξουαλικότητα σου, αυτό δε φαίνεται να προβληματίζει τους συγκεκριμένους υποψηφίους.
Ο Διονύσης Καντιώτος και ο Αντώνης Σιγάλας απο τη Λαϊκή Ενότητα, ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης και η Κατερίνα Παπανικολάου (για τη συνέντευξή της πατήστε εδώ) απο το Ποτάμι και η Κοσμίδου Κωνσταντίνα από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη είναι οι μόνες πέντε ανοιχτά ΛΟΑΤ υποψηφιότητες στις επερχόμενες εκλογές. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησαν μίλησαν για τα ΛΟΑΤ δικαιώματα, για τις θέσεις των κομμάτων που εκπροσωπούν, για την πολιτική και για την κοινωνία που οραματίζονται.
Οι “ανοιχτές” ΛΟΑΤ υποψηφιότητες σπανίζουν στον ελληνικό πολιτικό κόσμο. Πόσο σημαντικές θεωρείτε εσείς αυτές τις υποψηφιότητες; Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στο κόμμα που ανήκετε, ως μια τέτοια;
Αντώνης Σιγάλας: Οι ανοιχτά ΛΟΑΤ υποψηφιότητες κατά πρώτο απαντούν σε ένα καθοριστικό για το ΛΟΑΤ κίνημα ζήτημα που είναι το ζήτημα της ορατότητας. Μετά από μια καταπίεση αιώνων ενάντια στα ΛΟΑT άτομα που συνεχίζεται και σήμερα είναι πολύ σημαντικό να δηλώσουμε την παρουσία μας. Τα ΛΟΑΤ άτομα αντιμετωπίζονται σαν κοινωνικοί παρίες και αποθαρρύνονται να ακολουθήσουν το σεξουαλικό τους προσανατολισμό μέσα από διάφορες δομές εξουσίας όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει το οικογενειακό περιβάλλον. Σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη τα ΛΟΑΤ άτομα είναι περιθωριοποιημένα και καταδικασμένα σε μια ζωή γεμάτη μοναξιά και ματαίωση. Αυτή είναι η αντίληψη που πρέπει σαν ΛΟΑΤ κίνημα να αντιπαλέψουμε. Η διεκδίκηση του χώρου που μας αναλογεί μέσα από την ορατότητά μας είναι ζωτικής σημασίας. Από την άλλη μεριά το κριτήριο του σεξουαλικού προσανατολισμού δεν είναι το μόνο που πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη. Πρέπει κατά την άποψή μου να εξετάζονται και άλλες πλευρές του υποψηφίου, όπως είναι η κοινωνική ευαισθητοποίηση, η γνώση ευρύτερων κοινωνικών και πολιτικών θεμάτων, η διάθεση να παλέψει γι αυτά που θεωρεί δίκαια και όχι για την προσωπική του και μόνο ευδοκίμηση, φαινόμενο που το έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια με υποψηφίους που αλλάζουν εντελώς πολιτικό προφίλ από τη στιγμή που θα περάσουν το κατώφλι του κοινοβουλίου. Ο παραγοντισμός μέσα στην κοινότητά μας πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί γιατί είναι ένας παράγοντας κοινωνικής σήψης αλλά και δημοκρατικού ελλείμματος. Κατά δεύτερο μια ανοιχτά ΛΟΑΤ υποψηφιότητα που προέρχεται μέσα από την κοινότητα, είναι κινηματική και χαίρει ευρύτερης αποδοχής, μπορεί να γίνει καθοριστικός παράγοντας για την προώθηση των αιτημάτων μας. Αν εμείς οι ίδιοι που υφιστάμεθα τις διακρίσεις δεν έχουμε λόγο σε αυτά που μας αφορούν δεν καταλαβαίνω γιατί μπορεί να το κάνει καλύτερα κάποιος άλλος έξω από εμάς.
Διονύσης Καντιώτος: Η ορατότητα της ΛΟΑΤ κοινότητας, δυστυχώς δεν είναι δεδομένη, ούτε στην καθημερινότητα, πολύ δε περισσότερο στον πολιτικό κόσμο. Είναι κατά την άποψή μου, εξαιρετικά σημαντικές οι ΛΟΑΤ υποψηφιότητες, διότι, καταφέρνουν να σπάσουν φραγμούς, που θέτουν την ΛΟΑΤ κοινότητα εκτός ορίων πλαισίου “κανονικότητας”, με αποτέλεσμα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας να θεωρεί ως δεδομένο ότι η πολιτική είναι πολύ σοβαρό πράγμα για να ασχολούνται με αυτό οι ομοφυλόφιλοι, οι λεσβίες, οι τρανς κλπ., όπως έλεγαν και πριν από 40 χρόνια και για τις γυναίκες.Όσο αφορά την υποψηφιότητα μου, στην 3η θέση του ψηφοδελτίου της Α Πειραιά, όχι μόνο δεν αντιμετώπισε καμία δυσκολία, αλλά η ομοφωνία στην λήψη της απόφασης ήταν απόλυτη και ευχαριστώ γι αυτό τους συντρόφους και τις συντρόφισσες μου.
Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Αν θέλουμε να πούμε τα πράγματα εντελώς ανοιχτά, τις περισσότερες δυσκολίες τις αντιμετώπισα μέσα από μικρή μερίδα της ΛΟΑΤ κοινότητας. Υπήρξαν άνθρωποι που με κατηγόρησαν για ψηφοθηρία, υπήρξαν άλλοι που αναρωτήθηκαν από πού ξεφύτρωσα και γιατί δεν έχω πάρει την άδειά τους. Στο Ποτάμι δεν τέθηκε ποτέ ως θέμα από κανέναν, ούτε έχω δεχθεί ποτέ ομοφοβική λεκτική επίθεση από εκπροσώπους άλλων κομμάτων. Δεν έχω ιδέα τι μπορεί να λέγεται πίσω από την πλάτη μου και ούτε με αφορά. Από την άλλη γνωρίζω ότι υπάρχουν κάποιοι, συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι που ενοχλούνται από μια ανοιχτά ΛΟΑΤ υποψηφιότητα, και απλώς κάνουν σαν να μην υπάρχω. Είναι προφανές ότι όσο περισσότερες ανοιχτές ΛΟΑΤ υποψηφιότητες υπήρχαν, τόσο μικρότερα περιθώρια θα είχαν να μας αγνοούν. Σε κάθε περίπτωση θεωρώ τις ανοιχτές ΛΟΑΤ υποψηφιότητες σημαντικές, κυρίως γιατί με νοιάζει οι σημερινοί ΛΟΑΤ έφηβοι να ξέρουν ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να αυτοπεριορίζουν τους στόχους και τα όνειρά τους, ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να ντρέπονται ή να αρκούνται σε ρόλους που άλλοι έχουν σχεδιάσει για αυτούς. Είναι πολύ ουσιαστικό για αυτά τα παιδιά να βλέπουν ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν κρύβονται, σε όποιον κλάδο και χώρο κι αν δραστηριοποιούνται. Πάντως, για να μην παριστάνω τον ήρωα, το έκανα πρωτίστως για εμένα. Δεν υπήρχε περίπτωση να εμπλακώ στην ιστορία της πολιτικής παριστάνοντας κάτι που δεν είμαι, θα ήμουν δυστυχής, ευάλωτος και κακός στη δουλειά μου.
Γιατί επιλέξατε να ενταχθείτε στη δυναμική του κόμματος που εκπροσωπείτε σήμερα;
Αντώνης Σιγάλας: Η Λαϊκή Εντότητα δημιουργήθηκε τη στιγμή που αποφασίστηκε η μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, από τους βουλευτές εκείνους του ΣΥΡΙΖΑ που καταψήφισαν τα προαπαιτούμενα του τρίτου μνημονίου αρχικά και μετά το ίδιο το τρίτο μνημόνιο. Μετά εντάχθηκαν σε αυτή διάφορες συλλογικότητες της Αριστεράς που αντιδρούν στη μνημονιακή πολιτική που καταστρέφει όλους τους ζωτικούς παράγοντες της ελληνικής κοινωνίας και οδηγεί τους νέους στη μετανάστευση για να επιβιώσουν. Αυτή τη στιγμή έχει δημιουργηθεί ένα μέτωπο με ευρείες κοινωνικές αναφορές, από το δικαιωματικό χώρο μέχρι τους πανεπιστημιακούς αλλά και τους εργαζόμενους. Στο μέτωπο αυτό θέλησα από την πρώτη στιγμή να συμμετέχω μετά την αποχώρησή μου από το ΣΥΡΙΖΑ, στον οποίο είχα ενταχθεί από το 2012, γιατί θεωρώ ότι η Λαϊκή Ενότητα είναι ένας ισχυρός πόλος αντίστασης. Η αντίσταση αυτή, που εκφράστηκε πρόσφατα από τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου με το 61,3% του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, είναι απαραίτητο να υπάρξει από τη μεριά της Αριστεράς, γιατί αλλιώς όλος ο κόσμος που δραστηριοποιήθηκε πολιτικά ενάντια στα μνημόνια θα αποστρατευτεί και έτσι θα μείνει ανοιχτό το πεδίο στους φασίστες για να καρπωθούν την κοινωνική οργή. Αυτή η απευκταία εξέλιξη θα μας οδηγήσει στον ολοκληρωτισμό.
