Vasilis Thanopoulos
Γνωρίζατε ότι οι Ρώσοι φυλακισμένοι στη δεκαετία του 1950 είχαν έναν μυστικό κώδικα με τατουάζ για να εντοπίζουν τους ομοφυλόφιλους;
Σε μια εποχή, που ήταν παράνομο να κυκλοφορείς στον δυτικό κόσμο ανοιχτά και περήφανα, πολλά LGBT+ άτομα έκαναν τατουάζ για να “μεταφέρουν” μυστικά μηνύματα ή ως πράξη αντίδρασης στις αυταρχικές αρχές.
Σήμερα, τατουάζ και LGBT+ κουλτούρα συμβαδίζουν ως μια μόδα με έντοντα αισθητικές προεκτάσεις.
Αλλά πώς ξεκίνησε αυτή η σχέση και ποια είναι τα μηνύματα που έκρυβαν;
Κακά παιδιά και άγρια τατουάζ
Σύμφωνα με τον διάσημο gay σχεδιαστή τατουάζ, Samuel Steward, η gay κοινότητα άρχιζε να αγκαλιάζει την τέχνη των τατουάζ τη δεκαετία του 50.
Ο Steward έχει κάνει πολλές δουλειές στη ζωή του, όπως καθηγητής σε καθολικό σχολείο και συγγραφέας gay μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας.
Εργάστηκε επίσης ως δημουργός τατουάζ σε κλαμπ μοτοσυκλετιστών στην Καλιφόρνια.
Έγραψε μάλιστα ένα βιβλίο σχετικά με τους gay άνδρες και τα τατουάζ που αγαπούσαν (Bad Boys & Tough Tattoos: A Social History of the Tattoo with Gangs, Sailors, and Street-Corner Punks).
Σε ένα σημείο στο βιβλίο του, αναφέρει: “Μια αλλαγή σημειώθηκε στην ομοφυλοφιλική συμπεριφορά σχετικά με τα τατουάζ γύρω στο 1954. Η κυκλοφορία της ταινίας The Wild One με τον Marlon Brando, φαίνεται πως αποτύπωσε τα έντονα και καλά κρυμμένα συναισθήματα των ομοφυλόφιλων.”
Ο Steward πιστεύει ότι τα τατουάζ έγιναν σύμβολο του ερωτισμού και της αρρενωπότητας των gay ανδρών, όπως και της gay leather κοινότητας.
“Ήμουν συγκλονισμένος από την ξαφνική παρουσία τόσων gay ανδρών … όσο και από την αντίληψη που δημιουργήθηκε ότι ένας ομοφυλόφιλος που έχει τατουάζ θεωρείται πιο αρρενωπός, πιο δυνατός”.
Υπάρχουν επίσης παραδείγματα λεσβιών το 40 και το 50 που κυριολεκτικά φορούν τη σεξουαλικότητα τους στο μανίκι του μέσα από ένα τατουάζ.
Ποια είναι όμως εκείνα τα τατουάζ που συνήθιζαν να κάνουν οι LGBT+ άνθρωποι τις δεκαετίες αυτές και ποια τα μηνύματά τους.
Το ροζ τρίγωνο
Στη Ναζιστική Γερμανία στα μέσα της δεκαετίας του 1940, οι ομοφυλόφιλοι φυλακισμένοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης έπρεπε να φορούν αυτά ροζ τρίγωνα ως σημάδι ντροπής.
Στην πραγματικότητα, ένας μελετητής λέει ότι αυτοί οι ομοφυλόφιλοι αυτοί βρίσκονταν στη χειρότερη θέση μέσα στα στρατόπεδα.
Οι Ναζί βασάνιζαν τους ομοφυλόφιλους φυλακισμένους βιάζοντας κάποιους από αυτούς με αντικείμενα όπως σκούπες. Έκαναν επίσης επικίνδυνα πειράματα επάνω τους για να βρουν θεραπεία για τον τυφλό πυρετό.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, περίπου 15.000 ομοφυλόφιλοι πέθαναν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Οι προσωπικές μαρτυρίες εμφανίστηκαν αρκετές δεκαετίες αργότερα με τους LGBTI ακτιβιστές να ανακαλύπτουν και πάλι το σύμβολο.
Οι πρώτες προσπάθειες επανοικειοποίησης του συμβόλου έγιναν στην Αμερική το 1977, όταν LGBTI ακτιβιστές στο Μαϊάμι με ραμμένα ροζ τρίγωνα στα ρούχα τους διαμαρτύρονταν για τις διακρίσεις στη στέγαση.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η οργάνωση ACT-UP χρησιμοποίησε το ροζ τρίγωνο για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση εν μέσω της κρίσης του AIDS.
