Έχουμε τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να εμποδίσουμε κάποια/ον να προσβληθεί από τον ιό του HIV – αλλά θέλουμε;
Η επιστήμη έχει φτάσει στο επίπεδο που χρειαζόμαστε, για να σταματήσουμε την εξάπλωση του HIV παγκοσμίως. Υπάρχουν μέρη της Αφρικής, που πραγματικά μας δείχνουν και μας ανοίγουν τον δρόμο, όταν η Ευρώπη παρατηρεί ξαφνιασμένη κι ακολουθεί.
Σήμερα, ένα από τα μεγαλύτερα θέματα είναι τα άτομα, που υποθέτουν ότι είναι αρνητικά στον ιό, αλλά δεν το ξέρουν σίγουρα. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν γιατροί και ερευνητές, που ανησυχούν περισσότερο να μην χάσουν τη δουλειά τους, παρά να προωθήσουν την πρόληψη.
Δυστυχώς, ζούμε σ’ έναν κόσμο, όπου οι προοπτικές για τη ζωή ενός οροθετικού ατόμου διαφέρουν, ανάλογα με το πού ζει και ποιος/ποια είναι. Κι ενώ έχει γίνει τεράστια πρόοδος κι η επιστήμη βρίσκεται στην αιχμή της σχετικά με τον ιό του HIV, η πρόοδος αυτή είναι εύθραυστη. Ορισμένες συντηρητικές φωνές εξακολουθούν να καταστρέφουν τις ζωές των ανθρώπων, μόνο και μόνο για να δουν τις απόψεις τους θριαμβεύουν.
1. Πρόσβαση στο τεστ για όλους τους ανθρώπους
Ακόμα και το πιο απλό βήμα, το να μπορείς να κάνεις ένα τεστ για τον ιό του HIV, μπορεί να είναι γεμάτο με προβλήματα. Μερικοί άνθρωποι μπορούν εύκολα να εμφανιστούν σε μια κλινική, να κάνουν ένα τεστ και να συνεχίσουν κανονικά την ημέρα τους, να πάνε για καφέ και να βγάλουν τον σκύλο τους βόλτα. Όμως, για άλλους ανθρώπους, αυτό δεν είναι το ίδιο εύκολο. Αν είσαι κάτω από 18 ετών μπορεί να σου απαγορεύεται από το νόμο η δυνατότητα να κάνεις τεστ χωρίς γονική άδεια. Για αναρωτηθείτε λίγο…όλα τα νέα σεξουαλικά ενεργά άτομα θέλουν να μπουν στη διαδικασία να εξηγήσουν στους γονείς τους, γιατί θέλουν να κάνουν τεστ; Κι αν θέλουν και το ζητήσουν από τους γονείς τους, οι γονείς είναι έτοιμοι να συναινέσουν ή θα μπουν σε θέση άρνησης; Στις ΗΠΑ, η πιο πιθανή ομάδα που είναι θετική και δεν γνωρίζει την κατάστασή της είναι οι νέες/νέοι ηλικίας μεταξύ 13 και 24 ετών. Σε ένα μεγάλο μέρος του δυτικού κόσμου, οι μετανάστες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να είναι θετικοί στον ιό του HIV. Όμως, κάποιοι φοβούνται ότι θα απελαθούν αν απλά και μόνο τολμήσουν να πάνε να κάνουν το τεστ. Η άρση αυτών των φραγμών είναι απαραίτητη.
2. Απλό & εύκολο τεστ
Σε πολλές περιπτώσεις ένα απλό τεστ είναι ολόκληρη ταλαιπωρία. Στις ΗΠΑ, οι άνθρωποι συχνά κάνουν εξετάσεις αίματος για διάφορες καταστάσεις, όπως ο διαβήτης. Αλλά το να ζητήσεις να σου γράψουν ένα τεστ για τον HIV ιό είναι μια ξεχωριστή εξέταση, που απαιτεί ειδική γραφειοκρατία. Στην πραγματικότητα, η γραφειοκρατία μπορεί να διαφέρει ακόμη κι από εκείνη που απαιτείται για άλλους ελέγχους σεξουαλικής υγείας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έγιναν τεράστιες προσπάθειες ενθάρρυνσης για τεστ. Η πιο δημοφιλής κλινική για τους gay άνδρες είναι η 56 Dean Street στο Soho του Λονδίνου. Σήμερα, έχει φτάσει στο σημείο να κλείνει όλα τα ραντεβού για της ημέρας εντός επτά λεπτών από την έναρξη της λειτουργίας της. Πρόκειται για επείγουσα εξέταση. Το 2014, το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών ανέφερε ότι σχεδόν 166.000 Αμερικανοί ήταν θετικοί στον ιό του HIV και δεν το γνώριζαν, επειδή δεν έκαναν τεστ. Εάν όλοι αυτοί οι άνθρωποι γνώριζαν την κατάσταση της υγείας τους, θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποτραπούν αναρίθμητα νέα περιστατικά που σχετίζονται με τον ιό του HIV. Παρ ‘όλα αυτά, υπήρξε τεράστια πρόοδος. Η κουλτούρα των τεστ έχει βελτιωθεί πάρα πολύ σε πολλά μέρη του κόσμου. Πριν από μια δεκαετία, πολλοί gay και αμφί άνδρες στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν έκαναν τακτικά τεστ. Σήμερα, πολλοί κάνουν τεστ τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Αλλά και σε άλλα μέρη, όπως στη Νότια Αφρική, από πρακτικά μηδενικό αριθμό τεστ και θεραπείας πριν από 10 χρόνια, σήμερα 4 εκατομμύρια άτομα ακολουθούν τη θεραπεία τους. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να ακολουθούν την αγωγή τους για το υπόλοιπο της ζωής τους, είναι μια εντυπωσιακή δέσμευση για τη δημόσια υγεία.