Διονύσης Καντιώτος: Μέχρι και πριν ακόμα ένα μήνα, ανήκα στο δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ, ήμουν συντονιστής της τοπικής οργάνωσης του κέντρου του Πειραιά, μέλος της Νομαρχιακής επιτροπής του κόμματος και μέλος του συντονιστικού του τμήματος δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς, η τροπή που πήραν τα πράγματα μετά την υπογραφή του 3ου κατά σειρά μνημονίου οδήγησαν πολλούς και πολλές συντρόφους ( μαζί κι εμένα) στην δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας, της οποίας την ιδρυτική διακήρυξη εχω συνυπογράψει. Η ριζοσπαστική Αριστερά, η αριστερά των κινημάτων, των διεκδικήσεων και των δικαιωμάτων, ήταν πάντα ο χώρος δράσης μου και αυτός συνεχίζει να παραμένει.
Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Είμαι στο Ποτάμι από την πρώτη του ημέρα γιατί ενστερνίζομαι την προοδευτική του ατζέντα, συμμερίζομαι το αίτημά του για ανανέωση και βελτίωση της ποιότητας του πολιτικού δυναμικου και υποστηρίζω την ανάγκη ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων ως μονόδρομο για την έξοδο από την κρίση, η οποία είναι πρωτίστως πολιτική, αλλά με σαφείς και επώδυνες οικονομικές προεκτάσεις. Καταλογίζω τεράστιες ευθύνες στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ για το πού βρισκόμαστε σήμερα, ενώ η 7μηνη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε το τελειωτικό χτύπημα σε ο,τι είχε απομείνει όρθιο – από την αξιοπιστία της χώρας μέχρι την οικονομία και από την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς μέχρι την παιδεία. Επίσης, πώς μπορώ να πιστέψω στον προοδευτισμό του ΣΥΡΙΖΑ αν συνεργάζεται τόσο ελαφρά τη καρδία με ένα βαθιά συντηρητικό κόμμα όπως οι ΑΝΕΛ;
Ποιες είναι οι θέσεις του κόμματος σας αναφορικά με τα ΛΟΑΤ δικαιώματα (αναγνώριση ταυτότητας φύλου/σύμφωνο/γάμος/τεκνοθεσία κλπ);
Αντώνης Σιγάλας: Η Λαϊκή Ενότητα είναι καινούργιος φορέας και ως εκ τούτου δεν έχει συμφωνημένες θέσεις για τα ΛΟΑΤ ζητήματα στο σύνολό τους. Ωστόσο τα περισσότερα άτομα που συμμετέχουμε εκεί είμαστε γνωστοί από το ΣΥΡΙΖΑ και θεωρώ ότι ζητήματα τα οποία είχαμε κατακτήσει στο προηγούμενο διάστημα θεωρούνται δεδομένα και δε μπορούμε να πάμε πίσω από αυτά. Το σύμφωνο συμβίωσης όπου θα συμπεριλαμβάνονται και τα ΛΟΑΤ ζευγάρια και ο πολιτικός γάμος με πλήρη και ίσα δικαιώματα για τα ΛΟΑΤ ζευγάρια είναι δύο εμβληματικά ζητήματα, όπως επίσης και η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου για τα τρανς άτομα. Για το ζήτημα της τεκνοθεσίας θεωρούμε ότι το συνολικό πλαίσιο της τεκνοθεσίας στην Ελλάδα είναι προβληματικό και γι αυτό πρέπει να γίνει συνολική αναμόρφωσή του. Εκεί πρέπει να λύσουμε το θέμα της δυνατότητας των ΛΟΑΤ ζευγαριών να τεκνοθετούν αλλά και της νομικής αναγνώρισης των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ οικογενειών, που είναι πλεόν πολυάριθμες, αλλά για το ελληνικό κράτος θεωρούνται ανύπαρκτες.