Αντί να χρησιμοποιήσει το ανάποδο τρίγωνο – όπως το έκαναν οι Ναζί – ο ακτιβιστής Avram Finkelstein χρησιμοποίησε το κανονικό δημιουργώντας μία από τις πιο εικονικές αφίσες.
Έκτοτε, οι ακτιβιστές άρχισαν να χρησιμοποιούν το σύμβολο σε διάφορες εκστρατείες και διαδηλώσεις, με τελευταία αυτή κατά της Τσετσενίας στο Λονδίνο.
Το τρίγωνο από σύμβολο της ντροπής έγινε σύμβολο υπερηφάνειας.
Η επανοικειοποίηση του συμβόλου
Αρκετοί είναι σήμερα οι LGBT+ άνθρωποι που περήφανα δείχουν τα – ροζ τρίγωνα – τατουάζ τους.
“Το έκανα μετά την επίθεση στο Pulse στη Φλόριντα”, δηλώνει ο Nick McGlynn, “Ήθελα με κάποιο τρόπο να δείξω τη φυσική βία που υφίστανται τα queer άτομα. Ήμουν έξαλλος και ήθελα να αποτυπώσω το queer στοιχείο μου μόνιμα στο κορμί μου. Να το δείχνω δημόσια στον κόσμο”
Ο McGlynn είναι δάσκαλος και λέει ότι το ροζ τρίγωνο δεν είναι τόσο γνωστό gay σύμβολο όπως μια σημαία ουράνιου τόξου, έτσι οι μαθητές του συχνά τον ρωτούν γι ‘αυτό.
«Μου δίνει την ευκαιρία να πω δυνατά στoν κόσμο ότι είμαι ομοφυλόφιλος».
Ο Greg Baillie έκανε το τατουάζ με τον ροζ τρίγωνο στον καρπό του, ώστε να μπορεί να το κρύβει κάτω από το ρολόι του, κάθε φορά που θα αισθανόταν φόβο.
«Το έχω για να αισθάνομαι μέρος μιας κοινότητας και να θυμάμαι τη φρίκη που έχουν περάσει πολλοί από εμάς”.
Ο Jeff Ingold ήθελε να κάνει το τατουάζ αυτό με την ημερομηνία που αποφάσισε να βγει από την ντουλάπα.
«Έκανα αυτό το τατουάζ για να θυμηθώ όλους εκείνους που βγήκαν μπροστά, που αγωνίστηκαν και πέθαναν για τα δικαιώματά μας, ως ένα κομμάτι ιστορίας. Αυτός είμαι, αυτή είναι η ιστορία μου και δεν θα ντρέπομαι γι΄αυτό», πρόσθεσε.
Οι αμφιφυλόφιλοι έχουν επίσης μια μπλε εκδοχή του τριγώνου αυτού.
Το ναυτικό αστέρι
Στα τέλη της δεκαετίας του ’40 και του ’50, μερικές λεσβίες έκαναν αυτό το τατουάζ στον καρπό τους ως σήμα προς τις άλλες λεσβίες.
Σύμφωνα με το βιβλίο “Boots of Leather, Slippers of Gold: The History of a Lesbian Community”: «Η πολιτισμική πίεση να αναγνωριστεί μια γυναίκα ως λεσβία ή τουλάχιστον ως διαφορετική ήταν τόσο έντονη που δημιούργησε μια νέα μορφή ‘αναγνώρισης’ σε λεσβιακά μέρη. Το τατουάζ – αστέρι στην κορυφή του καρπού, το οποίο συνήθως καλύπτεται από ένα ρολόι, ήταν το πιο χαρακτηριστικό.
«Αυτό ήταν το πρώτο σύμβολο μιας σεξουαλικής ταυτότητας που δεν βασιζόταν στο δίπολο butch-fem”.
Το σύμβολο έγινε τόσο γνωστό που η αστυνομία στις ΗΠΑ το χρησιμοποιούσε για να αναγνωρίσεις τις λεσβίες.
Το ναυτικό αστέρι είναι πλέον εξαιρετικά δημοφιλές στους LGBT+ ανθρώπους και στους gay πορνοστάρ.
Οι δύο μαύρες λωρίδες στο χέρι
Ενώ το συγκεκριμένο τατουάζ είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στη νεολαία, λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι συμβολίζει την τεχνική του fisting.
Ο Alexis Garcia δήλωσε στο Gay Star News ότι έκανε αυτό το τατουάζ ως σύμβολο ισότητας. Δεν είχε ιδέα, όμως, για το διπλό νόημα που κρύβεται πίσω από αυτό το τατουάζ.
Το ίδιο συνέβη κσι με τον Kieran Evans.
«Όταν μπαίνω σε ένα χώρο με gay άνδρες, φορώντας ένα κοντό μπλουζάκι σκέφτομαι ότι με κοιτούν είτε γιατί με βρίσκουν χαριτωμένο είτε γιατί πιστεύουν ότι μου αρέσει το fisting”.
Tα μάτια
Οι φυλακές στη Ρωσία έχουν έναν μακρύ κατάλογο κρυφών εννοιών στα τατουάζ.
Στις φυλακές της Σοβιετικής Ένωσης, υπήρχε μια ισχυρή κουλτούρα τατουάζ, που είχε ως στόχο να δείξει την εγκληματική σταδιοδρομία και την κατάταξη ενός ατόμου. Έδειχνε ποιοι ήταν εγκληματικές της ελίτ και ποιοι ήταν οι πολιτικοί κρατούμενοι.
Η πρακτική αυτή άρχισε γύρω στο 1930, κορυφώθηκε στη δεκαετία του ’50 και εξασθένησε τη δεκαετία του ’80.
Ορισμένα απ΄αυτά τα σύμβολα περιλαμβάνουν τατουάζ αστεριών, κρανία (που έδειχναν τη δολοφονία), σταυρούς (για την κλοπή) και καμπάνες (για τους βαρυποινίτες).
Αλλά υπήρχουν και κάποια gay σύμβολα, όπως τα τατουάζ των ματιών. Όταν το τατουάζ βρισκόταν στο κάτω μέρος της κοιλιάς, σημαίνε ότι το άτομο που το έφερε ήταν ομοφυλόφιλο. Τα περισσότερα από αυτά τα τατουάζ γίνονταν για να στιγματίσουν αυτούς τους ανθρώπους. Ένα φίδι, επίσης, που συνδέεται με μια γυναίκα συμβολίζει τον παθητικό ρόλο στο πρωκτικό σεξ.
Το σύμβολο της ισότητας
Ο συμβολισμός αυτού του τατουάζ είναι αυτονόητος.
Η χρήση αυτού του τατουάζ καθιερώθηκε το 2013, όταν η το Human Rights Campaign το χρησιμοποίησε για να παροτρύνει τους ανθρώπους να υποστηρίξουν την ισότητα στον γάμο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το διπλό τσεκούρι (λάβρυς)
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, οι λεσβίες φεμινίστριες υιοθέτησαν αυτό το τατουάζ ως σύμβολο δύναμης και ανεξαρτησίας.
Το διπλό τσεκούρι της μάχης, συνδέεται με τις αρχαίες μητροπολιτικές κοινωνίες, τις Αμαζόνες και την ελληνική θεά Δήμητρα.
Στον μινωικό πολιτισμό (3.000 έως 1.100 π.Χ.), η κοινωνία ήταν κατά κύριο λόγο μητριαρχική. Η θρησκεία τους επικεντρώθηκε γύρω από μια Μεγάλη Θεά που πιστεύεται ότι ήταν προστάτης των γυναικών.
Αντιπροσωπεύει ένα σύμβολο εξουσίας.
Το σύμβολο εμφανίζεται μερικές φορές ενάντια σε ένα βιολετί πλαίσιο (αναγνωρισμένο σαπφικό χρώμα) και σε ένα ανάποδο τρίγωνο.
Το “λάμδα”
Η Λάμδα είναι το 11ο γράμμα στην ελληνική αλφάβητο.
Η βρετανική οργάνωση “Gay Gay Activist Alliance” επέλεξε το σύμβολο για να αντιπροσωπεύσει το κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων το 1970. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ερμηνείες του συμβόλου. Είναι επίσης το σύμβολο της φυσικής για την ενέργεια.
Ο Alan Meggs έκανε το τατουάζ στις αρχές της δεκαετίας του ’90.
Το έκανε γιατί ήθελε «κάτι λιγότερο εύκολα αναγνωρίσιμο από το ροζ τρίγωνο, ώστε οι άνθρωποι θα έπρεπε να ρωτήσουν γι ‘αυτό».
«Είναι μια πολιτική πράξη. Η δική μου μικρή εξέγερση.
«Μου θυμίζει το παρελθόν μας και τις μάχες που κερδίσαμε να γίνουμε αποδεκτοί στην κυρίαρχη κοινωνία. Και μου θυμίζει ότι έχουμε ακόμα αρκετό δρόμο”.
