GEN

27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Και «woke» και στη σωστή πλευρά της ιστορίας  

19/03/2025
Ένα πλούσιο φεστιβάλ, με πλήθος από προβολές ταινιών τεκμηρίωσης, εκθέσεις, εκδηλώσεις, masterclasses, πάρτι, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τις προηγούμενες μέρες στη Θεσσαλονίκη. Στις 16 Μαρτίου έκλεισε την αυλαία του με την απονομή των βραβείων.

Το φεστιβάλ αποτέλεσε καλειδοσκόπιο προς έναν κόσμο σε αναβρασμό: Κρίση, πόλεμοι, αυταρχισμός και κοινωνικές αντιστάσεις, καταπίεση και διαφορετικότητα, ιστορικά αρχεία, γεωγραφικά αφιερώματα, ρετροσπεκτίβες, τεχνητή νοημοσύνη είναι μόνο μερικες από τις θεματικές που κάλυψαν τα εκατοντάδες ντοκιμαντέρ που προβλήθηκαν με φυσική παρουσία, συν η δυνατότητα για κάποιες online προβολές.

Με αυτά τα δεδομένα, ήταν αδύνατο να μπορέσει κάποιος να αποκτήσει εικόνα του συνόλου των ταινιών που προβλήθηκαν. Σας παρουσιάζουμε ωστόσο μερικές χαρακτηριστικές στιγμές:

Ο χρυσός Αλέξανδρος στο Co-existence my ass /Συνύπαρξη, λέμε τώρα

Όταν η συνεπιβάτις μου, Ρέιτσελ Λι Τζόουνς στο ταξί από το αεροδρόμιο Μακεδονία προς το ξενοδοχείο σύστησε τον εαυτό της και την ταινία της οποίας ήταν παραγωγός, το Συνύπαρξη, λέμε τώρα, ήμουν αρκετά επιφυλακτική. Με την κατάσταση στη Γάζα στην κόψη του ξυραφιού, σκεφτόμουν τον κίνδυνο ενός μονομερούς αφηγήματος στη λογική των ίσων αποστάσεων από τις δύο «πλευρές», την Παλαιστίνη και το Ισραήλ και δεν ήξερα τι να της πω.

Οι φόβοι μου αποδείχτηκαν αβάσιμοι. Το ντοκιμαντέρ που παρακολούθησα χάρη στις προσκλήσεις που μας πρόσφερε η Ρέιτσελ (οι προβολές ήταν sold-out), σε σκηνοθεσία Άμπερ Φάρες  ακολουθεί την πρώην διπλωμάτη και νυν κωμικό Νόαμ Σούστερ Ελιάσι στην πορεία της από το πρωτοποριακό Ισραηλινοπαλαιστινιακό χωριό όπου την μεγάλωσαν οι αριστεροί γονείς της μέχρι το Χάρβαρντ και τον ΟΗΕ και στη συνέχεια… στην stand up performance. Παρακολουθούμε επίσης την διαδρομή της Νοαμ, η οποία αρχικά δηλώνει ότι με την τέχνη της θέλησε να συμβάλει στην ειρηνική συνύπαρξη Ισραηλινών και Παλαιστίνιων, όμως οι πολιτικές εξελίξεις και η από τα μέσα ματιά της στην πραγματικότητα την ώθησαν να κατανοήσει ότι η ειρηνική συνύπαρξη δεν μπορεί να συμβαδίσει με την κατοχή, και η Νοαμ το δηλώνει απερίφραστα: «Παλιά ο ελέφαντας στο δωμάτιο ήταν η κατοχή, σήμερα είναι η γενοκτονία».

Με αυτά τα δεδομένα, η βράβευση με τον Χρυσό Αλέξανδρο (και επιπλέον με το βραβείο «Human Rights in Motion» του Συμβουλίου της Ευρώπης) προκάλεσε ενθουσιασμό στο κοινό. Αξίζει να παραθέσουμε τη δήλωση της Νοαμ όταν παρέλαβε το βραβείο:

«Πριν δύο εβδομάδες, Παλαιστίνιος κωμικός, συνάδελφός μου, τόλμησε να αστειευτεί στο Ισραήλ, και η αστυνομία όρμησε σπίτι του και τον συνέλαβε απλώς επειδή έκανε χιούμορ. Μπορώ να βρίσκομαι εδώ σήμερα επειδή υπάρχει ακόμα μια μικρή “σχισμή” στην ελευθερία του λόγου που μπορώ να έχω, χάρη στο προνόμιό μου ως Ισραηλινή Εβραία. Όταν μετακινήθηκα από το πεδίο του πολιτικού ακτιβισμού στην κωμωδία ήταν επειδή έμαθα ότι στην Ουκρανία Εβραίος κωμικός έγραψε ένα sitcom στο οποίο γίνεται πρόεδρος, και έγινε πρόεδρος στην πραγματικότητα! Έτσι, σκέφτηκα ότι εάν θέλω επιτέλους να πάρω την πολιτική μου καριέρα σοβαρά, πρέπει να αρχίσω να γράφω αστεία. Γιατί ξέρω ότι όταν γελάς, σημαίνει ότι ακούς. Κι έτσι υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι όταν θα έχω τη σκηνή δική μου, όταν περισσότεροι άνθρωποι θα με ακούν, τότε θα μεταφέρω το μήνυμα με δυνατή και καθαρή φωνή. Ο πρώτος πολιτικός μου “δάσκαλος” είναι ο μπαμπάς μου, που είναι κι εδώ, και η μαμά μου. Η πρώτη ανάμνηση που έχω από εκείνον είναι να μπαινοβγαίνει της στρατιωτικές ισραηλινές φυλακές επειδή αρνήθηκε να υπηρετήσει στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Ο ακτιβισμός, καθώς και το πώς διαμαρτυρόμαστε για την ισότητα και την ελευθερία, δεν εκφράζεται μόνο μέσα από μια διαδήλωση, μια δράση, μια ταινία ή ένα αστείο. Εκφράζεται κάθε μέρα μέσα από την εναλλακτική που οραματίζεσαι μέσα από το σώμα και τη γλώσσα σου, μέσα από της καθημερινές επιλογές σου και το πώς αποφασίζεις να αξιοποιήσεις τα προνόμιά σου, ώστε να εξασφαλίσεις ότι μια μέρα οι Παλαιστίνιοι φίλοι μου θα είναι ελεύθεροι. Αυτή η ταινία δημιουργήθηκε από ένα δυναμικό επιτελείο γυναικών. Η Άμπερ Φάρες, η σκηνοθέτρια του ντοκιμαντέρ, δούλευε, ενώ ο ισραηλινός στρατός βομβάρδιζε το σπίτι και την οικογένειά της. Δεν ξέρω αν υπάρχει καλύτερος τρόπος να τιμήσει κανείς αυτές της γυναίκες, οι οποίες δεν το έβαλαν κάτω και επέλεξαν να μιλήσουν για όλα αυτά τα δύσκολα ζητήματα, που πρέπει όλοι να μιλάμε. Ευελπιστώ αυτή η ταινία να δώσει στους ανθρώπους τις λέξεις που χρειάζονται αλλά και το κουράγιο που έχουν ανάγκη προκειμένου να υψώσουν το ανάστημά τους. Τις ευχαριστώ».

Και ο Αργυρός Αλέξανδρος, το δεύτερο βραβείο του Διεθνούς Διαγωνιστικού απονεμήθηκε από την σκηνοθέτρια Λόρεν Γκρίνφιλντ σε ένα πολύ δυνατό ντοκιμαντέρ, το Λευτεριά στον Λέοναρντ Πελτιέ, των Τζέσι Σορτ Μπουλ και Ντέιβιντ Φρανς. Στο σκεπτικό της βράβευσης αναφέρεται:

«Αυτό το ερευνητικό ντοκιμαντέρ εμβαθύνει στην υπόθεση του αυτόχθονα Αμερικανού ακτιβιστή Λέοναρντ Πελτιέ, τον οποίο συναντάμε στην αρχή της ταινίας ως φυλακισμένο εδώ και σχεδόν 50 χρόνια. Μέσα από ένα εντυπωσιακό αρχειακό υλικό, δεξιοτεχνικά ενταγμένο σε ένα αποκαλυπτικό πολιτικό θρίλερ, η ταινία εκθέτει πώς η αρχική δικαστική ετυμηγορία βασίστηκε σε ψευδείς μαρτυρίες, παραλείποντας να λάβει υπόψη κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία.Ωστόσο, και παρά την εμφανή αδικία που υπέστη, η ανελέητη πίεση από το FBI απέκλεισε τον Πελτιέ από τη διαδικασία της χορήγησης χάριτος και της αναστολής της ποινής.