Περιγράψτε μας τις δυσκολίες που πιστεύετε ότι αντιμετωπίζει ένα ΛΟΑΤ άτομο στη χώρα μας. Τι θα μπορούσατε να κάνετε γι’ αυτές;
Αντώνης Σιγάλας: Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ΛΟΑΤ άτομα στη χώρα μας είναι πολυάριθμες, καθώς στερούνται της αναγνώρισης βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα ΛΟΑΤ άτομα στη χώρα μας στερούνται το δικαίωμα της οικογενειακής ζωής, βασικό ανθρώπινο δικαίωμα αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ αλλά και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Με βάση αυτό η Ελλάδα καταδικάστηκε από το ΕΕΔΑ το Νοέμβριο του 2013 γιατί δεν περιλαμβάνει τα ΛΟΑΤ άτομα στο νόμο για το σύμφωνο συμβίωσης. Εξαιτίας της ανυπαρξίας νομικής αναγνώρισης των ΛΟΑΤ οικογενειών τα ΛΟΑΤ άτομα δεν έχουν τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε θεσμούς προστασίας και οικονομικές απολαβές που οι ετεροφυλόφιλοι λαμβάνουν (πχ. επιδόματα, κοινή φορολογική δήλωση, ασφάλιση κλπ), δε μπορούν να κληρονομήσουν τον/την σύντροφό τους και επίσης δεν έχουν τη δυνατότητα να λάβουν ιατρικές αποφάσεις για τον/την σύντροφό τους στην περίπτωση ασθένειας. Για τα τρανς άτομα τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα μια και δεν αναγνωρίζεται ούτε καν η ανθρώπινή τους ύπαρξη χωρίς την προϋπόθεση της επέμβασης επαναπροσδιορισμού φύλου.Όμως το πιο σημαντικό για μένα πρόβλημα από το οποίο θεωρώ ότι πηγάζουν όλα τα υπόλοιπα είναι η ομοφοβία που υπάρχει ακόμα σε πολλές εκφάνσεις της καθημερινής ζωής, αν και το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει βήματα για να μπορέσουμε να ισχυριστούμε ότι τα στεγανά σπάνε. Οι κινηματικές εκδηλώσεις υπερηφάνειας που εξαπλώνονται σε πολλά μέρη της Ελλάδας και βρίσκουν τη στήριξη του απλού κόσμου, αλλά και η αντίδραση του κόσμου μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε ομοφοβικές πράξεις, είναι ελπιδοφόρες εξελίξεις. Υπάρχει όμως η υποχρέωση από τη μεριά του κράτους να σκύψει πάνω σε αυτά τα προβλήματα και να βρει λύσεις. Σα βουλευτής σκοπεύω να προωθήσω μια ατζέντα καταπολέμησης της ομοφοβίας, λεσβοφοβίας και τρανσφοβίας. Μια τέτοια ατζέντα είναι η δημιουργία δομών υποστήριξης των ΛΟΑΤ ατόμων από κρατικούς φορείς, που σήμερα δεν υπάρχουν (τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης, δημιουργία πανελλαδικά δομών για ΛΟΑΤ άτομα στο πρότυπο των δομών για τις γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας), επιμόρφωση των δημοσίων λειτουργών για ΛΟΑΤ θέματα, όπως πχ οι επαγγελματίες υγείας, οι δικαστές, οι ένστολοι κλπ. Επίσης είναι απαραίτητη μια καμπάνια στα ραδιοτηλεοτπικά μέσα ενάντια στην ομοφοβία, τη λεσβοφοβία και την τρανσφοβία. Και τέλος είναι απαραίτητη μια καμπάνια, σε συνεργασία με το υπουργείο παιδείας, στα σχολεία ενάντια στο bullying εναντίον των ΛΟΑΤ ατόμων στις μικρές ηλικίες.
Αυτά είναι κάποια πράγματα με τα οποία ασχολούμαι σαν ΛΟΑΤ ακτιβιστής από το 2005 που εντάχθηκα στην ΟΛΚΕ.
Διονύσης Καντιώτος: Η πρώτη και μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει ένα ΛΟΑΤ άτομο στην Ελλάδα είναι η δυσκολία αποδοχής του από τον οικογενειακό του περίγυρο. Πράγματα, που για τους έφηβους των 15-16 χρόνων, θεωρούνται απόλυτα δεδομένα, όπως το πρώτο ραντεβου, ένα κλεφτό φιλί στις σκάλες του μετρό, το να περπατάς χέρι χέρι με τον/την αγαπημένη σου, είναι ένας πραγματικός άθλος για τους ΛΟΑΤ εφήβους. Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν, ακόμα και να μοιραστούν αυτά τους τα προβλήματα με τον φιλικό τους περίγυρο, πράξη που ενέχει τον κίνδυνο της αποπομπής τους, είναι τεράστια. Στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο και αργότερα στους εργασιακούς χώρους, η απόρριψη είναι συχνό φαινόμενο, ενώ το μπουλινγκ παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Είναι πολλοί και πολλές που αποφασίζουν να ζήσουν διπλή ζωή. Και φυσικά, ο κίνδυνος που έχει προκύψει τα τελευταία χρόνια, με την επανεμφάνιση συμμοριών, που πιστεύαμε ότι είχαν εξαλειφθεί από την Ευρώπη, μετά την δίκη της Νυρεμβέργης ή έστω μετά την πτώση των τελευταίων δικτατορικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Αναφέρομαι, φυσικά στο γκρουπούσκουλο της ΧΑ , όπου μαζί με τους μετανάστες ,το “αγαπημένο” τους target group είναι η ΛΟΑΤ κοινότητα. Οι φοβικές επιθέσεις έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και δυστυχώς οι αρχές ασφαλείας έχουν πάρα πολλά βήματα να κάνουν ακόμα προς την σωστή κατεύθυνση. Φυσικά για να μην είμαι μίζερος τα πράγματα δεν είναι όπως ήταν το 1980 ή το 1970 αλλά πάρα πολλά μένουν να γίνουν ακόμα.
Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Πολλές φορές τα ΛΟΑΤ άτομα νιώθουν ή είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Δεν δικαιούνται πολλά που για άλλους είναι δεδομένα και αυτονόητα: Να παντρευτούν, να έχουν παιδιά, να μπορεί ο/η σύντροφός τους να πάρει κάποιες σημαντικές αποφάσεις για λογαριασμό τους, να νιώσουν ασφάλεια, να είναι ο εαυτός τους. Επιπλέον, τμήματα της ΛΟΑΤ κοινότητας αντιμετωπίζουν έντονα φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού, λεκτική και σωματική βία, απαξίωση από πολλούς opinion makers της χώρας: Πολιτικούς, δημοσιογράφους, εκπροσώπους της εκκλησίας. Ορισμένα από αυτά τα ζητήματα μπορούν να λυθούν μέσα από την αλλαγή νόμων, αυτό είναι και το νόημα της πολιτικής εξάλλου. Κάποια άλλα δεν λύνονται τόσο απλά, γιατί είναι θέμα παιδείας και αλλαγής νοοτροπίας, δεν είναι κάτι που μπορείς να το επιβάλλεις. Εκεί λοιπόν το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να επενδύσεις στις επόμενες γενιές, και στο μεταξύ, με τη στάση σου, με την επιλογή σου να είσαι παρών και ενεργός να προσπαθήσεις να αλλάξεις λίγο-λίγο, άνθρωπο-άνθρωπο τις αντιλήψεις ή έστω τη συμπεριφορά αυτών με τους οποίους έρχεσαι σε επαφή.
Πιστεύετε ότι η Βουλή που θα αναδειχθεί από αυτές τις εκλογές θα έχει τη βούληση να κινηθεί αποφασιστικά για την προάσπιση των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων; Τι σκοπεύετε να κάνετε εσείς προσωπικά για να το επιδιώξετε;
Αντώνης Σιγάλας: Νομίζω ότι υπάρχουν κόμματα πλέον που ασχολούνται με τα ΛΟΑΤ θέματα σοβαρά και έχουν εντάξει στο πρόγραμμά τους τις διεκδικήσεις της ΛΟΑΤ κοινότητας, άλλοι με επεξεργασίες σε βάθος, όπως τα κόμματα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, και εδώ τοποθετώ και το ΣΥΡΙΖΑ παρά την πρόσφατη μνημονιακή του στροφή, και άλλοι περισσότερο επιφανειακά, όπως είναι τα κόμματα της κεντροαριστεράς. Από αυτή την άποψη θεωρώ ότι θα υπάρχει ένα ισχυρό μπλοκ κομμάτων που θα προσπαθήσουν να προωθήσουν αλλαγές σε αυτό το κομμάτι. Από την άλλη μεριά όμως θεωρώ ότι θα υπάρχει και ισχυρή αντίσταση από τη μεριά των συντηρητικών κομμάτων, αλλά και από τους φασίστες. Από τη μεριά τους θα επιδιωχθεί η συνεργασία με ένα ακραίο κομμάτι του κλήρου με σκοπό να ακυρώσουν, αν όχι στη βουλή τουλάχιστον αργότερα, τους νόμους που ενδεχομένως ψηφιστούν όταν θα αρχίσουν να εφαρμόζονται. Από τη μεριά μου είμαι διατεθειμένος να αγωνιστώ από τη μεριά του κινήματος ΛΟΑΤ για να προωθηθούν οι διεκδικήσεις αλλά και για να ακυρωθούν στην πράξη τα όποια σχέδια απεργάζονται αυτοί που είναι αντίθετοι.
Διονύσης Καντιώτος: Θα έχει μεγάλη σημασία, ποια άτομα θα εκλεγούν και ποιες πολιτικές θα πρέπει να εφαρμόσουν. Νομίζω ότι στο μυαλό όλων έρχονται, χωρίς μεγάλη δυσκολία, δηλώσεις εθνοπατέρων που έλεγαν ότι οι ομοφυλόφιλοι είναι κτηνοβάτες και παιδεραστές. Και εθνομητέρων, που επικαλούνταν το ευαγγέλιο για να μας καταδικάσουν. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι αν τέτοιου είδους πολιτικοί επανεκλεγούν, στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα φροντίσουν για τον εξορκισμό μας. Θα ήθελα η νέα Βουλή να είναι περισσότερο κοντά στα θέματά μας. Αν κρίνω όμως από τις εκλόγιμες θέσεις των ψηφοδελτίων των μεγάλων κομμάτων, λίγες πιθανότητες δίνω. Από την πλευρά μου, θα βάλω όλη μου την δύναμη και την θέληση,ώστε τα θέματα της ΛΟΑΤ κοινότητας να γίνουν θέματα πρώτης ατζέντας και όχι απασχόληση κάποιων “γραφικών” όπως πολλοί ακόμα λένε.
Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Δεν είμαι σίγουρος για αυτό. Θεωρητικά και η προηγούμενη Βουλή του Ιανουαρίου είχε τη δυνατότητα να κάνει ουσιαστικές κινήσεις, αλλά δεν τις έκανε. Εμείς συναντηθήκαμε με οργανώσεις, πριν καν ο ΣΥΡΙΖΑ ανακοινώσει το σχέδιο νόμου, είχαμε καλέσει π.χ. την ΟΛΚΕ στα γραφεία του Ποταμιού στη Βουλή, ήμασταν έτοιμοι να στηρίξουμε το νομοσχέδιο που θα έφερνε η κυβέρνηση για το σύμφωνο συμβίωσης, αλλά ως γνωστόν, αυτό δεν κατατέθηκε ποτέ. Ανακοινώθηκε μόνο, ως προσχέδιο, ελάχιστες μέρες πριν το Athens Pride κατά διαβολική σύμπτωση, και μετά ξαναμπήκε στο συρτάρι του Υπουργού Δικαιοσύνης. Το τι μπορώ να κάνω εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το αν θα είμαι εντός ή εκτός κοινοβουλίου. Προφανώς θα συνεχίζω να προασπίζομαι τα δικαιώματα της ΛΟΑΤ κοινότητας όπου και να είμαι, αλλά θέλω να πιστεύω ότι η φυσική παρουσία ενός ανοιχτά γκέι βουλευτή στο ελληνικό κοινοβούλιο θα επηρέαζε τα πράγματα, θα έδειχνε κατά κάποιον τρόπο τον ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο. Στο μεταξύ, εννοείται ότι με την ιδιότητά μου ως Υπεύθυνος του Τομέα Δικαιωμάτων του Ποταμιού ήμουν σε διαρκή συνεργασία με την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος, και όλοι μας πορευόμαστε με βάση κοινές αρχές στα θέματα των δικαιωμάτων.
Πόσο μπορούν να προωθηθούν τα ΛΟΑΤ αιτήματα μέσα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης;
Αντώνης Σιγάλας: Σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης οι όποιες κοινωνικές και πολιτικές διεκδικήσεις συναντούν μεγάλα εμπόδια. Ο λόγος ότι είναι ότι μια οικονομική κρίση και μια περίοδος καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, επιφέρουν και περιστολή δικαιωμάτων. Για παράδειγμα η αναδιανομή πλούτου από τους φτωχούς στους πλούσιους, όπως σήμερα συμβαίνει, δεν είναι δυνατόν να γίνει με τους όρους της αστικής δημοκρατίας, παρά το γεγονός ότι οι νόμοι είναι ψηφισμένοι με ταξική μεροληψία υπέρ του κεφαλαίου. Αυτό που σήμερα βιώνουμε στην Ελλάδα είναι μια πλήρης κατάλυση του κράτους δικαίου. Σε αυτό το πλαίσιο η σκλήρυνση του καθεστώτος γίνεται με αυταρχισμό και χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση, γιατί δεν είναι δυνατό για το καθεστώς να νομιμοποιήσει την αλλαγή χωρίς σκληρή καταστολή. Αυτό είναι το κράτος έκτακτης ανάγκης και σε αυτό βλέπουμε περιστολή απεργιών, κατάργηση στην πράξη του δικαιώματος του συνέρχεσθαι, παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως το δικαίωμα στη σίτιση και στη στέγαση καθώς και στην αξιοπρπεπή διαβίωση. Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για τα ΛΟΑΤ δικαιώματα μέσα σε αυτή την πύρινη λαίλαπα. Η προώθηση των διεκδικήσεών μας μπορεί να γίνει μόνο με ισχυροποίηση του ΛΟΑΤ κινήματος, με ενίσχυση της ορατότητας, όπου αυτή είναι εφικτή, αλλά και με κοινωνικές συμμαχίες με άλλους φορείς διεκδικήσεων όπως είναι το εργατικό κίνημα, αλλά και πίεση σε ανθρώπους που βρίσκονται σε επιτελικές θέσεις και παίρνουν αποφάσεις.
Διονύσης Καντιώτος: Αλίμονο, αν η οικονομική κρίση γίνει και πάλι άλλοθι για οπισθοχώρηση στο πεδίο των διεκδικήσεων μας, όπως συνέβη από το 2010 μέχρι και πρόσφατα. Τα ΛΟΑΤ ζητήματα μπορούν και πρέπει να προωθηθούν τόσο όσο και τα αιτήματα των γυναικών, των αγροτών, των ανέργων, των φοιτητών κλπ. Αν από μόνοι μας αξιολογούμε τα αιτήματά μας, ως αιτήματα ελιτίστικα, που σε περίοδο κρίσης περνάνε σε δεύτερη μοίρα, έχουμε χάσει το παιχνίδι από την αρχή.
Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Αυτό το επιχείρημα το έχω ακούσει κυρίως από συντηρητικούς, αριστερούς και δεξιούς, που αισθάνονται άβολα με τα ΛΟΑΤ ζητήματα και αναζητούν ένα πρόσχημα για να μην ασχοληθούν. Είναι το αποκορύφωμα της υποκρισίας. Τα πράγματα μπορούν και πρέπει να κινούνται παράλληλα. Όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης, οι Έλληνες συνέχισαν να παντρεύονται, να κάνουν παιδιά, να κληρονομούν και να κληροδοτούν, κ.λπ. Όλοι οι Έλληνες; Όχι. Κάποιοι δεν είχαν αυτό το δικαίωμα. Άρα μιλάμε για μια κοινωνική ανισότητα πολύ συγκεκριμένη και ανεξάρτητη της κρίσης. Αλλά, ακόμα και αν δούμε το θέμα με μία στεγνή και στυγνή οικονομική προσέγγιση, μόνο οικονομικά οφέλη προκύπτουν από την προάσπιση των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων, και κανένα κόστος. Δεν συμμερίζομαι την προσέγγιση, απλώς θέλω να υπογραμμίσω ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία. 
Η προώθηση των ΛΟΑΤ αιτημάτων στη Δύση έχει συχνά θεωρηθεί ως ένας τρόπος “ξεπλύματος” των σκληρών οικονομικο-κοινωνικών. πολιτικών με την ονομασία pink washing. Ποιες είναι οι θέσεις σας πάνω σε αυτό;
Αντώνης Σιγάλας: Το pink washing έχει χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια από πολλές δυτικές χώρες για να αξιοποιηθούν τα ΛΟΑΤ δικαιώματα ως άλλοθι για τις πολιτικές καταστολής και περιστολής δικαιωμάτων που εφαρμόζονται σε άλλους τομείς. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι ΗΠΑ, που κατά τα άλλα παίζουν το ρόλο του παγκόσμιου χωροφύλακα εξαπολύοντας πολέμους και εξανδραποδίζοντας πληθυσμούς ολόκληρους αμάχων στις εμπόλεμες περιοχές για να διατηρήσουν την παγκόσμια κυριαρχία τους, και το Ισραήλ, που παρά το γεγονός ότι έχει εξαπολύσει μια επίθεση ενάντια στους Παλαιστινίους με σκοπό το σφετερισμό της γης τους και τον εξοβελισμό τους από τα εδάφη των προγόνων τους, εν τούτοις δίνει δικαιώματα στα ΛΟΑΤ άτομα και με αυτόν τον τρόπο επιδιώκει να ξεπλύνει την εγκληματική του πολιτική. Αντίστοιχη πολιτική θα επιχειρηθεί να εφαρμοστεί και στη χώρα μας από τα κόμματα εκείνα που ενώ ψηφίζουν και εφαρμόζουν τις μνημονιακές πολιτικές που καταστρατηγούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, από την άλλη θα προωθήσουν τη ΛΟΑΤ ατζέντα σαν αντίβαρο. Εγώ προσωπικά δε μπορώ να δεχτώ τη λογική των συμψηφισμών. Και από την άλλη, το ΛΟΑΤ κίνημα δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάει τις ρίζες του, μια και είναι γνωστό ότι πριν ακόμα οι δομές της εξουσίας δουν μια χρυσή ευκαιρία ξεπλύματος με την προώθηση της ΛΟΑΤ ατζέντας, εκείνοι που στήριξαν τα ΛΟΑΤ άτομα ήταν ο απλός κόσμος και τα κινήματα. Εκεί νομίζω ότι πρέπει σα ΛΟΑΤ κίνημα και σήμερα να στραφούμε και να διεκδικήσουμε να ανοίξει ένας διάλογος με φορείς του συνδικαλιστικού αλλά και τους εργατικού κινήματος. Φανταστείτε για παράδειγμα πόσο σημαντικό θα ήταν για εμάς αν σε κάθε συνδικάτο υπήρχε και μια ομάδα ΛΟΑΤ ατόμων που θα παρεμβαίνει πολιτικά. Αυτό θα σήμαινε ένα χτύπημα της ομοφοβίας στη ρίζα της.
