Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ΛΟΑΤΚΙ+ Εβραίοι διερευνώνται στη νέα ταινία, που τοποθετείται, σε μία από τις πιο αυστηρές κοινότητες του Βόρειου Λονδίνου.
Η παιδική φιλία ανάμεσα σε δύο κοπέλες καταλήγει στον πρώτο έρωτα. Το ζευγάρι, όμως, πρέπει να κάνει μια επίπονη επιλογή, καθώς έχει ως εμπόδιο την Ορθόδοξη Εβραϊκή Κοινότητα του Βόρειου Λονδίνου, στην οποία έχει μεγαλώσει, που τέτοιου είδους σχέσεις τις θεωρεί βδέλυγμα και άκρως απαγορευμένες. Στο παρόν, οι δύο γυναίκες θα συναντηθούν ξανά και θα πρέπει, ως ενήλικες πλέον, να πάρουν ξανά κάποιες τελικές αποφάσεις για το μέλλον τους.
Αυτός είναι ο κεντρικός άξονας της ταινίας Disobedience, με πρωταγωνίστριες τις RachelWeisz και RachelMcAdams, η οποία μόλις κυκλοφόρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο της NaomiAlderman, το οποίο κυκλοφόρησε το 2006 και βασίζεται, κατά κύριο λόγο, στην πραγματική ιστορία της EmilyGreen*. Το 2012 η Greenκαι τα πέντε παιδιά της εγκατέλειψαν την υπερβολικά καταπιεστική Ορθόδοξη κοινότητα που ζούσαν, μετά από χρόνια συγκρούσεων και ενοχών. Πλέον, στηρίζει ανθρώπους που θέλουν να ξεφύγουν από τον στενόμυαλο κόσμο που μεγάλωσαν και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή.
«Το Disobedience είναι μια σπάνια ευκαιρία προβολής της ζωής των Εβραίων στη Βρετανία» δήλωσε ο Raymond Simonson του Εβραϊκού Πολιτιστικού Κάντρου, JW3, στην προβολή της ταινίας.
«Συνήθως, η αναπαράσταση των Εβραίων στην μικρή ή την μεγάλη οθόνη είναι δισδιάστατη. Σε αυτή την ταινία οι χαρακτήρες είναι τρισδιάστατοι θα μπορούσαμε να πούμε, πιο περίπλοκοι. Δεν αμφιβάλω ότι θα διχάσει το εβραϊκό κοινό» , πρόσθεσε.
Η EmilyGreen μεγάλωσε στην εβραϊκή κοινότητα Χασιντίμ – μία από τις πιο αυστηρές στον ιουδαϊσμό – και γνώριζε ήδη από πολύ μικρή ηλικία, ότι στα πλαίσια της πίστης θα έπρεπε να παντρευτεί και να κάνει παιδιά.
Στο σχολείο, ωστόσο, έγινε στενή φίλη με ένα άλλο κορίτσι. «Νομίζω πως την ερωτευόμουν, άλλα δεν το ήξερα» , είπε. «Ήταν κάτι που μου προκαλούσε σύγχυση, αλλά παράλληλα ήταν και κάτι το συναρπαστικό. Ποτέ ξανά δεν είχα ακούσει τις λέξεις γκέι ή λεσβία. Μου ήταν αδιανόητο πως δύο άτομα του ίδιου φύλου μπορούσαν να ερωτευτούν. Δεν καταλάβαινα τι συνέβαινε, αλλά ήξερα ότι έπρεπε να το κρατήσω κρυφό.»
Η σωματική επαφή ανάμεσα στα δύο κορίτσια δεν άργησε να έρθει, όμως η ζωή της Greenήταν προκαθορισμένη και οι γονείς της την σύστησαν και την αρραβώνιασαν με έναν άντρα τον οποίον και θα παντρευόταν λίγους μήνες αργότερα.
«Δεν με έλκυε καθόλου. Κάθε φορά που βρισκόμουν στο κρεβάτι μαζί του αισθανόμουν απαίσια, τραυματικά. Υπήρχε πολύ μυστικοπάθεια μεταξύ μας και κανείς δεν ήταν χαρούμενος» , είπε η Green, μέχρι που η εγκατάσταση του εφηβικού της έρωτα στις Η.Π.Α την άφησε εντελώς απελπισμένη.
