Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) με σχετικό δελτίο τύπου καταθέτει τις προτάσεις του για την αναθεώρηση του Συντάγματος της Ελλάδας, στα άρθρα που αναφέρονται στα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και ειδικότερα στο Άρθρο 5.
Αθήνα, 22 Νοεμβρίου 2018
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Θέμα: «Οι προτάσεις του ΣΥΔ για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Απαραίτητη η προσθήκη του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου στο Άρθρο 5».
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για τα δικαιώματα των τρανς, φυλοδιαφορετικών και ίντερσεξ προσώπων, με το παρόν δελτίο τύπου καταθέτει τις προτάσεις του για την αναθεώρηση του Συντάγματος της Ελλάδας, στα άρθρα που αναφέρονται στα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, με ιδιαίτερη έμφαση στη προσθήκη του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας και των χαρακτηριστικών φύλου στο Άρθρο 5.
Μία πρώτη παρατήρηση, προτού αναφερθούμε σε συγκεκριμένα άρθρα του Συντάγματος που προτείνουμε προς αναθεώρηση, είναι ότι για όποια άρθρα επιλεγεί τελικώς η αναθεώρηση και τροποποίηση, η γλώσσα που θα πρέπει να χρησιμοποιείται, θα πρέπει να είναι ουδέτερη ως προς το φύλο δίχως να είναι προσανατολισμένη σε διμερείς θεωρήσεις, ούτε σε αναφορές μόνο στο αρσενικό γένος (όπως «καθένας»), ώστε να διασφαλίζεται η συμπεριληπτικότητα ως προς το φύλο για όλα τα πρόσωπα.
Πέραν αυτής της γενικής παρατήρησης, το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών προτείνει την αναθεώρηση των ακολούθων άρθρων του Συντάγματος:
Άρθρο 3: Προτείνουμε την κατάργηση του Άρθρου αυτού, καθώς αρκεί το Άρθρο 13 που διασφαλίζει την θρησκευτική ελευθερία και την ισότιμη αντιμετώπιση όλων των θρησκειών από την Πολιτεία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν πρέπει να υπάρχει αναφορά σε «επικρατούσα θρησκεία», καθώς η αναφορά αυτή μεροληπτεί έναντι άλλων θρησκειών.
Άρθρο 4: Προτείνουμε την ακόλουθη αναδιατύπωση ώστε η παράγραφος 2 να είναι συμβατή με το Άρθρο 23 του Χάρτη για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα της Ευρωπαϊκής ένωσης, την αναδιατύπωση της παραγράφου 3 ώστε η ελληνική ιθαγένεια να είναι σαφές ότι δεν περιορίζεται σύμφωνα με το δίκαιο του αίματος, καθώς και την αναδιατύπωση σχετικής παραγράφου ώστε να κατοχυρώνεται συνταγματικά η ισόχρονη θητεία για τα πρόσωπα που έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης. Συγκεκριμένα:
«1. Όλα τα πρόσωπα που έχουν Ελληνική ιθαγένεια είναι ίσα έναντι του νόμου.
2. Όλα τα πρόσωπα που έχουν ελληνική ιθαγένεια έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις ανεξαρτήτως φύλου σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων στην απασχόληση, την εργασία και τις αποδοχές. Η αρχή της ισότητας για λόγους φύλου δεν αποκλείει τη διατήρηση ή τη θέσπιση μέτρων που προβλέπουν ειδικές μέριμνες υπέρ προσώπων που υποεκπροσωπούνται.
3. Η ελληνική ιθαγένεια αναγνωρίζεται στα πρόσωπα που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, χωρίς αυτές να περιορίζονται στο δίκαιο του αίματος.
4. Οι πολίτες που έχουν την Ελληνική ιθαγένεια συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους.
5. Kάθε πολίτης που έχει την Ελληνική ιθαγένεια έχει την υποχρέωση να συντελεί στην άμυνα της Πατρίδας, σύμφωνα με τους ορισμούς των νόμων. Τα πρόσωπα που έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης για την εκτέλεση ένοπλης ή γενικά στρατιωτικής υπηρεσίας, έχουν τη δυνατότητα ισόχρονης προσφοράς άλλων υπηρεσιών, εντός ή εκτός των ενόπλων δυνάμεων, όπως ορίζει ο νόμος.