3. Αφαίρεση των νομικών εμποδίων για τα τεστ
Σε πολλές χώρες, μόνο γιατροί, φλεβοτομολόγοι (ειδικοί του αίματος) ή άλλοι επαγγελματίες υγείας μπορούν να γράψουν τεστ για τον ιό του HIV. Για παράδειγμα, όταν η HIV/AIDS Alliance στην Ουκρανία έχασε τη χρηματοδότησή της ήρθε αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να σταματήσουν τα τεστ, καθώς βάσει νόμου, έπρεπε τα τεστ να γίνονται από γιατρούς και δεν είχαν την πολυτέλεια να τους πληρώνουν. Έτσι, ζήτησαν τη βοήθεια ενός δικηγόρου. Ανακάλυψαν ότι τα τεστ για τον ιό του HIV έχουν γίνει πια τόσο απλά που μπορεί το κάθε άτομο να κάνει το τεστ στον εαυτό του. Έτσι, μπορεί να εξακολουθούσε νομικά να είναι παράνομο για κάποιον που δεν είναι γιατρός να κάνει το τεστ σε άλλους ανθρώπους, αλλά δεν ήταν παράνομο ο κάθε άνθρωπος να το κάνει μόνος του στο εαυτό του. Η HIV/AIDS Alliance χρησιμοποίησε αυτό το κενό στο νόμο, δίδαξε το προσωπικό τον τρόπο να βοηθά τους ανθρώπους να δοκιμάζουν το τεστ στον εαυτό τους και να τους προσφέρουν στήριξη και το 2015 έκανε 200.000 τεστ και διέγνωσε 4.000 άτομα.
4. Δυνατότητα κατ’ οίκον τεστ
Ο HIV μπορεί πλέον να ανιχνευθεί με μια απλή εξέταση αίματος με μία σταγόνα από το δάκτυλο. Στην πραγματικότητα, είναι τόσο εύκολο που δεν χρειάζεται καν να είσαι γιατρός ή νοσοκόμα. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα κιτ στο σπίτι και να έχεις το αποτέλεσμα σε λίγα λεπτά. Τουλάχιστον, αυτή είναι η θεωρία. Στην πράξη, υπάρχουν τεράστιοι φραγμοί μέχρι να φτάσουμε εκεί. Σε όλη την Ευρώπη, τα κατ’ οίκον τεστ είναι παράνομα στις περισσότερες χώρες. Επιτρέπονται στη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Ρουμανία και την Ουκρανία. Αλλά απαγορεύεται ακόμη σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Σερβία ή η Ιταλία. Ακόμη κι όταν τα κατ’ οίκον τεστ είναι νόμιμα, δεν είναι εύκολα διαθέσιμα. Κανένα σουπερμάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου ή φαρμακείο δεν διέθετε στο παρελθόν ένα τέτοιο κιτ για το ιό του HIV. Και δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ορισμένοι γιατροί αντιτίθενται στις κατ’ οίκον δοκιμές, επειδή φοβούνται ότι θα χάσουν τη δουλειά τους. Πρέπει να τους εκπαιδεύσουμε να αγκαλιάσουν αυτήν την αλλαγή.
