H Bianca Del Rio πρόσφατα υπερασπίστηκε τον εαυτό της, σχετικά με ένα αστείο περί βιασμού που έκανε στη σκηνή. Η τέχνη του drag έχει ως χαρακτηριστικό να αγγίζει και να ξεπερνά τα όρια του τι είναι αστείο και τι είναι αποδεκτό. Ωστόσο, με ένα μεγάλο ποσοστό της LGBT+ κοινότητας να έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, μπορεί ένα “rape joke” από μία drag queen (ή γενικότερα από οποιονδήποτε) να γίνει αποδεκτό;
Κατά τη διάρκεια του τρίωρου show της στο Montreal Pride τον Αύγουστο, η Del Rio αποφάσισε να διακωμωδήσει τη στιγμή που η διαγωνιζόμενη του RuPaul’s Drag Race, Blair St. Clair, είπε στον RuPaul οτι έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση.
Το κοινό ανταποκρίθηκε με γιουχαρίσματα, όμως η Del Rio συνέχισε: “Όχι, άντε γαμηθείτε, προσέξατε ότι δεν ήταν βιασμένη μέχρι που βρέθηκε στους υποψήφιους για αποχώρηση; Σκεφτείτε το, είναι στρατηγική. Άντε γαμηθείτε, ο βιασμός είναι αστείος αν δεν τον έχεις βιώσει. Και αν δεν σε έχουν βιάσει, θυμήσου αυτό – είσαι άσχημη.” Ο εκνευρισμός του κοινού είναι εμφανής σε βίντεο από το performance που ανέβηκε στο YouTube. “Α, θα έπρεπε να δείχναμε συμπόνια; Άντε γαμηθείτε. Έτσι είναι τα πράγματα, αδερφές,” απάντησε η ίδια.
Η Del Rio δεν είναι η μόνη που χρησιμοποιεί τον βιασμό ως αστείο. Κάποιες μέρες μετά το σκετς της, μία άλλη drag queen, η Blaq Ivory, κατά τη διάρκεια performance της στο gay bar Queer Junction στο Σέφιλντ έκανε ένα rape joke. Σχολιάζοντας έναν υπάλληλο που μοίραζε glow sticks στο κοινό, η queen φέρεται να φώναξε “Όλοι σας, βιάστε αυτόν τον μπάσταρδο.”
Παρόλα τα παράπονα από πελάτες, το Queer Junction υπερασπίστηκε την Ivory. “Οι drag queens είναι διαβόητες για την αμφισβήτηση των ορίων και υπάρχουν για να διασκεδάζουν την πλειονότητα με τα αστεία τους, όχι για να ανησυχούν αν θα προσβάλουν ένα ή δύο άτομα σε σπάνιες περιπτώσεις. Στο συγκεκριμένο περιστατικό, μιλούσε σε έναν από το προσωπικό, γνωρίζει τα όριά της.”
Με την παγκόσμια επίδραση του σκανδάλου του Harvey Weinstein, η σεξουαλική παρενόχληση συζητείται πιο ανοιχτά, ιδιαίτερα ανάμεσα στα θύματα, πολλά από τα οποία έχουν ενδυναμωθεί και μοιράζονται τις ιστορίες τους. Στον κόσμο του drag, λοιπόν, υπάρχει μια έντονη διαφωνία ανάμεσα στους υποστηρικτές του δικαιώματος των θυμάτων να αισθάνονται άνετα στους queer χώρους – και στην ευθύνη αυτών να τα προστατεύουν – και σε αυτούς που θεωρούν ότι είναι αναμενόμενο από performers όπως η Del Rio να ξεπερνούν τα όρια.
Πολλές μελέτες δείχνουν ένα ανησυχητικά μεγάλο ποσοστό LGBT+ ατόμων να έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Το 2010, σε έρευνα του Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων των ΗΠΑ, σχεδόν οι μισές (46%) bisexual γυναίκες και μία στις οκτώ (13%) λεσβίες δήλωσαν ότι έχουν βιαστεί, σε σύγκριση με το 17% των ετεροφυλόφιλων γυναικών.
Η ίδια έρευνα αποκάλυψε ότι πάνω από ένας στους τέσσερις (26%) gay άνδρες και 37% των bi ανδρών έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, σωματική βία ή stalking από οικείο πρόσωπο, σε σύγκριση με το ένα τρίτο (29%) των ετεροφυλόφιλων ανδρών. Το 2015, έρευνα για τις ζωές των trans ατόμων στην Αμερική (US. Transgender Survey) έδειξε ότι σχεδόν τα μισά (47%) transgender άτομα έχουν βιώσει σεξουαλική κακοποίηση κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Η Sarah Cheadle, υπεύθυνη επικοινωνίας στο The Survivors Trust, που παρέχει συμβουλευτική και υποστήριξη σε θύματα σεξουαλικής βίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, τονίζει ότι “τα rape ‘jokes’, όποιος κι αν τα λέει, είναι απαράδεκτα και αποκρουστικά.”