6. Tίτλοι ευγένειας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε πρόσωπα που έχουν την Ελληνική ιθαγένεια.»
Άρθρο 5 : Προτείνουμε την αναδιατύπωση που ακολουθεί ώστε στην παράγραφο 1 να αφαιρεθεί η απαρχαιωμένη και αυθαίρετη αναφορά σε χρηστά ήθη, στην παράγραφο 2 να προστεθούν ως έδαφος απαγόρευσης διάκρισης το φύλο καθώς και ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου –όχι όμως μόνο αυτό αλλά την απόλυτη προστασία των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων σε κάθε βιωτική περίσταση, καθώς επίσης στην ίδια παράγραφο την προσθήκη απαγόρευσης ομαδικών απελάσεων σύμφωνα με το Άρθρο 19 του Χάρτη για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα της Ε.Ε., προσθήκη παραγράφου που ορίζει το δικαίωμα στο άσυλο όπως το Άρθρο 18 της Χάρτας της Ε.Ε. ορίζει, προσθήκη παραγράφου σύμφωνα με το Άρθρο 1, παράγραφος 1 του Τέταρτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, καθώς επίσης την προσθήκη στο δικαίωμα της προστασίας της σωματικής ακεραιότητας και φυσικής αυτονομίας στην παράγραφο 6. Συγκεκριμένα:
«1. Kάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας.
2. Κάθε πρόσωπο που βρίσκεται στην Eλληνική Eπικράτεια απολαμβάνει την απόλυτη προστασία των ανθρώπινων και κοινωνικών δικαιωμάτων του σε κάθε βιωτική περίσταση, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας, θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων, αναπηρίας, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου. Νόμος προβλέπει την ποινική τιμωρία όσων παραβιάζουν την αρχή της ίσης μεταχείρισης με έργο ή λόγο. Εξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Απαγορεύεται η έκδοση αλλοδαπού προσώπου που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας. Απαγορεύονται οι ομαδικές απελάσεις.
3. Το δικαίωμα ασύλου διασφαλίζεται τηρουμένων των κανόνων της Σύμβασης της Γενεύης της 28ης Ιουλίου 1951 και του Πρωτοκόλλου της 31ης Ιανουαρίου 1967 περί του καθεστώτος των προσφύγων και σύμφωνα με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
4. H προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη. Kανένα πρόσωπο δεν καταδιώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο περιορίζεται, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος.
5. Απαγορεύονται ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν σε οποιοδήποτε πρόσωπο που έχει την Ελληνική ιθαγένεια την ελεύθερη κίνηση ή εγκατάσταση στη Χώρα, καθώς και την ελεύθερη έξοδο και είσοδο σ’ αυτήν. Τέτοιου περιεχομένου περιοριστικά μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν μόνο ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων, όπως νόμος ορίζει.
6. Κανένα πρόσωπο δεν στερείται της ελευθερίας του μόνο λόγω αδυναμίας εκπληρώσεως συμβατικής του υποχρέωσης.
7. Καθένα πρόσωπο έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας , της γενετικής του ταυτότητας, της σωματικής ακεραιότητας και φυσικής αυτονομίας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων.»
Άρθρο 6: Προτείνουμε την προσθήκη των παρακάτω παραγράφων, σύμφωνα με το Άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αναφέρεται στο δικαίωμα σε δίκαιη δίκη από ανεξάρτητο αμερόληπτο δικαστήριο, τη συνταγματική κατοχύρωση του τεκμηρίου της αθωότητας, καθώς και προσθήκη παραγράφου για την απαγόρευση διπλής δίωξης για ίδιες πράξεις ή συμπεριφορές σύμφωνα με το Άρθρο 4 του Εβδόμου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.
«1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα σε δίκαιη δίκη εντός εύλογου χρόνου, από ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο που έχει ιδρυθεί από το νόμο, για την εκδίκαση υποθέσεων για τα αστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις του ή ποινικής κατηγορίας εναντίον του.
2. Κάθε πρόσωπο που κατηγορείται για ένα ποινικό αδίκημα, θεωρείται αθώο μέχρι να αποδειχθεί η τελεσίδικη ενοχή του σύμφωνα με το νόμο.
3. Κανένα πρόσωπο δεν διώκεται ή δεν δικάζεται δύο φορές για τις ίδιες πράξεις ή συμπεριφορές.»