5. Αγωγή
Εάν είσαι θετική/θετικός στο ιό του HIV, το «ιικό σου φορτίο» καθορίζει πόσο πιθανό είναι να μεταδόσεις τον ιό. Η αγωγή που σχετίζεται με τον ιό του HIV δεν αφαιρεί τον ιό από το σώμα σου – δεν είναι θεραπεία. Αλλά μπορεί να ελέγξει τον ιό, ώστε να μην βλάψει την υγεία σου. Ένα από τα άλλα πλεονεκτήματα των φαρμάκων για την αγωγή αυτή, είναι ότι μειώνουν το ιικό σου φορτίο. Τα οροθετικά άτομα που ακολουθούν αποτελεσματική αγωγή μπορεί να έχουν τόσο χαμηλά ιικά φορτία, που είναι αδύνατο να μεταδώσουν τον ιό. Οι επιστήμονες έχουν αποτελέσματα ερευνών για περισσότερο από μία δεκαετία που το επιβεβαιώνουν. Ωστόσο, χρειάστηκε λίγος χρόνος για τους φορείς, όπως το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών των ΗΠΑ, να υιοθετήσουν την «αγωγή ως πρόληψη» . Για τις κυβερνήσεις και τις ασφαλιστικές εταιρίες έχει οικονομική σημασία η απόφαση να υποβάλλουν σε αγωγή τα οροθετικά άτομα. Έτσι, υπολογίζουν ότι θα σταματήσει η μετάδοση του ιού, γεγονός που μακροπρόθεσμα εξοικονομεί πολλά χρήματα. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, αυτό ήδη λειτουργεί. Η μείωση των νέων περιπτώσεων του ιού του HIV στο Λονδίνο θεωρείται ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους ανθρώπους που κάνουν εγκαίρως τεστ και λαμβάνουν τακτικά και αποτελεσματικά την αγωγή τους. Δυστυχώς, σε άλλα μέρη το σύστημα απογοητεύει στους ανθρώπους. Στη Ρωσία για παράδειγμα, μόνο το 32% των οροθετικών ατόμων λαμβάνει αγωγή. Σε όλη την Ανατολική Ευρώπη μάλιστα, οι κυβερνήσεις δεν παρέχουν επαρκή χρηματοδότηση για την αγωγή των ανθρώπων. Αυτό αφενός βοηθά τον ιό να εξαπλωθεί κι αφετέρου έχει δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την υγεία των οροθετικών ανθρώπων.
6. Άμεση έναρξη της αγωγής
Τα θετικά στον ιό του HIV άτομα είναι πιο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό στο πολύ αρχικό στάδιο, όταν τον έχουν πιάσει, που μπορεί να μην το γνωρίζουν κιόλας ακόμη ούτε οι ίδιοι. Τότε, το ιικό φορτίο τους είναι υψηλότερο. Όσο πιο σύντομα μπορέσουν να μπουν σε μία αποτελεσματική αγωγή, τόσο το καλύτερο. Πολλά άτομα δεν θα θέλουν να ξεκινήσουν αμέσως αντιρετροϊκά φάρμακα. Για μερικούς ανθρώπους χρειάζεται να περάσει λίγος χρόνος και πολλή υποστήριξη για να ανταποκριθούν σ΄ αυτήν τη νέα κατάσταση της υγείας τους.
Όμως, ακόμη κι όταν το άτομο είναι πια έτοιμο να ξεκινήσει, οι υπηρεσίες υγείας θα πρέπει να έχουν μια πολιτική επιβεβαίωσης της ορθής και συνεχούς λήψης της αγωγής αυτής από το άτομο. Για παράδειγμα, η Εθνική Υπηρεσία Υγείας της Αγγλίας δεν έχει καμία πολιτική σύμφωνα με την οποία τα νεοδιαγνωσθέντα άτομα με τον ιό του HIV να πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα την αγωγή τους. Αυτό αφήνεται στη διάθεση των εκάστοτε κλινικών και των γιατρών να το κάνουν. Κι αν βρίσκεσαι στη Βρετανία, είσαι τυχερή/ός. Σε πολλά μέρη άλλα μέρη του κόσμου οι διαδικασίες εξακολουθούν να είναι πολύ αργές για να μπορέσει ένα άτομο να ξεκινήσει την αγωγή αυτή.
7. Αποποινικοποίηση του ομόφυλου σεξ
Οι ακτιβιστές των ΛΟΑΤ οργανώσεων εδώ και χρόνια υποστηρίζουν ότι ποτέ δεν θα εξαλειφθεί ο ιό του HIV και το AIDS αν δεν αποποινικοποιηθεί το ομόφυλο σεξ. Η ποινικοποίηση των gay και αμφί ανθρώπων καθιστά πιο δύσκολο για τα άτομα να εκπαιδευτούν και να ενημερωθούν σχετικά με την ασφάλεια στο σεξ. Εμποδίζει τα άτομα να έρθουν για έλεγχο και αγωγή. Οδηγεί σε διώξεις, εκβιασμούς και σε διαφθορά. Οι αστυνομικές επιδρομές στοχοποιούν ομοφυλόφιλους άνδρες – χρήστες ναρκωτικών και σεξεργάτριες/τες.
Οι απαγορεύσεις ενεργειών προβολής, ορατότητας και δημοσιότητας. Όλα αυτά διαταράσσουν εντελώς τις προσπάθειες αντιμετώπισης του HIV ιού. Ένα μέρος του κόσμου, όπου σύντομα φαίνεται ότι αυτό μπορεί να αλλάξει είναι η Ινδία. Το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας σκοπεύει να καταργήσει τον βρετανικό αποικιοκρατικό νόμο, ο οποίος ποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία ως αντισυνταγματική. Η ποινικοποίηση στην Ινδία αποτρέπει τους ανθρώπους από το κάνουν coming out, ή να αναζητήσουν υγειονομική περίθαλψη ή να αποκαλύψουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους σε επαγγελματίες υγείας. Δυστυχώς, οι γιατροί καθρεφτίζουν την ινδική κοινωνία. Υπάρχουν ακόμη και περιπτώσεις γιατρών που αρνούνταν να εξετάσουν ομοφυλόφιλους άνδρες επικαλούμενοι όρους σεξουαλικής υγείας, διότι θα μπορούσαν να «επιτρέψουν περαιτέρω εγκλήματα» .
