Με αφορμή τη σημερινή του εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη και στο Fix Factory of Sound (26ης Οκτωβρίου 15) είπαμε να ενοχλήσουμε τον Πάνο Μουζουράκη στο τηλέφωνο. Οι συστάσεις περιττές, οι ερωτήσεις δε επιβεβλημένες!
Πάνο σε πετυχαίνουμε μέσα σε ένα τρένο, μιας και “εμφανίζεσαι” σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας;
Ναι, παρουσιάζουμε ένα από τα πιο ωραία προγράμματα. Ένα πρόγραμμα, το οποίο το παίξαμε στον Σταυρό του Νότου με μεγάλη επιτυχία. Πρέπει να σου πω ότι πρώτη φορά έχει δέσει τόσο η αναλογία πρόζας και τραγουδιού, η αναλογία ξένου τραγουδιού με ελληνικό τραγούδι, η αναλογία δικών μου τραγουδιών με τραγούδια φίλων που μ ‘αρέσει να τραγουδάω. Θυμάμαι, ο κόσμος ερχόταν στο μαγαζί και μετά από 3 και 4 ώρες κανείς δεν είχε φύγει, γιατί περνούσαμε όλοι τόσο καλά και η αλήθεια είναι ότι δεν είχαμε και λεφτά να πάμε και κάπου αλλού να πιούμε (γέλια). Οπότε, δεν ξέρω τι να σου πω ακριβώς. Είναι, πάντως, κάτι που πάει πολύ καλά. Είμαστε μια αρκετά δεμένη ομάδα μουσικών, φίλων που ταξιδεύουμε μαζί τώρα και περνάμε καλά και αυτό βγαίνει και στην σκηνή. Επίσης, σκοτωνόμαστε και αυτό βγαίνει πάλι στη σκηνή (γέλια πάλι). Προσπαθούμε να μοιράζουμε όση περισσότερη αγάπη γίνεται. Σήμερα παίζουμε στη Θεσσαλονίκη, την επόμενη εβδομάδα παίζουμε στον Βόλο και γενικά σε άλλες πόλεις και στην Κύπρο. Είναι κάτι που γίνεται αβίαστα. Ξέρουμε ότι έχουμε στα χέρια μας ένα ωραία πρόγραμμα, ότι έχουμε καλούς μουσικούς, αγαπάμε αυτό που κάνουμε, οπότε κυλάει πάρα πολύ ομαλά. Επίσης, είναι μεγάλη η αγάπη του κόσμου, Αυτό δεν είναι πάντα δεδομένο. Πρέπει να το κερδίσεις. Κάποια στιγμή όμως έρχεται απλόχερα και δεν ξέρω τι έκανα σωστά και το αξίζω όλο αυτό.
Σε συγκινεί η αγάπη αυτή του κόσμου;
Ξέρεις, όταν βρισκόμαστε και σε καιρούς που τα πράγματα είναι δύσκολα για τον κόσμο, να υπάρχει ένα τέτοιο απόθεμα αγάπης και να δίνεται τόσο απλόχερα, δεν είναι κάτι που μπορείς να περιμένεις. Περιμένεις να υπάρξει και η δυσπιστία και η καχυποψία. Σε σκοτεινές εποχές τα περιμένεις αυτά τα συναισθήματα. Μ’ έναν περίεργο τρόπο όμως, δεν ξέρω, εγώ απολαμβάνω πάρα πολλή αγάπη.
Πέρα από τις εμφανίσεις σου, ποιο άλλο καλλιτεχνικό νέο έχεις να μοιραστείς μαζί μας;
Τον Απρίλιο επιστρέφουμε στον Σταυρό του Νότου να κάνουμε άλλες τέσσερις Παρασκευές. Εκεί στο κλαμπ που μας υποδέχτηκε όταν είχαμε κάνει και τα πρώτα μας βήματα και είναι κάπως σαν δεύτερο σπίτι μου. Σε λίγες μέρες επίσης κυκλοφορεί και ο δίσκος ο καινούριος, ο οποίος ουσιαστικά δεν είναι κάτι καινούριο, εκτός από τα 3 κομμάτια «Χρυσό αυγό», «Στο Βάθος Κήπος», «Πόσες φορές». Ο υπόλοιπος δίσκος είναι το live που κάναμε 25 Σεπτεμβρίου στον κήπο του Μεγάρου που ήρθαν και με τίμησαν όλοι οι φίλοι μου. Ο Λάκης Παπαδόπουλος, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Κωστής Μαραβέγιας, η Ελεονώρα Ζουγανέλη, ο Παντελής Αμπαζής, ο Μανώλης Φάμελλος, ο Λαυρέντης Μαιχαρίτσας κ.α. Μια τόση υπέροχη βραδιά, η οποία καταγράφηκε, ηχογραφήθηκε, την μιξάρανε, την αστεράρανε και σε λίγο κυκλοφορεί στα δισκοπωλεία και στο Internet.
