Από αυτή την Τετάρτη οι Χοηφόροι του Αισχύλου θα μας προβληματίζουν ιδεολογικά στο θέατρο του Νέου Κόσμου. Ο Άρης Λάσκος (ένας από τους ηθοποιούς που συμμετέχουν) ανέλαβε την ευθύνη να μας μεταφέρει αυτούς τους ιδεολογικούς προβληματισμούς.
Μίλα μας λίγο για την παράσταση.
Καταρχάς ας μιλήσουμε για το έργο. Πρόκειται για ένα έργο ποιητικό, μεταφορικό και πολυσήμαντο: μιλά για τον ορισμό της έννοιας του Δικαίου, την προσφορότητα ή όχι της αυτοδικίας σε ένα πρώτο επίπεδο, αλλά και μεταφορικά για την ενηλικίωση, πως συμβολικά πρέπει ο νέος να «σκοτώσει» την εικόνα των γονιών του μέσα του για να μεγαλώσει και να ζήσει αυτοβούλως. Η παράσταση τώρα που σκηνοθετεί η Ειρήνη Φαναριώτη είναι μια διασκευή του έργου για τον κλειστό χώρο του Δώματος του Νέου Κόσμου. Εκ των πραγμάτων το μικρό μέγεθος του χώρου και η εγγύτητα ερμηνευτών και κοινού, διαμορφώνει και την προτεινόμενη διασκευή και απόδοσή του. Εδώ μιλάμε για ένα «σπίτι», όλα συμβαίνον σε ένα δωμάτιο, όπου οι τέσσερις ηθοποιοί ως μέλη ενός Χορού θυμούνται, αναπαριστούν και αναβιώνουν όλη αυτήν την ιστορία, προσπαθώντας να τιμήσουν ότι χάθηκε. Σαν μια τελετουργία δηλαδή. Ο βαθμός εμπλοκής του καθενός είναι διαφορετικός και όπως συμβαίνει και στη ζωή όταν αφηγούμαστε ιστορίες, κάποιοι δε θα μείνουν αμέτοχοι κατά τη διάρκεια αυτής της τελετουργίας, αλλά θα ταυτιστούν με όσα λένε.
Κι όλα αυτά με μια ακραία σωματικότητα – την οποία επιμελείται η Μαργαρίτα Τρίκκα -, η οποία επιχειρεί να αναπληρώσει μέσα από το σώμα και τις κινήσεις, ό,τι ο μικρός χώρος στερεί από τη φωνή: ο αναγκαίος περιορισμός της έντασής της και η καταφυγή σε ψιθύρους και χαμηλόφωνες εκφωνήσεις, μεγεθύνεται από ένα σώμα παλλόμενο, σε διαρκή κίνηση, ένα σώμα που συσπάται και προσπαθεί και αυτό να αφηγηθεί αυτήν την τόσο έντονη συναισθηματικά ιστορία, όπου παιδιά σκοτώνουν τους γονείς τους, γονείς σκοτώνουν τους συζύγους τους και ένας χορός αιχμαλώτων γυναικών παρακολουθεί ζωντανά τις όποιες εξελίξεις.
Πώς αντιλαμβάνεσαι τον όρο διαφορετικότητα;
Την αντιλαμβάνομαι σαν θεμελιώδη έννοια και στοιχείο της ύπαρξης οποιουδήποτε ζωντανού στοιχείου. Κανείς και τίποτα στον κόσμο δεν γεννάται ίδιο με κάτι άλλο, κάθε λουλούδι είναι διαφορετικό, κάθε βουνό έχει άλλο ύψος, κάθε πέτρα άλλο βάρος, κάθε άνθρωπος είναι άλλος. Και διαφορετικός από τον άλλον. Ως εγγενές ή μάλλον ταυτόσημο στοιχείο της ύπαρξής μας αντιλαμβάνομαι λοιπόν τον όρο αυτόν. Ούτε ως πολιτικό ζητούμενο, ούτε ως δικαίωμα, ούτε ως tag, ούτε ως σύνθημα. Όλα αυτά είναι ελλιπή και περιορίζουν τη σημαντικότητα αυτού του όρου. Για μένα υπάρχω σημαίνει είμαι και ήμουν πριν καν υπάρξω διαφορετικός από οποιονδήποτε άλλον.