Η αποποινικοποίηση θα δώσει στους φορείς και στα άτομα μεγαλύτερο θάρρος να καταγγείλουν τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης για ομοφοβία, αμφιφοβία και τρανσφοβία. Υπάρχουν περίπου 80 χώρες παγκοσμίως που ποινικοποιούν την ομοφυλοφιλία. Ο νόμος της Ρωσίας που απαγορεύει την «προώθηση» της ομοφυλοφιλίας στη νεολαία καταστρέφει τις προσπάθειες για την πρόληψη σχετικά με τον ιό του HIV. Η χώρα αποτυγχάνει να εντοπίσει τους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άλλες άνδρες, ώστε να κάνει ενέργειες για πρόληψη και τεστ. Αφήνουν τη δουλειά αυτή στις λίγες οργανώσεις με περιορισμένη χρηματοδότηση. Κι ο νόμος περί «προπαγάνδας» δημιούργησε νέα εμπόδια για τους νέους ανθρώπους, αλλά και την ευρύτερη κοινωνία, στο να ενημερωθεί για τον ιό του HIV και για το AIDS ή τις σχετικές υπηρεσίες πρόληψης και υγείας. Αυτός είναι ένας ακόμα τρόπος με τον οποίο η προώθηση των δικαιωμάτων των LGBTI ατόμων μπορεί να σώσει ανθρώπινες ζωές.
8. Ο σεβασμός στα τρανς άτομα
Οι τρανς γυναίκες έχουν 49 φορές περισσότερες πιθανότητες να είναι θετικές στον ιό του HIV από ό, τι ο υπόλοιπος πληθυσμός, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.
Ωστόσο, τα κυβερνητικά προγράμματα πρόληψης για τον ιό του HIV συχνά αυτό το αγνοούν. Το 2014, μόνο το 49% των χωρών ανέφεραν ότι οι εθνικές στρατηγικές τους για το AIDS ανταποκρίνονταν στις ανάγκες των τρανς ατόμων. Οι τρανς γυναίκες καταγράφονται συχνά από τους υπαλλήλους υγειονομικής περίθαλψης ως gay άνδρες. Κι οι εκστρατείες πρόληψης σχετικές με τον ιό του HIV απευθύνονται σε άντρες που κάνουν σεξ με άλλους άνδρες, παρακάμπτοντας τα τρανς άτομα. Σε ορισμένες χώρες, το φύλο με το οποίο αυτοπροσδιορίζονται οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζεται καν. Επομένως, συχνά αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν το «νεκρό τους όνομα» μόνο και μόνο για να καταφέρουν να έχουν πρόσβαση σε μία κλινική. Μερικά άτομα αντιμετωπίζουν τόσο μεγάλο στίγμα και διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου και του ιατρικού προσωπικού, που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης – κι όχι μόνο για τον ιό του HIV, αλλά γενικότερα. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι τρανς άνδρες διατρέχουν πολύ λιγότερο κίνδυνο σε σχέση με τις τρανς γυναίκες. Αλλά αυτό γίνεται εν μέρει, επειδή δεν υπάρχει σχεδόν καμία σχετική έρευνα. Και βέβαια τίποτα δεν είναι γνωστό για τα non-binary άτομα. Όλα αυτά πρέπει να μελετηθούν και να κατανοηθούν. Παρ ‘όλα αυτά, η ευαισθητοποίηση αυξάνεται. Οι οργανώσεις που εργάζονται με σκοπό την ενημέρωση σχετικά με τον ιό του HIV και οι τρανς οργανώσεις θα πρέπει να συνεργαστούν και να διασφαλίσουν ότι η πρόοδος δεν θα εκτροχιαστεί από αντιδράσεις, όπως συμβαίνει συχνά.
9. Εγκατάλειψη του πολέμου κατά των ναρκωτικών & ενασχόληση με την πραγματικότητα
Οι χρήστες ενεσίμων ναρκωτικών είναι ομάδα υψηλού κινδύνου. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις γίνονται συχνά τόσο παράλογες σχετικά μ’ αυτό.