Η Cheadle περιγράφει το σκετς της Del Rio ως “αηδιαστικό και αδικαιολόγητο” προσθέτοντας: “Λέγοντας αυτά τα ‘ανέκδοτα’, προστατεύεις τους θύτες και ‘απελευθερώνεις’ αυτούς και την κοινωνία από τις συνέπειες των πράξεών τους, φιμώνεις τα θύματα και διαιωνίζεις την κουλτούρα βιασμού.”
Όπως επισημαίνει η Katie Russel, εκπρόσωπος της φιλανθρωπικής Rape Crisis England & Wales, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βρίσκονταν θύματα βιασμού ανάμεσα στο κοινό της Del Rio, που θα τραυματίζονταν από τις δηλώσεις της.
“Το πιο πιθανό είναι να υπάρχουν πολλά θύματα και επιζώντες σεξουαλικής κακοποίησης, σεξουαλικής επίθεσης και βιασμού ανάμεσα στο κοινό κάθε show, πολλά από τα οποία, δικαιολογημένα, θα αισθανθούν αναστατωμένα και στρεσαρισμένα από ‘rape jokes’, ή θα πυροδοτηθούν αναμνήσεις και flashbacks από τις δικές τους εμπειρίες,” εξηγεί.
Ένας από αυτούς που παραπονέθηκαν για το performance της Blaq Ivory, ο Eliah Ward, υποστηρίζει ότι ο βιασμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί με κωμικό τρόπο μόνο όταν υποστηρίζει τους επιζώντες. “Εκτός αν το ανέκδοτο ενδυναμώνει τα θύματα, οποιαδήποτε χρήση της λέξης ‘βιασμός’ σε ανέκδοτο για να προκαλέσει γέλιο μπορεί να προκαλέσει αμήχανα συναισθήματα σε πολλά θύματα. Μπορεί να επαναφέρει τραυματικές εμπειρίες.”
Ο Duncan Craig, CEO της Survivora Manchester και θύμα βιασμού ο ίδιος, αναγνωρίζει ότι οι drag performers “πάντα ξεπερνούσαν τα όρια και οδηγούσαν τους θεατές σε άβολες και αμήχανες καταστάσεις,” και ότι το χιούμορ χρησιμοποιείται ως εργαλείο για να “απαλύνει το πλήγμα.”
Αλλά με το να ανέχονται τέτοια σχόλια, οι χώροι διακινδυνεύουν να βλάψουν θύματα στην LGBT+ κοινότητα. “Όταν χρησιμοποιούνται απευθείας για να ‘επιτεθούν’ ή να υποτιμήσουν ένα άτομο που έχει ήδη βιώσει ένα από τα πιο αποκρουστικά εγκλήματα, βιασμό ή/και σεξουαλική κακοποίηση, τότε πρέπει να αναρωτηθούμε ως κοινότητα, τι επιτρέπουμε;”
Μετά τα σχόλια της Del Rio, οι διοργανωτές του Montreal Pride εξέδωσαν ανακοίνωση απολογούμενοι για “συγκεκριμένες δηλώσεις” κατά τη διάρκεια του show, προσθέτοντας ότι θα λάβουν “τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουμε ότι παρόμοιες καταστάσεις δεν θα ξανασυμβούν.”
Αλλά μία συγγνώμη δεν είναι αρκετή για τα θύματα σεξουαλικής βίας. Για τον drag king Adam All, τα gay clubs και bars έχουν την ευθύνη να δημιουργούν ένα ασφαλή χώρο τόσο για τους θεατές, όσο και για τους performers και “είναι ευθύνη του χώρου να σιγουρευτεί ότι οι καλλιτέχνες που προσλαμβάνει δεν θέτουν σε κίνδυνο αυτή την ασφάλεια.” Τελικά, υποστηρίζει, οι queer χώροι έχουν καθήκον να επιπλήττουν τους drag καλλιτέχνες αν χλευάζουν τη σεξουαλική βία.
“Ένας χώρος δεν μπορεί να ελέγξει κάθε λέξη που λέει ο καλλιτέχνης, αλλά μπορεί να υποστηρίξει ευάλωτα μέλη της κοινότητας με το να καταδικάζει μια πράξη ή δήλωση του performer και να ζητήσει επίσημη απολογία, και να μην υπερασπίζεται ένα καλλιτέχνη όταν κάνει ή λέει κάτι προσβλητικό.”
Κωνσταντίνος Καραΐσκος