Εσύ γιατί αισθάνεσαι διαφορετικός;
Γιατί είμαι εγώ. Και ευτυχώς ή δυστυχώς δεν μπορεί να υπάρξει άλλος Άρης Λάσκος.
Όπως και εγώ δεν μπορώ να είμαι κάποιος άλλος.
Θεωρείς ότι η τέχνη μπορεί να κάνει να συμβάλλει στην καταπολέμηση των κοινωνικών στερεοτύπων; Αν ναι, με ποιον τρόπο μπορεί να γίνει;
Η Τέχνη εξ ορισμού – δεδομένου ότι εκθέτει κάτι μπροστά σε κάποιον θεατή ή ακροατή – βοηθά στην εξέλιξη της κοινωνίας και στη βαθύτερη ενσυναίσθηση της. Μιλώντας για την τέχνη τη δική μου, το θέατρο, και ειδικά για το αρχαίο δράμα το οποίο ανεβάζουμε τώρα, είναι αυτονόητο νομίζω ότι συμβάλλει στην καταπολέμηση των κοινωνικών στερεοτύπων. Η τραγωδία – αρκεί να θυμηθούμε και την αρχιτεκτονική των θεάτρων – θέτει «εις το μέσον» ανθρώπους από όλες τις καταγωγές, όλες τις περιπτώσεις: μητροκτόνους, παιδοκτόνους, δούλους, υπηρέτες, βασιλείς, μάντεις, αιχμαλώτους, «ξένους», θεούς και ανθρώπους και δίνει σε όλους λόγο: να φωτίσουν, να υπερασπιστούν, να αιτιολογήσουν τις πράξεις και τη ζωή τους την ίδια. Και από αυτή τη βαθιά δημοκρατική λειτουργία μόνο κερδισμένος βγαίνει κανείς, αφού με αυτόν τον τρόπο ξεκινά διάλογος, αρχίζεις να βλέπεις μπροστά σου ότι δεν είχες φανταστεί και συνδιαλέγεσαι κιόλας με αυτό. Πώς αλλιώς θα μπορούσαμε άραγε να μιλάμε για τη ματαιότητα της αυτοδικίας, αν δεν βλέπαμε την περίπτωση του Ορέστη, που τρελάθηκε, ενώ πίστευε ότι σκοτώνοντας τη μητέρα του θα αποκαθιστούσε το δίκαιο;
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι για αυτόν ακριβώς τον λόγο ανέκαθεν η Τέχνη ενοχλούσε, γι αυτό και το πρώτο πράγμα που βάλλεται συνήθως σε καταστάσεις κρίσης είναι η Τέχνη, είτε μέσω της οικονομικής ασφυξίας της είτε μέσω της λογοκρισίας της.
Ποιο είναι το μήνυμα που θέλεις να στείλεις στην ελληνική ΛΟΑΤ+ κοινότητα;
Να αντέχουν, να δυναμώνουν, να πιστεύουν στον εαυτό τους, να περιφρουρούν την ζωή τους και να στηρίζουν τους γύρω τους. Οι καιροί είναι άγριοι και πιστεύω πως η κοινωνία μας “συντηρητικοποιείται” μέρα με τη μέρα. Ο φόβος και η παραπληροφόρηση είναι διαρκώς παρόντες. Ο Ζακ δολοφονήθηκε μέρα – μεσημέρι στη δεύτερη πιο κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας. Χρειάζεται λοιπόν και μάλλον απαιτείται να είμαστε οι εαυτοί μας κάθε μέρα και να αναλαμβάνουμε την ευθύνη όχι μόνο τη δική μας, αλλά και για όλους αυτούς που ακόμα δεν μπορούν.
ίΝFO
Χώρος: Δώμα, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Αντισθένους και Θαρύπου, Αθήνα | Τηλ. 210 921 2900.
Από 10.10.2018 – 2.12.2018, Τετάρτη – Κυριακή