Στη Ρωσία, οι χρήστες ναρκωτικών οδηγούν σε περιπτώσεις που σχετίζονται με τον ιό του HIV. Αλλά η χώρα αρνείται να κάνει μία εκστρατεία πρόληψης σ΄ αυτόν τον ειδικό πληθυσμό. Θα μπορούσε να αποφευχθεί η ανταλλαγή βελονών για παράδειγμα. Για να μην αναφέρουμε ότι η χρήση μεθαδόνης δεν βοηθά τα άτομα, αλλά το κάνει χειρότερο. Το 2009, έτρεξαν 75 έργα που αφορούσαν 135.000 χρήστες ναρκωτικών, δηλαδή στο 5% των 2,5 εκατομμυρίων χρηστών στη Ρωσία. Μέχρι το 2016 παρέμειναν μόνο τα 16 έργα. Αυτά καλύπτουν μόνο 13.800 άτομα. Μιλάμε δηλαδή για σχεδόν 90% κάτω, που σημαίνει ότι συμπεριλαμβάνεται 1 στα 200 άτομα. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία εστιάζει τις προσπάθειές της στο να τους βάλει στη φυλακή. Υπάρχουν περίπου 150.000 Ρώσοι κρατούμενοι που καταδικάζονται για αδικήματα ναρκωτικών. Η μεγάλη πλειοψηφία είναι στη φυλακή για κατοχή ναρκωτικών για προσωπική χρήση. Αυτό είναι περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού των φυλακών. Μέσα στις ανθυγιεινές φυλακές, η φυματίωση χτυπά άγρια. Φυσικά, τα άτομα που είναι θετικά στον ιό του HIV, συμπεριλαμβανομένων πολλών χρηστών ναρκωτικών, κινδυνεύουν ιδιαίτερα. Η φυματίωση ήταν πάντα ο δολοφόνος των οροθετικών ανθρώπων εκεί. Αλλά ακόμα και τότε δεν τους παρέχεται θεραπεία. Το ρωσικό σύστημα απλώς τους δίνει μια θανατική ποινή μαζί με την ποινή φυλάκισής τους.
10. Σεβασμός προς τον Αφροαμερικανικό πληθυσμό
Στις χώρες όπου κυριαρχούν οι λευκοί, υπήρξε πάντα μια τάση οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τον ιό του HIV να στοχεύουν στους λευκούς ανθρώπους. Αυτό όμως συχνά σημαίνει ότι οι εκστρατείες δεν καταφέρνουν να ευαισθητοποιήσουν τους μαύρους ανθρώπους, οι οποίοι είναι πιθανό να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Οι μαύροι ή Λατίνοι άνδρες, που έχουν σεξουαλικές επαφές με άλλους άνδρες που είναι επίσης μαύροι ή Λατίνοι, δεν μπορούν να κατανοήσουν το μήνυμα μιας εκστρατείας που απευθύνεται στον μέσο gay, λευκό Αμερικάνο. Αυτοί οι άνθρωποι συχνά δεν αυτοπροσδιορίζονται καν ως gay.
11. Σταματάμε το στίγμα
Οι οροθετικοί άνθρωποι, όπως καταγράφεται στις έρευνες, αντιμετωπίζουν το στίγμα και τις προκαταλήψεις από την υπόλοιπη κοινωνία.
Αυτό το στίγμα αποτρέπει τους ανθρώπους να μιλούν ανοιχτά γ’ αυτό, να κάνουν τεστ και να ακολουθούν την αγωγή τους. Στην πραγματικότητα, εάν έχεις τον ιό του HIV, η ανακάλυψη της κατάστασής σου είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις. Θα σε βοηθήσει να ξεκινήσεις την αγωγή σου άμεσα και να μπορείς να απολαύσεις ένα κανονικό προσδόκιμο ζωής. Επιπλέον, δεν μπορείς να μεταδόσεις τον ιό εάν ακολουθείς σταθερά την αγωγή σου. Η εκπαίδευση των ανθρώπων για το τι σημαίνει να είσαι θετική/ός στον HIV ιό θα βοηθήσει να τερματιστεί το στίγμα. Κι αυτό θα βοηθήσει και στον τέλος του ίδιου του ιού.
12. Φροντίδα σε όλα τα άτομα που εργάζονται στο σεξ
Οι εργαζόμενες/οι στο σεξ διατρέχουν επίσης υψηλό κίνδυνο για τον ιό του HIV. Και πάλι, αυτό κάνει τους ανθρώπους να σταματούν να κάνουν τεστ και να ακολουθούν την αγωγή τους, με αποτέλεσμα να βλάπτουν την υγεία τους και να βοηθούν τον ιό να εξαπλωθεί.
Για παράδειγμα στη Ρωσία, μόνο το 50% των σεξεργατριών/τών που το τεστ τους βγήκε θετικό, κατέληξαν να εγγραφούν σε φορείς, ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν αγωγή. Φοβούνται. Σε πολλά μέρη του κόσμου, τα τρανς άτομα δεν μπορούν να έχουν μια ποικιλία επιλογών θέσεων εργασίας, έτσι αναγκάζονται συχνά να καταφύγουν στην σεξεργασία. Οι τρανς σεξεργάτριες γυναίκες συγκαταλέγονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου για τον ιό του HIV. Πολλές δουλεύουν στο δρόμο, παρά σε ασφαλείς χώρους. Διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εγκληματικότητας και αστυνομικής βίας. Βοηθώντας τα άτομα που εργάζονται στο σεξ να παραμένουν αρνητικά στον ιό του HIV, να κάνουν συχνά τεστ και να ακολουθούν την αγωγή τους είναι ζωτικής σημασίας.