Πρόκειται για μια κατεπείγουσα και επίκαιρη ιστορία που αποτυπώνει τις τρέχουσες εξελίξεις, φέρνοντας στο φως το πώς η νεότερη γενιά αυτόχθονων Αμερικανών ηγετών εξακολουθεί να μάχεται για την απελευθέρωση του Πελτιέ. Η ρωμαλέα αυτή ταινία ξεδιπλώνει την ιστορία της καταδυνάστευσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αυτόχθονων Αμερικανών, καθώς και τη διαγενεακή αντίσταση που επιδεικνύουν, φέρνοντας παράλληλα στο προσκήνιο τον συνεχιζόμενο αγώνα της για απόκτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στη γη της και της φυσικούς της πόρους».

Βαβεία Mermaid

To Mermaid Award, το βραβείο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για την καλύτερη ταινία ΛΟΑΤΚΙ+ θεματικής του επίσημου προγράμματος επιλέχθηκε από την τριμελή κριτική επιτροπή που απάρτιζαν οι Ντίνα Ιορντανόβα (ακαδημαϊκός), Ίγκορ Μιακότιν (παραγωγός και σκηνοθέτης) και Θανάσης Πατσαβός (δημοσιογράφος).

Όταν ανακοινώθηκε ότι το Βραβείο Mermaid απονέμεται στο ντοκιμαντέρ: GEN_, του Τζανλούκα Ματαρέζε, ομολογώ ότι αιφνιδιάστηκα (και δεν ήμουν η μόνη), καθώς δεν περιλαμβανόταν καν στην αρχική λίστα των υποψηφιοτήτων (η οποία αναθεωρήθηκε), στ’ αλήθεια όμως αποτελεί μια άρτια και (δυστυχώς) πολύ επίκαιρη επιλογή.

Στο σκεπτικό της επιτροπής αναφέρεται: «Για την ανθρωπιστική αποτύπωση ανθρώπων που διψούν για αλλαγή και διαβαίνουν διαφορετικά μονοπάτια στη ζωή, καθώς και για την απεικόνιση ενός γιατρού αφοσιωμένου στο να τους προσφέρει μια ηλιαχτίδα ελπίδας σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, απονέμουμε το βραβείο Mermaid στην ιταλική ταινία «GEN_».

GEN_  

Τι αφορά λοιπόν ο τίτλος της ταινίας του Ιταλού δημιουργού Τζιανλούκα Ματαρέζε; Αποτελεί το πρώτο συνθετικό των λέξεων γονίδια (genes), γεννητικά όργανα (genitals), φύλο (gender), γενετική (genetics), γενιά (generation). Βρισκόμαστε στο δημόσιο νοσοκομείο Νιγκουάρντα του Μιλάνου, στο τμήμα «Διάγνωσης και Θεραπείας της Στειρότητας και Κρυοσυντήρησης». Η κάμερα ακολουθεί τον επικεφαλής γιατρό, Δρ Μαουρίτσιο Μπίνι να χειρίζεται τις ανάγκες των ασθενών του μέσα στο ταραγμένο πολιτικό πεδίο της σημερινής Ιταλίας. Η κλινική του δεν ασχολείται μόνο με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, εκεί πραγματοποιούνται και υποστηρίζονται επεμβάσεις επιβεβαίωσης φύλου.

Η ταινία δομείται γύρω από μια σειρά συνομιλιών με ασθενείς, ανάμεσά τους υποψήφιοι γονείς που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση και πολλά άτομα που αναζητούν φροντίδα επιβεβαίωσης φύλου, σε μια περίοδο που και στην Ιταλία εντείνεται η αντί-τρανς νομοθεσία και ρητορική. Όμως ο Δρ Μπίνι παρέχει ένα είδος φροντίδας που ξεπερνά την απλή ιατρική πρακτική. «Είσαι πιο όμορφο από ό,τι νομίζεις», λέει τρυφερά σε ένα non-binary ασθενή που εκδηλώνει έντονη αυτοαμφισβήτηση από τον φόβο ότι θα απορριφθεί από την οικογένειά του. Προφανώς πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους δεν έχουν ακούσει ποτέ από κάποιον ειδικό ότι είναι φυσιολογικοί και αξίζουν την ίδια αξιοπρεπή φροντίδα με τους cisgender συνομηλίκους τους.