«Ξαφνικά σκέφτηκα πως έπρεπε να σταματήσει αυτή η κατάσταση και να μην περάσουν τα ίδια και τα παιδιά μου. Ήμουν κοντά στα 30, έγκυος με το πέμπτο μου παιδί και ένιωσα πως ήρθε η ώρα να πάρω τη ζωή μου στα χέρια μου» . Αγόρασε ένα ρούτερ, το έκρυψε μέσα στο σπίτι κι άρχισε να μαθαίνω μέσω διαδικτύου για τον «έξω κόσμο.»
«Το 2010 χώρισα με τον άντρα μου. Είναι ένας σημαντικός άνθρωπος για την κοινότητά μας και οι γονείς μου πήραν, προφανώς, το μέρος του και όχι το δικό μου. Δε θα ξεπεράσω ποτέ το πόσο άσχημα με έκανε ο πατέρας μου να αισθανθώ για τον εαυτό μου.»
Η Green αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το εβραϊκό σχολείο στο οποίο εργαζόταν και στη συνέχεια μπήκε σε μία εξαντλητική δικαστική μάχη για να μην παραμείνουν τα παιδιά της στην κοινότητα.
Το 2012 αποφασίστηκε από το δικαστήριο ότι η επιμέλεια των πέντε παιδιών παραμένει σε εκείνη και πως είχε την επιλογή να τα στείλει σε όποιο σχολείο επιθυμεί η ίδια.
«Έκοψα κάθε δεσμό με την κοινότητα και ξεκίνησα μια νέα ζωή. Έπρεπε να βρω δουλειά και σπίτι από το μηδέν, χωρίς καμία υποστήριξη. Επικρατούσε αναστάτωση στο κεφάλι μου», πρόσθεσε.
Η DaliaFleming της KeshetUK, μιας οργάνωσης που συνεργάζεται με ΛΟΑΤΚΙ+ Εβραίους, δήλωσε πως οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε τέτοιου είδους κοινότητες πρέπει να κάνουν μια τεράστια επιλογή ανάμεσα στην σεξουαλική τους ταυτότητα και την θρησκεία τους.
«Υπάρχει μια μικρή αλλαγή» , δήλωσε. «Η ενημέρωση πλέον είναι πιο διαθέσιμη σε σχέση με το παρελθόν, όμως σίγουρα χρειάζεται μεγαλύτερη στήριξη σε αυτούς τους ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπους που επιθυμούν να παραμείνουν στις Ορθόδοξες αυτές κοινότητες.»
Τα τελευταία δύο χρόνια, τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα έχουν έρθει στο προσκήνιο ανάμεσα στους εβραϊκούς κύκλους. Πέρυσι μια τρανς γυναίκα, που εγκατέλειψε την Χασιντίμ κοινότητα του Μάντσεστερ έχασε την δικαστική διαμάχη που θα της έδινε την κηδεμονία των παιδιών της. Η υπόθεση ήρθε στο προσκήνιο ως «μια σύγκρουση ανάμεσα σε δύο κόσμους που δεν τους συνδέει τίποτα.»
Λίγους μήνες αργότερα, ένας ραβίνος της συγκεκριμένης κοινότητας κατηγορήθηκε για διαφθορά, έπειτα από τη δήλωση που έκανε, ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα δεν αποκλίνουν από τους υπόλοιπους.
Τον Σεπτέμβριο, ο Ephraim Mirvis, ανώτερος ραβίνος, έδωσε μια πρωτοφανή καθοδήγηση για την στήριξη γκέι, λεσβιών και τρανς μαθητών στα Ορθόδοξα Εβραϊκά σχολεία. Πιο συγκεκριμένα, είπε πως έχουν την θρησκευτική ευθύνη να προστατέψουν τα νεαρά άτομα και τις οικογένειές τους και πως δε θα υπάρχει ανοχή στα φαινόμενα εκφοβισμού βάση σεξουαλικής προτίμησης. Η καθοδήγηση αυτή δόθηκε προσεκτικά, έτσι ώστε να μην επηρεαστούν τα Ορθόδοξα διδάγματα.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο πατέρας της συγγραφέως, GeoffreyAlderman, δήλωσε πως «κανένα Ορθόδοξο Εβραϊκό Σχολείο δε θα μπορούσε να πάρει εκπαιδευτική πρωτοβουλία που να ενσωμάτωνε διδάγματα, εκτός του τρόπου ζωής που απαγορεύει η Εβραϊκή Βίβλος.»