13. Εκπαίδευση του κοινού
Όταν ο Michael Friedman, ένας 41χρονος gay συνθέτης από το Μπρόντγουεϊ, πέθανε τον Σεπτέμβριο από επιπλοκές σχετιζόμενους με τον ιό του HIV, προκάλεσε τεράστιο σοκ στη Νέα Υόρκη. Η Νέα Υόρκη ταξίδεψε ξανά πίσω στις σκοτεινές ημέρες της δεκαετίας του ’80 όταν η gay κοινότητα έχασε τόσα πολλά λαμπρά και μοναδικά πρόσωπα. Αυτό εξηγεί με τον καλύτερο τρόπο το γιατί πρέπει να συνεχιστεί η εκπαίδευση του κοινού σχετικά με τον ιό του HIV. Ενώ μερικοί σεξουαλικά ενεργοί άνδρες κάνουν τεστ για τον ιό του HIV κάθε τρεις μήνες, ο Freedman δεν είχε κάνει για αρκετά χρόνια. Η εκπαίδευση είναι θεμελιώδης. Αλλά πολλοί ακόμα δεν γνωρίζουν ούτε τα βασικά. Πολλά θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν κάθε παιδί στο σχολείο παρακολουθούσε το μάθημα της σεξουαλικής υγείας όπου μάθανε για τον σεξουαλικό προσανατολισμό και για τις λέξεις gay και straight. Θυμηθείτε ότι τα παιδιά που είναι τώρα μόλις 10 έχουν χρησιμοποιούν smartphones και έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε dating ups. Η επικοινωνία γι’ αυτά τα ζητήματα είναι τόσο φτωχή, που οι ειδικοί σχετικά με τον ιό του HIV λένε ότι οι ετεροκανονικοί λευκοί άνδρες είναι μία άκαμπτη ομάδα που δύσκολα ευαισθητοποιείται. Μπορεί πράγματι, η ομάδα αυτή να είναι χαμηλού κινδύνου αλλά, όπως κι ο καθένας μας, μπορούν να προσβληθούν κι αυτοί από τον ιό, όμως δυστυχώς, εξακολουθούν να το σκέφτονται ως μια νόσο των gay.
14. Παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών για τον ιό του HIV σε όλες τις μονάδες υγείας, όχι μόνο σε συγκεκριμένες κλινικές
Ο ιός του HIV θα πρέπει να μας αφορά όλες/ους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο για παράδειγμα, οι οικογενειακοί γιατροί έχουν αρχίσει να εμπλέκονται περισσότερο στη φροντίδα του HIV ιού.
Αυτό εν μέρει συμβαίνει όταν ο ιός του HIV συχνά συνοδεύεται από άλλες καταστάσεις υγείας, γεγονός που καθιστά το ιατρικό προσωπικό πιο ευαισθητοποιημένο σε σχέση με τα θέματα αυτά. Πρέπει να εκπαιδεύονται και να υποστηρίζονται. Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι λειτουργούν καλά στην παροχή εξετάσεων για τον ιό του HIV κι οι ασθενείς τους ακολουθούν τις οδηγίες τους. Τα νοσοκομεία επίσης βελτιώνονται. Αναγνωρίζουν κι άλλες συνθήκες που μπορεί να υποδηλώνουν τον ιό του HIV, όπως η πνευμονία στα νεαρά άτομα και κάνουν σχετικά τεστ.
15. Οι δυνατότητες της PrEP
Η PrEP είναι το μεγάλο νέο βήμα. Με απλά λόγια, παίρνοντας ένα δισκίο μία φορά την ημέρα, ή αρκετό χρόνο πριν κάνεις σεξ, μπορείς να μειώσεις δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης του ιού του HIV. Οι γενικές εκδόσεις του φαρμάκου το καθιστούν πιο προσιτό.
16. Διάθεση της PrEP σε όλο τον κόσμο
Σήμερα εκτιμάται ότι 8.000 άτομα στην Αγγλία αγοράζουν τη δική τους PrEP online. Η Εθνική Υπηρεσία Υγείας παρέχει σε 10.000 ανθρώπους τη δοκιμή της για το πώς μπορεί να συμβάλει στη μακροχρόνια φροντίδα του ιού του HIV. Στις ΗΠΑ, η PrEP είναι συχνά διαθέσιμη, αλλά όχι πάντα εύκολα. Η φαρμακοβιομηχανία Gilead, που κάνει το κύριο φάρμακο PrEP, το παρέχει δωρεάν κλινικές. Αλλά μερικοί γιατροί χρεώνουν μεγάλα ποσά για να το γράψουν. Και στην Ινδία, τη χώρα που κάνει γενικά – φθηνότερη – PrEP για τον υπόλοιπο κόσμο, δεν είναι διαθέσιμη για τον υπόλοιπο πληθυσμό. Η PrEP δεν καλύπτεται από το δημόσιο. Χρεώνεται περίπου 3000Rs (δηλαδή περίπου 25€) το μήνα, ποσό που οι πλουσιότεροι Ινδοί μπορούν να αντέξουν οικονομικά και να το αγοράσουν ιδιωτικά, αλλά όχι οι φτωχότεροι άνθρωποι κι οι φοιτήτριες και φοιτητές. Επίσης, η PREP δεν καλύπτεται από το δημόσιο σε όλες τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Υπάρχει όμως ένα λαμπρό παράδειγμα από την Κένυα και τη Νότια Αφρική. Εκεί η PrEP κυκλοφορεί δωρεάν, με ιδιαίτερη έμφαση στους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες, στους χρήστες ναρκωτικών και στους εργαζόμενους στο σεξ, γυναίκες και άνδρες. Οι συνεχείς διαφημιστικές εκστρατείες προβάλλουν την PrEP ως μια καλή επιλογή. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες μπορεί να υποθέσουν ότι η PrEP δεν είναι γι’ αυτούς.
