Σε μια απόφαση ορόσημο, το Συνταγματικό Δικαστήριο του Μαυροβουνίου αποφάνθηκε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο του Μαυροβουνίου παραβίασε την ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικά, υποστηρίζοντας την απαγόρευση του Pride στην πόλη Νίκσιτς, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Μαυροβουνίου.
Η απόφαση αυτή αναφέρεται σε παραβιάσεις του άρθρου 52 του Συντάγματος του Μαυροβούνιο, του άρθρου 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του άρθρο 21 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα.
Το περιστατικό
Το 2015, η αστυνομία απαγόρευσε σε ΜΚΟ που ασχολούνται με τα LGBT δικαιώματα να διοργανώσουν ειρηνική παρέλαση Pride “για την προώθηση των δικαιωμάτων των σεξουαλικών μειονοτήτων και των μειονοτήτων φύλου” στο Νίκσιτς, οπότε το 2016 η διευθύντρια του Human Rights Action (HRA), Tea Gorjanc-Prelević, υπέβαλε σχετική καταγγελία.
Το Ανώτατο Δικαστήριο τον Σεπτέμβριο του 2016 αποφάνθηκε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών κι οι Αστυνομικές Αρχές έπραξαν το σωστό, στη βάσει του φόβου αντιδράσεων και απειλών από οπαδούς ομάδων ποδοσφαίρου, καθώς και λόγω ανακοινώσεων διαμαρτυρίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας. Η υπόθεση, όμως, δεν έκλεισε εκεί, αλλά η Tea Gorjanc-Prelević απευθύνθηκε στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου
Το Συνταγματικό Δικαστήριο κατάργησε την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της 27ης Σεπτεμβρίου 2016 (Uvp. No. 247/16), που υποβλήθηκε από τους δικαστές Stanka Vučinić (Πρόεδρος), Miraš Radović και Hasnija Simonović (μέλη), που υποστήριζε την απαγόρευση του Υπουργείου Εσωτερικών και της Αστυνομικής Διεύθυνσης, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι μία τέτοια απαγόρευση δεν έχει θέση σε μια δημοκρατική κοινωνία και ότι δεν πρέπει να επιτρέπεται σε ομάδες που απειλούν με βία, να καταστέλλουν την ελευθερία των ειρηνικών συλλογικοτήτων.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο διαπίστωσε ακόμη ότι το κράτος απέτυχε να εξασφαλίσει, όπως έχει υποχρέωση, τη συγκέντρωση, με βάση τα διεθνή πρότυπα περί δικαιώματος ειρηνικής συναθροίσεως, ανεξάρτητα από τις όποιες απειλές και διαμαρτυρίες.
Η δήλωση της Προέδρου του LGBT Forum Progress
Η Bojana Jokić, εξ ονόματος των διοργανωτών του Pride δήλωσε:
“Χαιρετίζουμε αυτήν την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, διότι όχι μόνο αποτελεί μια θετική εξέλιξη στη δικαστική πρακτική του Μαυροβουνίου, αλλά στέλνει κι ένα πολύ σαφές μήνυμα προς την LGBTIQ κοινότητα και τους πολίτες της χώρας, ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες όλων των πολιτών, πρέπει να γίνονται σεβαστά και να προωθούνται. Είμαστε πολύ ευχαριστημένες-οι που το Συνταγματικό Δικαστήριο στη γνωμοδότησή του ζητούσε σχετικά παραδείγματα ευρωπαϊκής και διεθνούς δικαστικής πρακτικής, καθώς επίσης και ότι επιβεβαίωσε κατηγορηματικά, ότι η απαγόρευση του Pride στο Νίκσιτς παραβίαζε τους νόμους και το Σύνταγμα του Μαυροβουνίου.”
Η δήλωση της διευθύντριας του Human Rights Action (HRA)
Η Tea Gorjanc Prelević σχολίασε σχετικά:
“Το Συνταγματικό Δικαστήριο επιβεβαίωσε με αυτή την απόφαση έναν από τους βασικούς κανόνες μιας δημοκρατικής κοινωνίας, ότι το κράτος δεν πρέπει να επιτρέπει σε ανθρώπους, που απειλούν με τη βία ως τρόπο διαμαρτυρίας, να εμποδίσουν άλλες/ους πολίτες να ασκήσουν το δικαίωμα της ειρηνικής συναθροίσεως και της έκφρασης της ποικιλομορφίας. Είναι απίστευτο ότι το Διοικητικό Δικαστήριο και το Ανώτατο Δικαστήριο του Μαυροβουνίου υποστήριξαν την συνωμοσία της Αστυνομίας και του Υπουργείου Εσωτερικών, με πρόφαση οπαδούς ποδοσφαίρου που απειλούσαν με βία και αρνήθηκαν να προστατεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε αυτή την προφανή περίπτωση παραβίασης τους και ότι έπρεπε να περιμένουμε τρία χρόνια, έως ότου το Συνταγματικό Δικαστήριο εφαρμόσει τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Ελπίζω, ότι μετά από αυτή την απόφαση, το Υπουργείο Εσωτερικών θα δείξει ετοιμότητα στο να διασφαλίζει το δικαίωμα της ειρηνικής συγκέντρωσης για όλες/ους, συμπεριλαμβανομένων των διοργανωτών του Pride στο Nikšić, χωρίς να περιμένει το Ανώτατο Δικαστήριο να λάβει νέα απόφαση και να ανατρέψει την απαγόρευση.”