Το GEN_ σκιαγραφεί το προφίλ του κυρίου Μπίνι, ενός αξιαγάπητου και με χιούμορ μεσήλικα όταν εργάζεται, όταν βρίσκει χρόνο για το χόμπι του, την αναζήτηση και συλλογή μανιταριών, το οποίο συγκρίνει με την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης αναπαραγωγής. Συνεννοείται στα Κινέζικα και στα Αραβικά!

Μια μεγάλη αρετή του Δρ Μπίνι είναι ότι δεν κρίνει τους ασθενείς του, ούτε τους κάνει κήρυγμα. Θα εξηγήσει με λεπτότητα σε έναν τρανς άνδρα για τις επιλογές εγκυμοσύνης του – μια συζήτηση γεμάτη ενσυναίσθηση, που αποκαλύπτει την αυτονόητη κατανόηση του γιατρού για τη δυναμική των queer φύλων. Σε άλλες επισκέψεις, συμβουλεύει τρανς γυναίκες που ενδιαφέρονται για bottom χειρουργική επέμβαση, ενώ παράλληλα προτείνει νομική βοήθεια. «Είμαι το μαύρο πρόβατο της οικογένειας», του λέει μια τρανς γυναίκα  «Όχι», απαντά ο Δρ Μπίνι, «είσαι μαύρος κύκνος». Καθώς οδηγεί προς στην κλινική, ακούει στο ραδιόφωνο έναν Ιταλό πολιτικό να παραληρεί για τους «κινδύνους της τρανσεξουαλικότητας» και διερωτάται «Τι μπορεί να κάνει κανείς μπροστά σε τέτοιο μίσος;».

Μια αιχμηρή, προκλητική και ταυτόχρονα ανθρωποκεντρική ταινία, που άξιζε τελικά τη διάκριση.

On Lavender

Ειδική Μνεία Mermaid απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ: On Lavender, των Μάκη Ευαγγελάτου και Ειρήνης Χατζή, το οποίο ερευνά τις πολλαπλότητες της ταυτότητας φύλου μέσα από ένα πανόραμα αφηγήσεων με στόχο να αναδείξει τις σύνθετες διαστάσεις του ζητήματος, και το επιτυγχάνει. Δεν είναι μόνο η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία των σκηνοθετών, αλλά ουσιαστικά η πρώτη εις βάθος διερεύνηση της ταυτότητας φύλου στην Ελλάδα.

Πραγματικά, στην ταινία μιλούν γνωστά πρόσωπα (Φένια Αποστόλου, Άλκη Παπασταθόπουλος), αλλά και όχι γνωστά, για το βίωμα της τρανς, fluid και non-binary κατάστασης. Μας συστήνονται και στη συνέχεια μοιράζονται τις σκέψεις τους για την αποδοχή, την οικογένεια, την Ελληνική κοινωνία, την εργασία, το μέλλον. Είναι μια προσεγμένη δουλειά, γυρισμένη σε επιλεγμένους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους, με λήψεις που συνεργάζονται με animation παρεμβολές και εμπλουτίζουν συναισθηματικά τις αφηγήσεις.

Οι σκηνοθέτες της ταινίας παρέλαβαν το βραβείο δηλώνοντας. «Σας ευχαριστούμε. Κι ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλα τα παιδιά που συμμετείχαν μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Ήταν συλλογική και αφιλοκερδής δουλειά. Ευχαριστούμε το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, που μας βοήθησε στο post-production. Κατά βάση το ντοκιμαντέρ ήταν αυτοχρηματοδοτούμενο από εμάς».

Δεν ήταν πάντως αυτές οι μόνες αξιόλογες queer ταινίες. Αξίζει να αναφέρουμε και τις παρακάτω:   

Heightened scrutiny /Ενισχυμένος έλεγχος

Ο Σαμ Φέντερ, γνωστός από το εμβληματικό Disclosure, ακολουθεί με την κάμερα τον τρανς δικηγόρο της ACLU (American Civil Liberties Union) Τσέις Στράντζιο σε μια ιστορική για την τρανς κοινότητα των ΗΠΑ δίκη. Την υπόθεση US εναντίον Σκρμέτι, που αφορά την απαγόρευση ιατρικών θεραπειών για τρανς ανήλικα άτομα στην πολιτεία του Τενεσί, και η οποία θέτει σε κίνδυνο το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματος, από τις αμβλώσεις έως την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας που αφορούν την αναπαραγωγή και τον προσδιορισμό ταυτότητας φύλου.

Ο Στράντζιο, πρώτος ever ανοιχτά τρανς δικηγόρος που θα αγορεύσει ενώπιον του ανώτατου δικαστηρίου, εκπροσωπεί τρία τρανς νέα άτομα και τους γονείς τους στο Τενεσί, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η απαγόρευση της πολιτείας να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης επιβεβαίωσης φύλου παραβιάζει την 14η τροπολογία του συντάγματος, λόγω διακρίσεων με βάση το φύλο. Η επικείμενη απόφαση θα έχει σαρωτικές συνέπειες για τα νέα σε ηλικία τρανς άτομα σε ολόκληρη τη χώρα- η ACLU εκτιμά ότι το 39,4% των τρανς εφήβων στις ΗΠΑ ζουν σε πολιτεία  όπου ισχύει πλέον απαγόρευση της περίθαλψης επιβεβαίωσης φύλου.

Η ταινία διερευνά επίσης το ιδεολογικό υπόβαθρο αυτών των απαγορεύσεων μέσα και πέρα από την Alt-right, η οποία  έχει μετατρέψει τα τρανς άτομα σε στόχο των πολιτιστικών της πολέμων, μαζί με τα βιβλία, τα εμβόλια, την κριτική θεωρία της φυλής και άλλες «woke» ανησυχίες. Προσωπικότητες των μέσων ενημέρωσης και πολλοί άλλοι, όπως ο ηθοποιός Peppermint και η ηθοποιός και παραγωγός Laverne Cox σκιαγραφούν την στροφή των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης την τελευταία δεκαετία (με επικεφαλής ακόμα και τους σχετικά φιλελεύθερους New York Times) προς μια στάση που αμφισβητεί τη νομιμότητα της φροντίδας επιβεβαίωσης ταυτότητας φύλου και επικεντρώνει στις συνέπειες στις ζωές της τρανς κοινότητας, μια μειονότητα όχι μικρότερη από τρια εκατομμύρια άτομα ή το 1% του πληθυσμού των ΗΠΑ.

The secret of me/ Το μυστικό του εαυτού μου του Γκρέις Χιούζ-Χάλιτ

Πρόκειται για την αφήγηση της ιστορίας του Τζιμ Αμπροουζ από το Μπατόν Ρουζ της Λουιζιάνα, ο οποίος μεγάλωσε με το όνομα Κρίστι. Κοιτάζοντας στην κάμερα στην αρχή της ταινίας ξεκαθαρίζει ότι δεν είναι τρανς. Είναι ίντερσεξ και βρισκόταν στο σκοτάδι σχετικά με αυτό το γεγονός μέχρι που στα 19 του τυχαία ανακάλυψε την αλήθεια: ότι γεννήθηκε με αρσενικά χρωμοσώματα και διφορούμενα γεννητικά όργανα, αλλά υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση ως βρέφος και μεγάλωσε ως κορίτσι. Δεν πήγε καλά αυτό. Από κει και πέρα παρακολουθούμε την ταραγμένη πορεία του Τζιμ στον αυτοπροσδιορισμό ταυτότητας φύλου, την οργή του για τους γονείς και κυρίως για την ιατρική κοινότητα, και το πώς για να βρει το δρόμο του χρειάστηκε να συγκρουστεί με όλα αυτά.

Μουσείο της νύχτας /Museum of the night

Μια πολύ ποιητική ταινία από την Αργεντινή και τον Φερμίν Ελόι Ακόστα, κέρδισε τελικά Ειδική Μνεία στο τμήμα Film Forward όπου διαγωνιζόταν. 

