Μια σκηνή τόσο καθημερινή, που περνά απαρατήρητη: είσαι με την κοπέλα σου στο μετρό και πηγαίνετε στις δουλειές σας. Εκείνη κατεβαίνει μια στάση νωρίτερα. Λίγο πριν ανοίξουν οι πόρτες, σκύβεις και της σκας ένα φιλί στα χείλη αγκαλιάζοντάς την ελαφρά. Σου το ανταποδίδει και φεύγει. Τίποτα δεν συμβαίνει. Είσαι ανέμελος ή σκέφτεσαι τη δουλειά σου που σε περιμένει, το βράδυ που θα ξαναβρεθείτε ή ό,τι άλλο σε απασχολεί εκείνη τη στιγμή. Το φιλί που της έδωσες δεν κόστισε τίποτα.
Μια σκηνή όχι τόσο καθημερινή, που σπάνια δεν περνά απαρατήρητη: είσαι με το αγόρι σου στο μετρό και πηγαίνετε στις δουλειές σας. Εκείνος κατεβαίνει μια στάση νωρίτερα. Λίγο πριν ανοίξουν οι πόρτες – ΣΤΟΠ! Μέσα σου μπαίνει σε λειτουργία ένας πολύπλοκος μηχανισμός φόβου και αυτοπροστασίας. Να τον αποχαιρετίσω μ’ ένα φιλί; Είμαστε ασφαλείς εδώ μέσα; Πόσο ασφαλείς; Θ’ αντιμετωπίσουμε «μόνο» περίεργα βλέμματα; Ή τίποτα ειρωνικά γελάκια; Μήπως ακούσουμε υβριστικά σχόλια; Υπάρχει περίπτωση κάποιος να μας πουλήσει νταηλίκι, να μας σπρώξει, να μας χτυπήσει;
Το φιλί μένει μετέωρο στον αέρα, καθώς μέσα σου –κι εσύ και ο σύντροφός σου− ζυγίζετε το περιβάλλον σας, κόβετε φυσιογνωμίες για να υπολογίσετε αν κινδυνεύετε ή όχι. Κι αυτό το εσωτερικό ζύγισμα δημιουργεί άγχος, απαιτεί περίσκεψη, προκαλεί συναισθηματική φόρτιση. Θέλεις να αγχωθείς τόσο πολύ για φιλί; Να μπεις σε πιθανό κίνδυνο για ένα φιλί;
Τελικά, απλώς κοιτάζεστε με νόημα. Το φιλάκι που θέλετε να δώσετε κοστίζει πάρα πολύ. Καθώς ανοίγουν οι αυτόματες πόρτες, τον αγγίζεις φευγαλέα στον αγκώνα, ένα φτωχό υποκατάστατο ενός φιλιού που τόσοι άλλοι δίνουν ξένοιαστα.
Όσοι και όσες είμαστε γκέι πληρώνουμε τα φιλιά μας ακριβά. Δεν είναι καθόλου δεδομένα. Προφανώς, δεν μιλάω για παρατεταμένα γλωσσόφιλα, αλλά για όλα αυτά τα καθημερινά φιλιά αγάπης και συντροφικότητας που ανταλλάσσει κάθε «κανονικό» ζευγάρι – στα λεωφορεία, στα σουβλατζίδικα, στις καφετέριες, στον δρόμο.
Όταν είσαι στρέιτ, αυτά τα φιλιά είναι ελεύθερα, απολύτως δωρεάν, ασφαλή. Μπορείς να τα απολαύσεις παντού, ξένοιαστα. Δεν σε βάζουν σε κίνδυνο.
Όταν είσαι γκέι, τα φιλιά σου στοιχίζουν ακριβά. Θέλουν μπόλικο ζύγισμα: Κινδυνεύουμε πραγματικά ή μήπως υπερβάλλουμε λόγω μαθημένων φοβικών αντανακλαστικών; Αξίζει τώρα να αγχωθούμε για ένα φιλί; Κι από την άλλη σε τρώει η λαχτάρα να αγγίξεις τον αγαπημένο σου ή την αγαπημένη σου, να εκφράσεις την αγάπη που νιώθεις με τέτοιες απλές, καθημερινές πράξεις στοργής. Μόνο που όταν είσαι γκέι δεν είναι καθόλου απλές.
Όταν είσαι γκέι, μετατρέπεσαι σε «ένα κινητό γεύμα για τα στόματα της κανονικότητας», όπως γλαφυρά παραθέτει το συγκινητικό βιντεάκι Time For Love, που εξηγεί γιατί τα γκέι φιλιά δεν είναι περίπατος, αλλά απαιτούν ολόκληρη προπαρασκευαστική επιτροπή στο μυαλό μας.
Ο φόβος που ενσωματώνουμε από πολύ μικρά παιδιά (μη μας καταλάβουν και αντιμετωπίσουμε τις απαίσιες συνέπειες) μας συνοδεύει και στις ερωτικές σχέσεις μας. «Και στρέιτ να ήμουνα, δεν θα φιλιόμουν μες στον δρόμο», λένε πάρα πολλοί γκέι άντρες και γυναίκες, σε μια αστεία αλλά απολύτως κατανοητή προσπάθεια να πείσουν τον εαυτό τους ότι δεν στερούνται κάτι, δεν ζουν λειψά, κουτσουρεμένα. Μα αν ήσουν στρέιτ, τα φιλιά σου στον δρόμο θα ήταν τόσο ανέμελα, που ούτε καν θα σου περνούσαν από το μυαλό, όπως δεν σου περνά από το μυαλό να σκεφτείς αν περπατάς βάζοντας πρώτο το δεξί ή το αριστερό πόδι.
Τα γκέι φιλιά μας δεν είναι ποτέ μια απλή επιλογή της στιγμής. Κάθε φιλί που δίνουμε είναι ένα βουνό που σκαρφαλώνουμε, μια κορφή που κατακτάμε, στην προσπάθειά μας να πάψουμε να ζούμε έρωτες εσωτερικού χώρου.
Σ’ αυτό το σκαρφάλωμα, εμείς κι ο/η σύντροφός μας δεν συντονιζόμαστε πάντα στον βηματισμό μας. Συχνά, ο ένας ή άλλος φοβάται περισσότερο, επειδή έχει βιώσει τραυματικές εμπειρίες στο παρελθόν ή ανησυχεί για τις πιθανές συνέπειες – το κράξιμο, τη βία, τα κοροϊδευτικά ή περίεργα βλέμματα. Όσο και να θέλουμε να εκφράσουμε τη στοργή μας προς τον άνθρωπο που αγαπάμε σε δημόσιους χώρους, ο φόβος μας για το τι μπορεί να επακολουθήσει ενδέχεται να μας συγκρατεί και αυτό να βγαίνει ως εκνευρισμός προς τον σύντροφο που νιώθει πιο έτοιμος. Με τη σειρά του, ο/η σύντροφος που νιώθει λιγότερο φόβο συχνά πιέζει τον άλλον να τολμήσει και εκνευρίζεται που ο άλλος «κρύβεται».
Κι έτσι, ο φόβος που μας έχουν ποτίσει κοινωνικά δηλητηριάζει και τη σχέση μας, δημιουργώντας εντάσεις μεταξύ μας απλώς και μόνο επειδή φοβόμαστε σε διαφορετικό βαθμό.
Τα γκέι φιλιά μας μας βάζουν σε κίνδυνο με πολλαπλούς τρόπους: κοινωνικά, σωματικά, σχεσιακά. Κάθε φιλί που δίνουμε είναι μια μάχη – ενάντια στον φόβο, στο κρύψιμο, στο συναισθηματικό μάζεμα, στη μοναξιά. Ως γκέι γυναίκες και άντρες έχει τεράστια σημασία να δείχνουμε κατανόηση για τους φόβους μας και να αλληλοστηριζόμαστε στα φιλιά μας – αυτά που δίνουμε κι αυτά που στερούμαστε.
του Λύο Καλοβυρνά