17. Μην υποτιμάτε τους ανθρώπους που παίρνουν PrEP, μας σώζουν όλες/όλους
Σε ορισμένες χώρες, οι ομοφυλόφιλοι κι οι αμφί άνδρες παρουσιάζονται ως σεξουαλικά μανιακοί, οι οποίοι είναι αρκετά υπεύθυνοι, ώστε να χρησιμοποιήσουν προφυλακτικό, οπότε πρέπει να πάρουν χάπια. Αλλά αυτή η άποψη χάνει ένα σημείο αλήθειας. Όλοι όσοι παίρνουν PrEP προστατεύουν όχι μόνο τους εαυτούς τους, αλλά και οποιοδήποτε οροαρνητικό άτομο με το οποίο κάνουν σεξ. Εάν δεν μπορούν να συλλάβουν τον ιό, δεν μπορούν και να τον μεταβιβάσουν. Η παροχή του φαρμάκου σε όσους διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο μπορεί να μειώσει δραματικά τη μετάδοση του ιού του HIV. Η PrEP βέβαια δεν είναι για όλες/ους σε κάθε σημείο της ζωής τους. Αλλά αν ξεφορτωθούμε το στίγμα, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε καλύτερα τους ανθρώπους για το ποια/ος το χρειάζεται και πότε. Και τότε θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συνεχίσουν με αυτήν, χωρίς ντροπή.
18. Παροχή γρήγορης & εύκολης πρόσβασης στην PEP
Υπάρχει μία ακόμη θεραπεία, η προφύλαξη μετά την έκθεση, ή αλλιώς PEP. Πρόκειται για μια σειρά φαρμάκων που μπορείς να πάρεις αμέσως μετά την έκθεση στον ιό του HIV. Μπορεί να σε προφυλάξει από το να προσβληθείς από τον ιό, ακόμα και μετά την είσοδό του στο σώμα σου. Αλλά είναι περίπλοκο. Η θεραπεία με PEP δεν λειτουργεί πάντα, έχει παρενέργειες και πρέπει να ξεκινήσει άμεσε – τις πρώτες 72 ώρες. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν από πού μπορούν να πάρουν PEP και να έχουν άμεση και γρήγορη πρόσβαση. Αυτό απλά δεν υπάρχει παντού.
19. Χρήση προφυλακτικού
Φυσικά, τα προφυλακτικά παραμένουν η πρώτη γραμμή πρόληψης της εξάπλωσης του HIV ιού. Τα προφυλακτικά είναι ευρέως διαθέσιμα, αλλά υπάρχει μεγάλη πίεση στους άνδρες, ιδίως μέσω των dating apps, στο να κάνουν πρωκτικό σεξ χωρίς προφυλακτικό . Η φετιχιστοποίηση του «ακατέργαστου» σεξ μέσω της πορνογραφίας έχει επίσης συμβάλει στο να ρισκάρουν οι άνθρωποι την υγεία τους. Πρέπει να συνεχίσουμε να προωθούμε την εύκολη και προσιτή πρόσβαση σε προφυλακτικά και λιπαντικά. Βέβαια, στην Κένυα, παρ’ όλη όλη την πρόοδο που έχουν σημειώσει, η κυβέρνηση τείνει να προβάλει το λόγο που παρέχει προφυλακτικά στους gay άνδρες ως μέσο για να προστατευθεί ο ετεροφυλόφιλος πληθυσμός, οπότε χρειάζεται προσοχή ως προς τα μηνύματα.
20. Καταπολέμηση των συντηρητικών ιδεολογιών
Παρά όλα τα στοιχεία, εξακολουθούν να υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι οι «παραδοσιακές» ή «χριστιανικές» αξίες είναι ένας καλύτερος τρόπος για την καταπολέμηση του ιού του HIV. Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Mike Pence, ενώ κυβερνούσε την Ιντιάνα, αντιτάχθηκε στην ανταλλαγή των βελονών. Το αποτέλεσμα ήταν η άνοδος των περιπτώσεων που σχετίζονταν με τον ιό του HIV στην περιοχή. Τελικά χρειάστηκε ο ίδιος να υποχωρήσει και για μικρό χρονικό διάστημα να θέτει το πρόβλημα σε προσωρινό έλεγχο. Η Janet Kainembabazi, σύζυγος του προέδρου της Ουγκάντα Yoweri Museveni, έθεσε επίσης σε κίνδυνο τις ζωές ανθρώπων, μόνο και μόνον για να προωθήσει το συντηρητικό της πρόγραμμα. Επηρεασμένη από Αμερικανικούς Ευαγγελιστές, οδήγησε την Ουγκάντα σε επιβράδυνση για την εφαρμογή σωστής πρόληψης του ιού του HIV. Ήταν μια καταστροφή, ώστε ο Museveni τελικά έπρεπε να ανατρέψει την πολιτική της. Οι προσπάθειες για τη λήψη προγραμμάτων στη Ρωσία, σχετικών με την σεξουαλική υγεία για την προώθηση της αποχής από τα προφυλακτικά έχουν εξίσου καταστροφικά αποτελέσματα. Είμαστε σε πόλεμο, όχι μόνο με έναν ιό, αλλά και με τις ιδεολογίες που τον έχουν αφήσουν να ανθίσει.