Αλλού στην εβραϊκή κοινότητα, η Laura Janner-Klausner, ανώτερη ραβίνος του Κινήματος Μεταρρυθμιστικού Ιουδαϊσμού, προκάλεσε αναταραχή όταν μίλησε για το ανήλικο τρανς παιδί της στο BBC Radio 4 τον Οκτώβριο. «Είχα μια εκπληκτική αντίδραση από τον κόσμο – τόσο πολύ αγάπη, και μόνο λίγη κακοποίηση» , είπε στο Observer. «Η εβραϊκή κοινότητα ήταν “ένας πολύ γρήγορος και μεταβαλλόμενος τόπος.»
Σύμφωνα με τον Raymond Simonson, υπήρχε μια τεράστια συζήτηση έπειτα από την μετάδοση της εκπομπής. Ένα στα τρία θέματα συζήτησης στην κοινότητα είναι αυτό των ΛΟΑΤΚΙ+. Τα υπόλοιπα είναι για τον αντισημιτισμό και το Ισραήλ.
«Φυσικά υπάρχουν άνθρωποι που αντιδρούν ενάντια σε οτιδήποτε έχει να κάνει με το οτιδήποτε ΛΟΑΤΚΙ+, και το μυαλό τους δε θα αλλάξει από μια ταινία, την έκθεση του αρχηγού των ραβίνων, ή την οικογένεια του Ραβίνου της Μεταρρύθμισης. Όμως, κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, το ζήτημα απέκτησε μεγαλύτερη προβολή.»
Το JW3 βρέθηκε στο επίκεντρο μιας τέτοιας συζήτησης πριν από ένα χρόνο, όταν 25 υπερ-ορθόδοξοι ραβίνοι ζήτησαν μποϊκοτάζ του πολιτιστικού κέντρου μετά από μια εβδομάδα εκδηλώσεων που παρείχαν χώρο συσκέψεων για ομοφυλόφιλους Εβραίους γονείς.
Η Greenπέρασε μια χρονιά σύγκρουσης, κρίσης, ενοχής και ταυτότητας, πριν βρει τη δύναμη να ξεκινήσει μια νέα ζωή έξω από τον εξαιρετικά ορθόδοξο Ιουδαϊσμό. «Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αποδεχτώ ότι είμαι ακόμα καλός άνθρωπος, παρά το τι συνέβη» , είπε.
Αν και η ιστορία του Disobedienceέχει έντονη απήχηση, επισημαίνει ότι η Χασιντίμ κοινότητά της ήταν πιο ακραία από αυτή που απεικονίζεται στο βιβλίο και στην ταινία – και οι συνέπειες των ενεργειών της ήταν μεγαλύτερες. «Δεν ήταν μόνο μια σύγκρουση: είχα έναν πραγματικό φόβο ότι θα αποκαλυφθούν όλα. Υπήρχαν πολλά που διακυβεύονται.»
Πλέον βοηθά τους άλλους στη θέση που βρέθηκε η ίδια. Η GesherEU, η οργάνωση που ίδρυσε το 2012, μετά την αποχώρησή της από την κοινότητα της, έχει υποστηρίξει περίπου 100 άτομα που παλεύουν με το αν θα κόψουν τους δεσμούς και θα ξεκινήσουν νέες ζωές.
«Δεν είναι εύκολο. Οι άνθρωποι δεν αποφασίζουν μόνο να φύγουν – είναι μια διαδικασία. Μερικοί άνθρωποι αισθάνονται τόσο παγιδευμένοι, ώστε να μην μπορούν να μείνουν άλλο εκεί. Άλλοι λένε ότι είναι πολύ μεγάλος κίνδυνος να απομακρυνθεί κάποιος από την κοινότητα και την οικογένειά του. Είναι ένας τεράστιος αγώνας.»
* Το Emily Green αποτελεί ψευδώνυμο.
Της Harriet Sherwood
Πηγή: The Guardian
Απόδοση: Νικόλας Σακκάς