Διονύσης Καντιώτος: Και λαμπρό παράδειγμα του pink washing, αποτελεί το κράτος του Ισραήλ. Το ξέπλυμα των αμαρτιών με κοινωνικές αγαθοεργίες, είναι μια πρακτική τόσο παλαιά όσο και ο άνθρωπος. Αυτού του είδους οι πρακτικές με βρίσκουν απόλυτα απέναντι. Πως θα μπορούσα να είμαι σήμερα ευτυχισμένος επειδή μου έχουν δώσει το δικαίωμα πχ, στο γάμο, ενώ γύρω μου, ολόκληρα κοινωνικά δικαιώματα ξεθεμελιώνονται.Και εκτός των άλλων, αυτού του είδους οι πρακτικές, οδηγούν συνειδητά και τους ανθρώπους σε μια απολιτικοποίηση, η οποία τους κάνει όλο και περισσότερο “εαυτούληδες” , όλο και περισσότερο παρτακηδες … Εγώ να μαι καλά, να βγαίνω και να διασκεδάζω, να χω και τη δουλειά μου και τι με νοιάζει για το άλλον!! Πόσες φορές δεν το έχουμε ακούσει;
Συχνά όταν ρωτάμε σχετικά με τα ΛΟΑΤ δικαιώματα, ακούμε την δικαιολογία πως “Η κοινωνία δεν είναι έτοιμη”. Πιστεύετε ότι είναι έτοιμη η ελληνική κοινωνία για έναν/μία ανοιχτά ΛΟΑΤ βουλευτή;
Αντώνης Σιγάλας: Ακούω από την εποχή που μπήκα στο ΣΥΡΙΖΑ, το καλοκαίρι του 2012, ότι η κοινωνία δεν είναι έτοιμη για μια ΛΟΑΤ υποψηφιότητα. Αυτά βέβαια τα λέγανε αυτοί που όντας οι ίδιοι ομοφοβικοί προαπσθούσαν να βρουν άλλοθι μέσα από αυτήν τη δικαιολογία. Όταν είχαμε τις ομοφοβικές επιθέσεις πριν από τρία χρόνια, αλλά και την απόφαση του ΕΕΔΑ το 2013 για το σύμφωνο συμβίωσης, είχαμε αρθρογραφία από άτομα που ούτε καν τα υποψιαζόμασταν, από όλες τις πλευρές της ελληνικής κοινωνίας, η οποία ήταν υποστηρικτική για τα δικαιώματά μας. Και σε κάθε περίπτωση, η ομοφοβία, η οποία είναι ακόμα εμφανής και οφείλεται κατά κύριο λόγο στην άγνοια, τα τελευταία χρόνια έχει σε ένα μεγάλο βαθμό υποχωρήσει. Η δυναμική εμφάνιση της ΛΟΑΤ κοινότητας έχει παίξει ένα μεγάλο ρόλο σε αυτό. Οι γιορτές υπερηφάνειας, που εξαπλώνονται και βρίσκουν αποδοχή από μεγάλη μερίδα τους αλληλέγγυου κοινού, αλλά και τα μέρη που συχνάζει η ΛΟΑΤ κοινότητα για να διασκεδάσει, που είναι πλεόν πολυάριθμα, τα ΛΟΑΤ έντυπα που επίσης έχουν αυξηθεί, είναι μόνο μερικές από τις αλλαγές του τελευταίου διαστήματος. Αυτό που χρειάζεται κατά την άποψή μου είναι μια ΛΟΑΤ υποψηφιότητα, ή ένας ανοιχτά ΛΟΑΤ βουλευτής να υποστηριχτεί έτσι ώστε όλοι να έχουμε όφελος από την παρουσία του. Γιατί κανείς δε μπορεί να το κάνει καλύτερα από εμάς.
Διονύσης Καντιώτος: Η κοινωνία, ήταν έτοιμη να δεχτεί βουλευτές φασίστες, να δεχτεί βουλευτή που κατοικοεδρεύει στο κατάστημα φυλακών Κορυδαλλού, να δεχτεί βουλευτή που αγόρασε υποβρύχια που γέρνουν αεροπλάνα, που δεν πετάνε, οικόπεδα μέσα σε λίμνη, τρένα που δεν χωράνε στις ράγες, βουλευτή που ξέχναγε μόνιμα που είχε βάλει τα στικακια του και άπειρους βουλευτές που δεν προλάβαιναν να διαβάσουν αυτά που ψήφιζαν και με ρωτάτε αν είναι έτοιμη να δεχτεί έναν /μια ΛΟΑΤ βουλευτή; Και εγώ και εσείς, είμαστε η κοινωνία. Και όσο με αφορά είμαι πανέτοιμος!
Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Στις εκλογές του Ιανουαρίου έλαβα 4500 σταυρούς και ήρθα δεύτερος στην Α’ Αθηνών με το Ποτάμι. Οι 4500 ψήφοι που έλαβα προφανώς και δεν προήλθαν μόνο από ΛΟΑΤ ψηφοφόρους, ούτε εμένα με ενδιαφέρει να είμαι ένας μονοθεματικός υποψήφιος. Ένας βουλευτής πρέπει να εκπροσωπεί και να εκφράζει το σύνολο της εκλογικής του περιφέρειας, ανεξαρτήτως προσωπικών χαρακτηριστικών. Προφανώς και τα ΛΟΑΤ δικαιώματα είναι ψηλά στην ατζέντα μου, αλλά δεν είναι μόνο αυτά, και το γεγονός ότι βρίσκομαι στο κεντρικό πολιτικό όργανο ενός κοινοβουλευτικού κόμματος το αποδεικνύει. Άρα για εμένα η απάντηση είναι προφανής. Αν κάποιος δεν είναι έτοιμος δεν είναι η κοινωνία, είναι κάποια κομβικά πρόσωπα και οι μηχανισμοί τους που είναι τόσο αποκομμένοι από την πραγματικότητα που ασκούν πολιτική με όρους του 1950.
Συνέντευξη: Λίνα Λαχανιώτη, Ζακ Κωστόπουλος