21. Σκεφτείτε παγκόσμια
Μία μόνο χώρα δεν μπορεί ποτέ να εξαλείψει εντελώς νέες περιπτώσεις του σχετίζονται με τον ιό του HIV στο εσωτερικό των συνόρων της. Όλοι ταξιδεύουμε πάρα πολύ. Χρειαζόμαστε διεθνή συνεργασία. Και πρέπει να επικεντρωθούμε στην υποστήριξη της εσωτερικής αλλαγής στις χώρες, όπου ο ιός του HIV καλπάζει αχαλίνωτος. Για παράδειγμα, ένα απίστευτο 50% όλων των νέων περιπτώσεων του ιού του HIV στην Ευρώπη προέρχεται από τη Ρωσία. Αυτό είναι υπερβολικά δυσανάλογο ως προς τον πληθυσμό της χώρας. Η Ζάμπια κι η Ζιμπάμπουε εξέτασαν προσεκτικά την πρόοδο που έχει σημειώσει η Κένυα κι η Νότια Αφρική στην αντιμετώπιση του ιού. Η διεθνής συνεργασία μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε τι λένε τα πιο πρόσφατα δεδομένα πιο γρήγορα. Μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε λύσεις που ήδη λειτουργούν αλλού. Και τα παγκόσμια ψηφιακά μέσα μπορούν να μας βοηθήσουν να βγάλουμε ζωτικά μηνύματα πολύ πιο γρήγορα.
22. Στήριξη των γυναικών στο να ελέγξουν τη σεξουαλική τους ζωή
Από όλα τα κοινωνικά προβλήματα που μας εμποδίζουν να αντιμετωπίσουμε τον ιό του HIV, το μεγαλύτερο είναι η σχέση μεταξύ ανδρών και γυναικών. Στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, οι γυναίκες δεν έχουν την εξουσία να αποφασίζουν για το σεξ που θέλουν. Ακόμη κι όταν το σεξ τις θέτει κυριολεκτικά σε κίνδυνο. Οι γυναίκες θεωρούνται απλά ως πηγή ευχαρίστησης για τους άνδρες. Δεν πρόκειται να ανατρέψουμε την πατριαρχία εν μία νυκτί. Μπορούμε όμως να αναγνωρίσουμε ότι κάθε ακτιβίστρια/ακτιβιστής του ιού του HIV πρέπει επίσης να είναι και φεμινίστρια/φεμινιστής.
Μπορούμε πραγματικά να σταματήσουμε τον ιό του HIV;
Ο ΟΗΕ έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για το 2020:
- Θέλουμε το 90% όλων των ανθρώπων που ζουν με τον ιό του HIV να γνωρίζουν την κατάστασή τους.
- Θέλουμε το 90% των οροθετικών ανθρώπων να ακολουθούν αποτελεσματικά την αντιρετροϊκή αγωγή τους.
- Θέλουμε το 90% των ατόμων που παίρνουν αυτά τα αντιρετροϊκά φάρμακα να είναι «μη ανιχνεύσιμα» και ως εκ τούτου να μην μπορούν να μεταδώσουν τον ιό.
Στην πραγματικότητα, ο κόσμος τα επόμενα χρόνια θα κινηθεί σε διαφορετικούς ρυθμούς. Η Ρωσία κι ένα μεγάλο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης φαίνεται να πηγαίνει προς τα πίσω. Απαιτούνται τεράστιες αλλαγές για να ελπίζουμε να τερματίσουμε τον ιό. Αλλά από την Ινδία ως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ειδικοί μιλούν θετικά για τον τερματισμό του ιού – όχι σήμερα, αλλά στο άμεσο μέλλον.
Αυτό στο οποίο συμφωνούμε όλες/οι είναι ότι σήμερα διαθέτουμε ένα καλύτερο σύνολο εργαλείων με τα οποία μπορούμε να σταματήσουμε νέες περιπτώσεις που σχετίζονται με τον ιό του HIV.
Η επιστήμη έχει βρει έναν τρόπο για να νικήσει τον ιό του HIV κι έχει κάνει το μέρος που της αναλογεί. Η κοινωνία τώρα θα πρέπει να αναλάβει το δικό της και να συμβάλει στον αγώνα για την καταπολέμηση του στίγματος και των προκαταλήψεων.