Άρθρο 13: Προτείνουμε την αφαίρεση της απαρχαιωμένης και αυθαίρετης αναφοράς σε χρηστά ήθη και την αντικατάστασή τους με την απαγόρευση παραβίασης των ατομικών δικαιωμάτων άλλων προσώπων στην παράγραφο 2, καθώς και της επικρατούσας θρησκείας, στην παράγραφο 3 του άρθρου αυτού. Συγκεκριμένα προτείνουμε την ακόλουθη αναδιατύπωση των δύο αυτών παραγράφων ως ακολούθως:
«2. Kάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. H άσκηση της λατρείας και γενικότερα η ελεύθερη ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή να παραβιάζει τα ατομικά δικαιώματα άλλων. O προσηλυτισμός απαγορεύεται.
3. Oι λειτουργοί όλων των γνωστών θρησκειών υπόκεινται στην ίδια εποπτεία της Πολιτείας και στις ίδιες υποχρεώσεις απέναντί της.»
Άρθρο 16: Προτείνουμε την αναδιατύπωση της παραγράφου 2 ώστε να μην αναφέρεται μόνο σε Έλληνες πολίτες καθώς και την αφαίρεση των αναφορών σε θρησκευτική συνείδηση. Συγκεκριμένα:
«2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή όλων των προσώπων που φοιτούν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα εντός της Ελληνικής επικράτειας.»
Άρθρο 21: Προτείνουμε αναδιατύπωση της παραγράφου 1 ώστε να είναι συμπεριληπτική ως προς το φύλο των γονέων και την προσθήκη άρθρων 2,3 και 4 σύμφωνα με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών. Συγκεκριμένα:
«1. Το δικαίωμα γάμου και το δικαίωμα δημιουργίας οικογένειας διασφαλίζονται όπως ο νόμος ορίζει. Η οικογένεια, ο γάμος και η γονεϊκότητα τελούν υπό την προστασία του Kράτους.
2, Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτούνται για την καλή διαβίωσή τους. Τα παιδιά μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους. Η γνώμη τους σχετικά με ζητήματα που τα αφορούν λαμβάνεται υπόψη σε συνάρτηση με την ηλικία και την ωριμότητά τους.
3. Σε όλες τις πράξεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, πρωταρχική σημασία πρέπει να δίνεται στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού.
4.Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να διατηρεί τακτικά προσωπικές σχέσεις και απ’ ευθείας επαφές με τους δύο γονείς του, εκτός εάν τούτο είναι αντίθετο προς το συμφέρον του.
5. Πολύτεκνες οικογένειες, πρόσωπα που είναι ανάπηρα πολέμου και ειρηνικής περιόδου, θύματα πολέμου, πρόσωπα που τελούν σε χηρεία και ορφανά εκείνων που έπεσαν στον πόλεμο, καθώς και όσοι πάσχουν από ανίατη σωματική ή πνευματική νόσο έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το Kράτος.
6. Tο Kράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.
7. H απόκτηση κατοικίας από αυτούς που την στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείμενο ειδικής φροντίδας του Kράτους.
8. O σχεδιασμός και η εφαρμογή δημογραφικής πολιτικής, καθώς και η λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων αποτελεί υποχρέωση του Κράτους.
9. Τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και την ισότιμη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας.»
Πλην αυτών, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι σε όποιες περιπτώσεις σε Άρθρα του Συντάγματος αναφέρεται ο τρόπος ορκωμοσίας θα πρέπει να γίνεται σαφές ότι αυτός θα πρέπει να είναι μόνον πολιτικός καθώς η θρησκευτική πίστη είναι προσωπική υπόθεση κάθε προσώπου, ενώ στο Προοίμιο του Συντάγματος πρέπει να αφαιρεθεί η σχετική αναφορά στη θρησκευτική πίστη.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, καταθέτει τις προτάσεις του, για αναθεώρηση των Άρθρων 3, 4, 5, 6,1 3, 16 και 21, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προσθήκη του σεξουαλικού προσανατολισμού, της έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου στο Άρθρο 5 του Συντάγματος και την απόλυτη προστασία των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων για τους λόγους αυτούς σε κάθε περίσταση, καθώς και την ποινική τιμωρία όσων παραβιάζουν την αρχή της ίσης μεταχείρισης όπως νόμος ορίζει, ως αναγκαία συνθήκη να διασφαλίζεται Συνταγματικά ότι θα προστατεύονται από τις διακρίσεις όλοι οι πολίτες, δίχως καμία εξαίρεση, ανάμεσα στους οποίους και για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου.
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΌ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ
