Ναι, το ξέρουμε ότι και οι γυναίκες ασκούν βία, αυτό δεν αναιρεί την ύπαρξη πατριαρχίας

Η βία που ασκούν οι γυναίκες είναι η Marfin των αντιφεμινιστών. Κάθε φορά που ένα βίαιο έγκλημα διαπράττεται από γυναίκα, κοιτάνε ειρωνικά προς τις φεμινίστριες και αναφωνούν «γι αυτά δεν λέτε τίποτα!». Η αλήθεια όμως είναι ότι οι φεμινίστριες δεν είναι υποχρεωμένες να πουν κάτι πάνω σε αυτό. Όπως για παράδειγμα δεν έχει υποχρέωση η queer κοινότητα να λογοδοτήσει όταν ένας ετεροφυλόφιλος δολοφονείται από έναν ομοφυλόφιλο ή οι μετανάστες και οι αντιρατσιστές όταν ένας Έλληνας δολοφονείται από έναν μετανάστη. Γιατί η βία του ισχυρού προς τον καταπιεσμένο είναι ένα ειδικό είδος βίας και οφείλει να αναδεικνύεται ως ένα ξεχωριστό φαινόμενο με κοινωνιολογικές προεκτάσεις και με τρόπο που δεν μπορεί να αναλυθεί το αντίστροφο –εκτός από τις περιπτώσεις όπου η βία του καταπιεσμένου εκδηλώνεται ως αντίσταση στο υπάρχον σύστημα εξουσίας.

Οι αντιφεμινιστές προσπαθούν σκόπιμα να θολώσουν τα νερά υπονοώντας πως οι φεμινίστριες ισχυριζόμαστε πώς μόνο οι άντρες είναι βίαιοι ή μάλλον πως οι άντρες είναι πάντα οι θύτες και οι γυναίκες πάντα τα θύματα. Στην πραγματικότητα ο φεμινισμός απλά παρατηρεί τις σημαντικές έμφυλες διαφορές στα στατιστικά βίας και τις ερμηνεύει μέσα από το πρίσμα της φεμινιστικής θεωρίας.

Όταν μιλάμε για στατιστικά λοιπόν προφανώς και βλέπουμε πως και οι γυναίκες ασκούν βία. Π.χ. σύμφωνα με Παγκόσμια Μελέτη πάνω στην Ανθρωποκτονία που δημοσίευσαν τα Ηνωμένα Έθνη το 2019 ανάμεσα στο 2010 και το 2017 το 6% όσων καταδικάστηκαν για φόνο παγκοσμίως ήταν γυναίκες. Επιπλέον, 81% των θυμάτων δολοφονιών παγκοσμίως το 2017 ήταν αγόρια και άντρες. Οι γυναίκες όμως ήταν πολύ πιθανότερο να δολοφονηθούν από τον σύντροφό τους ή κάποιο γνωστό τους σε αυτές άντρα. Για παράδειγμα οι γυναίκες αποτελούν το 82% των θυμάτων δολοφονιών από ερωτικούς συντρόφους.

Τι σημαίνουν τα παραπάνω στατιστικά; Ότι η βία έχει ξεκάθαρο έμφυλο πρόσημο. Η βία παγκοσμίως διαπράττεται κυρίως από άντρες και είναι γενικά αντρική υπόθεση. Ωστόσο, δεδομένου του μεγάλου αριθμού δολοφονιών που διαπράττεται παγκοσμίως, αυτό το 6% γυναικείας ενοχής και το 18% δολοφονιών συντρόφων, μεταφράζεται σε έναν μεγάλο απόλυτο αριθμό υποθέσεων που ίσως να κάνει και μεγαλύτερη αίσθηση στα Media αφού πάντα πουλάει το αφήγημα της «γυναίκας-αράχνης» ή των γυναικών που «ξεκατινιάζονται» για τα μάτια ενός άντρα. Δεν μας κάνει λοιπόν καμία εντύπωση κάθε φορά που δημοσιοποιείται η περίπτωση μιας γυναίκας δολοφόνου. Γνωρίζουμε ότι τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν. Απλά θεωρούμε ότι η τεράστια απόκλιση ανάμεσα στα δύο φύλα δεν οφείλεται σε κάποια έμφυτη επιθετικότητα ούτε σε τυχαίους παράγοντες αλλά στην πατριαρχία και την τοξική αρρενωπότητα η οποία εκπαιδεύει τους άντρες στη βία και την επιθετικότητα.

Επιπλέον, ενώ οι άντρες είναι θύματα τυχαίων εγκλημάτων, οι γυναίκες κινδυνεύουν κυρίως από άντρες που γνωρίζουν. συντρόφους, πατέρες ή άλλα μέλη της οικογένειάς τους. Ούτε αυτό είναι σύμπτωση φυσικά. Έχει να κάνει με την πατριαρχική ιδεολογία της συγγένειας και των ερωτικών σχέσεων που καλλιεργεί την αντίληψη πως η γυναίκα και η σεξουαλικότητά της ανήκει στους άντρες της οικογένειας της ή στον ερωτικό της σύντροφο. Έχει να κάνει γενικότερα με τον τρόπο που η γυναίκα αντικειμενοποιείται και θεωρείται ιδιοκτησία των αντρών.

Δεν είναι φυσικά όλη η βία έμφυλη. Υπάρχει ακόμα ρατσιστική, ομοφοβική, μισαναπηρική και κάθε λογής βίας προς τις καταπιεσμένες ομάδες. Ταυτόχρονα, ένα μέρος της ασκούμενης βίας οφείλεται σε παράγοντες αποκλειστικά διοσυγκρασιακούς ή καθαρά προσωπικούς ή τυχαίους. Όταν όμως βλέπουμε επαναλαμβανόμενα μοτίβα και προφανείς παγκόσμιες τάσεις οφείλουμε να τις σχολιάζουμε υπό ένα κοινωνιολογικό πρίσμα γιατί μόνο αναλύοντάς τα ως κοινωνικά φαινόμενα μπορούμε να τα εμποδίσουμε ως κοινωνία.

Επιπλέον, ακόμα και στην περίπτωση της βίας μεταξύ αντρών ή μεταξύ γυναικών συχνά παρατηρούμε ένα βαρύ άρωμα πατριαρχίας και σεξισμού, όπως πχ όταν ένας άντρας σκοτώνει τον εραστή της κόρης του επειδή την «διέφθειρε» ή όταν μια γυναίκα δολοφονεί την ερωμένη του άντρα της επειδή της «έκλεψε» τον άντρα. Οι αναπαραστάσεις που απορροφούμε δεν είναι άσχετες με τη βία που αναπαράγουμε, κι αυτό ισχύει γενικότερα για όλα αυτά τα εγκλήματα για παράδειγμα που αφορούν έρωτες, πληγωμένα συναισθήματα ή την θιγμένη αίσθηση της τιμής –είτε αντρικής είτε γυναικείας. Τα πολιτισμικά αφηγήματα έχουν μεγάλο ρόλο να παίξουν στην διαμόρφωση των συναισθημάτων αυτών που μας οδηγούν στην βία.

Όταν λοιπόν μια γυναίκα δολοφονεί δεν αλλάζει κάτι στην φεμινιστική ανάλυσή μας. Δεν πιστεύαμε ποτέ εμείς πως όλες οι γυναίκες είναι πράες, παθητικές, ειρηνικές και αγγελικά πλασμένες. Αυτό είναι μάλλον μια πατριαρχική απεικόνισή της με αποτέλεσμα όσες παρεκκλίνουν από την ιδεώδη αυτή εικόνα να αντιμετωπίζονται ως «τέρατα», απομακρυσμένες από την γυναικεία τους φύση και άρα από κάθε τι ανθρώπινο. Εμείς πάλι βλέπουμε τις γυναίκες ως ανθρώπους, με όλες τις αδυναμίες και τα ελαττώματα που αυτό συνεπάγεται. Αλλά όπως όλοι οι άνθρωποι, έτσι και οι γυναίκες είναι πολιτισμικά διαμορφωμένες.




Δες και αυτό!