Πριν από λίγες ημέρες ξεκίνησε το Παγκόσμιο Κυπέλλο Ποδοσφαίρου, το οποίο φιλοξενεί φέτος η Ρωσία- μια χώρα με ιδιαίτερα δυσμενή στοιχεία όσον αφορά στην προστασία των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ πολιτών της. Την ίδια μέρα, ο Βρετανός Ακτιβιστής Peter Tatchell συνελήφθη επειδή προέβη σε μια ατομική διαμαρτυρία κοντά στην Κόκκινη Πλατεία, κρατώντας ένα πανό που έγραφε “Ο Putin αποτυγχάνει να δράσει ενάντια στα βασανιστήρια των ομοφυλόφιλων ατόμων στην Τσετσενία” και καταγγέλθηκε πως ένας Γάλλος υπήκοος υπέστη εγκεφαλικές κακώσεις κατά τη διάρκεια μιας ομοφοβικής επίθεσης.
Μεγαλώνοντας, δεν μπορώ να πω πως ένιωθα πολύ συνδεδεμένος με το ποδόσφαιρο, αν και κάποιες φορές οι αθλητές που έμοιαζαν με θεούς ομολογώ πως μου τραβούσαν το ενδιαφέρον. Δεν ήξερα πολλά για το άθλημα, αλλά αυτό που ήξερα και αυτό που άκουγα ήταν πως είχε στον πυρήνα του μία έμφυτη αρρενωπή κουλτούρα που δεν χωρούσε κάποιον σαν και μένα.
Η αδιαφορία μου για το ποδόσφαιρο συνεχίστηκε μέχρι τα είκοσι μου, όταν έτυχε να αρχίσω να δουλεύω για μια εταιρία ανάλυσης ποδοσφαίρου. Λίγο διστακτικά, άρχισα να επανέρχομαι στις προκαταλήψεις μου σχετικά με αυτό το παιχνίδι και από τότε έχω φτάσει σε σημείο να το ευχαριστιέμαι. Έχω το προνόμιο να δουλεύω δίπλα σε άτομα με πάθος και γνώσεις γύρω από το άθλημα, τα οποία με έχουν βοηθήσει να το δω μέσα από τον συναρπαστικό φακό της στατιστικής και των μαθηματικών.
Μέσα από το γράψιμο επίσης, έχω γνωρίσει πολλά άτομα τα οποία εργάζονται παθιασμένα και ακούραστα για να κάνουν το άθλημα που αγαπούν ανοιχτό σε όλους- να το κάνουν “παιχνίδι για όλους”, όπως το θέτει η Rainbow Laces καμπάνια. Δεν μπορώ παρά να νιώθω λίγο απογοητευμένος με το γεγονός πως ως αποτέλεσμα της απόφασης να διεξαχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο στην Ρωσία φέτος, αλλά και στο Κατάρ το 2022, η επόμενη φορά που θα νιώσω πραγματικά άνετα να παρακολουθήσω το Παγκόσμιο Κύπελλο αυτοπροσώπως θα είναι το 2026, όταν θα φτάνω τα σαράντα μου.
Όταν η απόφαση να διεξαχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο στη Ρωσία ανακοινώθηκε, υπήρξε αρκετή συζήτηση για μποϊκοτάρισμα, και δραστηριοποιήθηκαν και ορισμένες δημοφιλείς καμπάνιες με σκοπό να εμποδίσουν την Ρωσία από το να το φιλοξενήσει. Εν τέλει όμως, το ποδοσφαιρικό τουρνουά ήρθε στη Ρωσία και καλωσορίστηκε με πανηγυρισμούς και έναν κάπως ταλαιπωρημένο Robbie Williams.
Σε αυτό το σημείο θα ήταν εύκολο να σκεφτεί κανείς πως η μάχη έλαβε τέλος ή και χάθηκε. Η FΙFA απ’ ότι φαίνεται έχει κλείσει τα μάτια στην προωθούμενη από το κράτος ομοφοβία, όχι μόνο στη Ρωσία αλλά και στο Κατάρ, κάνοντας ένα παράδοξο βήμα προς τα πίσω για το ποδόσφαιρο τα τελευταία χρόνια. Λίγο καιρό πριν, είχε αναφερθεί πως το Gulf Cooperation Council (ένας συνασπισμός κρατών στη Μέση Ανατολή) σκεφτόταν μια πρόταση που θα περιλάμβανε ένα σύστημα το οποίο θα βοηθούσε να “ανιχνευτούν οι ομοφυλόφιλοι” ώστε να τους απαγορεύεται η είσοδος στα κράτη μέλη. Όταν μιλάς σε άτομα για αυτό, η απάντηση τους είναι ουσιαστικά, “μα τι κρίμα.. αλλά ΝΑΙ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ!” κάτι που με αφήνει να νιώθω κενός.
Η απόφαση της FΙFA να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο η Ρωσία, ίσως από την άλλη προσφέρει κάποιες ευκαιρίες. Το πιο συναρπαστικό σόου στη Γη φέρνει μαζί το πιο συναρπαστικό τσίρκο των μέσων ενημέρωσης στη Γη. Όλα τα μάτια στρέφονται στη Ρωσία και στη λάμψη αυτών των προβολέων των μέσων, ίσως υπάρχει χώρος για την άσκηση μιας διεθνής πίεσης.
Αυτοί που παίρνουν αυτή την προβολή είναι γενναίοι ΛΟΑΤ Ρώσοι όπως ο Aleksandr Agapov, που διευθύνει τη Ρωσική ΛΟΑΤ Αθλητική Ομοσπονδία, ο οποίος ξεδίπλωσε την σημαία του με το ουράνιο τόξο στο στάδιο, την ίδια στιγμή που ο Πούτιν έδινε την εναρκτήρια ομιλία του. Κάποιοι ΛΟΑΤ θαυμαστές επιλέγουν επίσης να πάνε ενάντια στη συμβουλή και είναι “ορατοί”. Μια ομάδα υποστηρικτών από το Pride του Ηνωμένου Βασιλείου ταξιδεύουν στη Ρωσία για να απλώσουν μια σημαία ουράνιου τόξου σε κάθε παιχνίδι της Αγγλίας, όπως λέγεται με την υποστήριξη του Κυπέλλου της Αγγλίας. Οποιαδήποτε προσπάθεια σαν αυτή είναι για μένα έκδηλες δράσεις θάρρους, προκαλώντας ένα ανοιχτά εχθρικό καθεστώς, και αδιαμφησβήτητα συμβάλλουν- τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα- στην ορατότητα των ΛΟΑΤ ανθρώπων στη Ρωσία.
Μένει να δούμε κατά πόσο, ή αν, υπάρξει κάποια ουσιαστική μόνιμη αλλαγή με τη συμβολή ενός προσωρινού τουρνουά. Όταν οι κάμερες φύγουν, όταν οι θαυμαστές γυρίσουν σπίτια τους, θα έχουν αλλάξει οι ζωές των ΛΟΑΤ Ρώσων; Θα υπάρξει καμία διαφορά στο Γολγοθά που περνάνε τα ομοφυλόφιλα άτομα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Τσετσενίας; Ένα μέρος μου πραγματικά το αμφιβάλλει. Λένε πως “η αγάπη νικάει”, αλλά αν είσαι ομοφυλόφιλος και ζεις στη Ρωσία, αυτό είναι πιθανό να είναι κάτι λίγο παραπάνω από ένα ελπιδοφόρο σλόγκαν.
Douglas Robertson για independent
απόδοση: Χριστίνα Μουστακάκη