Αν και Αργεντίνικη παραγωγή, το ντοκιμαντέρ αναφέρεται σε γεγονότα που έλαβαν χώρα στη Νέα Υόρκη στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τα αφηγείται ο Αργεντινός καλλιτέχνης Λεάντρο Κατς, ο οποίος φυγάς τότε από τη στρατιωτική δικτατορία, κατέφυγε εκεί. Οι αναζητήσεις του τον οδήγησαν να συμμετέχει ως φωτογράφος στο Theatre of the Ridiculous, μια εκκεντρική καλλιτεχνική ομάδα συνδεδεμένη με την underground queer σκηνή της Νέας Υόρκης. Η ομάδα έδινε μεταμεσονύκτιες παραστάσεις σε ένα σινεμά «τσοντάδικο», συνδυάζοντας το drag και camp στοιχείο, με αποτελέσματα ακραία ανατρεπτικά, ένα καλλιτεχνικό κίνημα το οποίο ουσιαστικά προλόγισε το επερχόμενο Stonewall και την έκρηξη που ακολούθησε. Πιο πολύ δοκίμιο παρά ταινία, κινείται ανάμεσα σε αρχεία, μαρτυρίες και φαντάσματα του παρελθόντος που διασταυρώνονται με το παρόν.

Το σκεπτικό της επιτροπής: Για την εντατική έρευνα σε ένα κατά κύριο λόγο άγνωστο αρχειακό υλικό, όπως και την προσπάθεια να δημιουργήσει μια οπτική γλώσσα που ανταποκρίνεται στη θεματική του.

Ο σκηνοθέτης Φερμίν Ελόι Ακόστα παρέλαβε το βραβείο και δήλωσε τα εξής: «Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους φίλους μου που ήρθαν από την Αργεντινή μαζί μου. Επίσης, την επιτροπή, την ομάδα μου και το Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Αργεντινής, το οποίο αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση. Η κυβέρνηση αποσύρει όλες τις χρηματοδοτήσεις, και ο κινηματογράφος βρίσκεται σε κίνδυνο. Ντοκιμαντέρ σαν αυτό δεν θα μπορούν να γίνονται στο μέλλον εξαιτίας αυτής της εξέλιξης, και γι’ αυτό χαίρομαι πολύ που λαμβάνω αυτό το βραβείο», σημείωσε.

Έλαόπωςείσαι/ Cum as you are

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε την πολύ αξιόλογη δουλειά της Μάρτα Μπάκρι, Ελληνικής και Ισπανικής καταγωγής με τίτλο Cum as you are, που αναφέρεται στη σεξουαλικότητα και το πώς αυτή διαμορφώνει τις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις.

Μας συστήνει ανθρώπους με αναπηρία σε Ισπανία και Ελλάδα, έναν Έλληνα σεξουαλικό βοηθό (που δυστυχώς δεν είναι πια εδώ), και άτομα της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας.

Ο φακός της δεν εστιάζει στις διαφορές, αλλά στις κοινές επιθυμίες με τους «fit» ανθρώπους να δείξουν το σώμα τους, να λάβουν αποδοχή για αυτό, να εμπλακούν σε σεξουαλικές περιπέτειες, ν’ ανεβάσουν βίντεο στο διαδίκτυο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. «Το ανάπηρο σώμα θεωρείτα έκπτωτο σώμα», αναφέρεται σε κάποιο στιγμιότυπο. Το ντοκιμαντέρ αυτό θέτει τη σημασία της ισότιμης αποδοχής των ανάπηρων σωμάτων.

Το δεύτερο μέρος αποτελείται από εκδηλώσεις σωματείων της Ελληνικής ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας (Intersex Greece, Proud Seniors Greece κ.α.), με αντικείμενο τις διακρίσεις και τη σεξουαλική καταπίεση μιας διαφορετικής μορφής ως προς το βίωμα, αλλά όχι και τόσο ξένης ως προς τους στερεοτυπικούς αποκλεισμούς.

Το ντοκιμαντέρ καταρρίπτει μύθους, πρότυπα, προκαταλήψεις και ταμπού σχετικά με το «άλλο», το μη γνώριμο, το αποκλεισμένο, σε μια κοινωνία όπου το σώμα μάχεται να υπάρχει «όπως είναι».

Φεύγοντας από τη Θεσσαλονίκη, αναλογίζομαι πόσο λάθος είναι οι κριτικές που βάζουν σε αντιπαράθεση την ευαισθητοποίηση πάνω στα «μεγάλα» θέματα της περιόδου με τα «μικρά», τα ΛΟΑΤΚΙ+, τα «δικαιωματικά», τα «woke». Είναι όλα κομμάτια παζλ στο ίδιο μωσαϊκό. Το ζήτημα είναι να τα αναδείξεις στο σύνολό τους. Το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το πέτυχε, και χαιρόμαστε γιάυτό.




Δες και αυτό!