Ποιες συνεργασίες σου ξεχωρίζεις;
Δεν μπορείς να ξεχωρίσεις και να πεις ότι αυτή η συνεργασία ήταν πιο σπουδαία. Μπορείς να πεις ότι, ας πούμε ο Σαββόπουλος που ήρθε και με τίμησε είναι για μένα ο δάσκαλος, ο μέντορας. Και αφού η παρουσία του εκεί δεν ήταν κάτι το οποίο ζήτησα εγώ, φαντάζεσαι τι χαρά μου έδωσε. Αλλά αν ερχόταν μόνο ο Σαββάπουλος και έλειπε για παράδειγμα ο Κωστής που είναι φίλος μου, θα έλειπε ένα άλλο κομμάτι. Δεν μπορώ να σου ξεχωρίσω. Αυτό που έκανε σπουδαία εκείνη τη βραδιά, ήταν να βλέπεις όλον αυτό τον κόσμο που θαυμάζεις εσύ να έρχεται εκεί και να σε στηρίζει. Απλά επειδή ήξεραν ότι θα ήσουν εκεί. Σου δείχνουν μια εκτίμηση και λες “Ουάου”. Ήταν και η ποσότητα όλων αυτών των ανθρώπων που με άφησε λίγο, ξέρεις, γιατί το αξίζω όλο αυτό;
Πριν από λίγες μέρες σε είχα δει στο κέντρο της Αθήνας, να δίνεις το περιοδικό “Σχεδία”…
Ναι, είναι η δεύτερη φορά που το κάνουμε αυτό και είχαμε κάνει κάποια στιγμή και μια συναυλία για τη Σχεδία. Εντάξει, δεν ξέρω αν γενικά υπάρχει πίσω από κάθε φιλανθρωπικό οργανισμό κάποιο θέμα εκμετάλλευσης κλπ, κλπ. Εδώ, όμως έχουμε να κάνουμε με τους ίδιους τους ανθρώπους, άνθρωποι που είναι άστεγοι, οι οποίοι φαίνεται ότι σέβονται πάρα πολύ αυτή την κίνηση και εκτιμούν μέχρι και τη δική μας συμβολή. Χαίρομαι πάρα πολύ που μπορώ να βάλω και εγώ το λιθαράκι, χωρίς να αισθάνομαι ότι έχω κάνει κάτι σπουδαίο βέβαια… αλλά για να μην λέω ότι δεν έκανα και τίποτα.
Θεωρείς τον εαυτό σου ευαισθητοποιημένο απέναντι σε τέτοια κοινωνικά ζητήματα;
Κοίταξε να δεις. Νομίζω ότι όλοι άνθρωποι το κάνουν. Πρέπει να είσαι πολύ “ιδιαίτερος” χαρακτήρας, για να σου ζητήσει κάποιος τη βοήθειά σου ή να δεις κάποιον που να τη χρειάζεται και να μη την προσφέρεις. Νομίζω ότι όλοι -κατά βάση – μέσα μας έχουμε την ανθρωπιά και θέλουμε να βοηθήσουμε. Δεν θεωρώ δηλαδή ότι έχω κάποιον προσόν που να μπορεί να με κάνει καλύτερο από κάποιους άλλους.
Αν σου ζητούσα να βγεις στον δρόμο για να μιλήσεις κατά της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας, θα το έκανες;
Δεν ξέρω αν θα ήμουν ο πιο κατάλληλος άνθρωπος να βγει και να μιλήσει για αυτό. Γιατί δεν έχω υποστεί τέτοιου είδους κοινωνικού ρατσισμού. Αλλά ναι! Αν μπορούσα με αυτό τον τρόπο να βοηθήσω γιατί να μην το κάνω;
Και τι θα απαντούσες σε κάποιον που θα σου έλεγε ότι είναι, για παράδειγμα, κατά του συμφώνου συμβίωσης;
Αυτό είναι σίγουρα (το σύμφωνο) ένα μεγάλο θέμα. Το πρώτο όμως για εμένα είναι να σταματήσει ο κοινωνικός ρατσισμός, απέναντι σ΄αυτά τα άτομα. Να σταματήσουν οι βιαιοπραγίες. Όπως συχνά γίνονται στη Ρωσία αλλά και σε άλλα μέρη και όπως κατά καιρούς γίνονται και στην Ελλάδα. Νομίζω ότι η ομοφοβία δεν έχει να κάνει με το Σύμφωνο Συμβίωσης. Αυτό είναι ένα πιο προχωρημένο, πιο εξελιγμένο βήμα. Επίσης, να σου πω ότι εδώ δεν είμαι σίγουρος και για τον γάμο των ετερόφυλων ζευγαριών. Νομίζω, ότι υπάρχουν άλλα θέματα, τα οποία πρέπει να λύσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο, πριν προχωρήσουμε στην απεξάρτηση και στην απόλυτη ελευθερία της σεξουαλικότητάς μας. Οπότε, αν μου έλεγες ότι διαφωνείς με το όλο θέμα, θα σου έλεγα “Οκ δικαίωμα σου. Το θέμα όμως είναι να μην γίνεσαι εμπόδιο στην επιθυμία κάποιου άλλου. Γιατί το να διαφωνείς με ένα τέτοιο θέμα, εσένα δεν σε επηρεάζει. Αλλά αν με τη στάση σου γίνεσαι αντίμαχος ενός τέτοιου δικαιώματος, τότε παρεμβαίνεις στην ελεύθερη βούληση του κάθε ατόμου. Σε αυτό που σου έδωσε ο θεός. Ο θεός δεν μας έδωσε ελεύθερη βούληση και να κάνουμε αυτό που θέλουμε εμείς με τη ζωή μας; Από τι στιγμή που μπαίνεις εσύ και παρεμβαίνεις, δεν είναι σαν να βάζεις εμπόδιο στην ελεύθερη βούληση;”.
Η ελληνική κοινωνία αποδέχεται τη διαφορετικότητα;
Η κοινωνία γενικότερα είναι ένα πράγμα που φτιάχθηκε από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος δεν είναι τέλειος. Τέλειος είναι μόνο ο θάνατος. Οπότε και η κοινωνία δεν είναι τέλεια. Τώρα από περιοχή σε περιοχή αλλάζουν τα πράγματα. Κάπου τα πράγματα θεωρούνται πιο πολιτισμένα, πιο “προχώ” και κάπου οι καταστάσεις είναι πιο τριτοκοσμικές. Στην Ελλάδα, μας αρέσει να είμαστε – κατά κάποιον τρόπο- προοδευτικοί. Θεωρώ ότι είμαστε πάντα ένα σκαλοπάτι πριν αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα. Αλλά η κοινωνία αποτελείται από πολλές απόψεις, οπότε η κοινή γνώμη, πως το είχε πει ο Κωστάκης ο Ανάν; Δεν υφίσταται. Έχει πάρει το όνομά της από τη γιαγιά της κλπ, κλπ.
Τα τραγούδια σου πολλές φορές μιλούν για τον έρωτα. Εγώ ως gay άνδρας μπορώ να ταυτιστώ με αυτά;
Ναι! Και με τον “Στόχο” μπορείς να ταυτιστείς και με τον “Χαζό “ και με το “Φίλα με”. Ναι, γιατί δεν ακούς τα τραγούδια μου και με ρωτάς; Δεν ταυτίζεσαι; (γέλια). Άμα σε πάω χρόνια πίσω, υπάρχει ο “Αχιλλέας απ΄το Κάιρο”, το οποίο ακόμα και σήμερα θα μπορούσε να προκαλέσει έναν ντόρο. Είναι ένα κομμάτι που υπάρχει χρόνια τώρα. Θα μπορούσες να πεις ότι δεν έχουμε κάνει πολλά βήματα από τότε. Θα σου πω όμως κάτι. Πριν λίγες μέρες, ήρθε μια κοπέλα και μου είπε ότι, “από τη σιγμή που έχεις συναυλία εκεί στην περιοχή που μένει η κοπέλα μου, μήπως θα μπορούσες να της αφιερώσεις αυτό το τραγούδι γιατί σ αγαπάει πάρα πολύ;”. Και μετά με πήρε τρεις φορές να μου αλλάξει την παραγγελιά. Γιατί μου λέει “άκουσα κι αυτό το τραγούδι το δικό σου και είναι πιο ωραίο, αφιέρωσέ της αυτό”. Το βρήκα τρομερά τρυφερό και γλυκό.
Θα την κάνεις την αφιέρωση φαντάζομαι;
Ναι, φυσικά!
Τελικά μουσικός ή ηθοποιός;
Η αλήθεια είναι ότι με την υποκριτική ασχολούμαι και λιγότερα χρόνια και λιγότερο. Το τραγούδι είναι κάτι το κάνω από τα 17 μου επαγγελματικά, είκοσι χρόνια δηλαδή τώρα. Την υποκριτική δέκα. Και το κάνω επιλεκτικά. Και επειδή δεν το κάνω για τα προς το ζην, είναι κάτι που απολαμβάνω τι στιγμή που συμβαίνει. Αλλά χωρίς τη μουσική δεν θα μπορούσα. Είναι το πιο ολοκληρωμένο μέσω έκφρασης για εμένα.
