Συναντήσαμε τη Μαρία Παπαγεωργίου λίγο μετά live της, στον Σταυρό του Νότου. Έξι χρόνια live τις Δευτέρες είναι πια κάτι σαν έθιμο, κάτι σαν γιορτή. Η κουβέντα μας ήταν εξαγνιστική όπως το θυμάρι που μάζεψε από το βουνό και πρόσφερε από ένα μπουκετάκι σε όλους τους ακροατές που βρέθηκαν εκεί εχθές το βράδυ.
Οι Δευτέρες στο Σταυρό του Νότου είναι παράδοση πια για σένα. Η συνέπεια είναι ένα στοιχείο της καλλιτεχνικής ηθικής σου;
Αν εννοείς την συνέπεια προς τους ακροατές, ναι. Είναι από τους βασικούς μου στόχους. Ο κόσμος που έρχεται αυτά τα χρόνια, που βγαίνει από το σπίτι του Δευτέρα βράδυ και δίνει κομμάτι από τον κάματό του, ξέρει τι έρχεται να δει και το σέβεται. Είναι λοιπόν δική μου ευθύνη να τον τιμώ μέσα από τη μελέτη και την εξέλιξη της μουσικής και του εαυτού μου. Κάθε χρόνο είναι μια νέα αγωνία από τη μεριά μου να γίνει το καλύτερο δυνατόν μοίρασμα συναισθημάτων.
Έχει διαφορετική κουλτούρα το κοινό της Δευτέρας;
Σίγουρα είναι πιο συνειδητοποιημένοι ακροατές, είναι αυτό που σου είπα, πρέπει να θέλει πολύ κάποιος να δει κάτι, για να βγει καθημερινή. Και κυρίως να έχει ανάγκη να ψυχαγωγηθεί, όχι να διασκεδάσει. Υπάρχει ειδοποιός διάφορα σε αυτά τα θεάματα. Βλέπω εξάλλου στροφή και από τους θεατές αλλά και από τους συναδέλφους μου προς τις καθημερινές. Ίσως σιγά σιγά, η μουσική μπαίνει σε διαδικασίας ουσιαστικής ακρόασης και όχι σαββατιάτικου ποδοπατήματος . Αλλά και πάλι, έχει να κάνει με το τι θέλει να δει ο καθένας.
Υπάρχουν “κατηγορίες” κοινών; Τι γίνεται όταν έρχεσαι αντιμέτωπη με περιπτώσεις που αισθάνεσαι πως δε μπορείτε να βρείτε κοινό κώδικα;
Η αλήθεια είναι πως δεν έχω ανοίξει τόσο τη βεντάλια μου, ώστε να έχω ετερόκλητο κοινό και να νιώσω άβολα. Επίσης είναι μαγικό πως όταν έρχονται παραδείγματος χάριν κάποιες παρέες και μιλάνε, όλοι οι υπόλοιποι τους κάνουν να σταματήσουν! Έχουμε κρατήσει ακόμα αυτή την ωραία μυσταγωγία. Μου έχει τύχει κάποια στιγμή, θυμάμαι, να κλείσω τα μάτια και να διακόψω το τραγούδι μέχρι να επικρατήσει ηρεμία. Δεν ξέρω πώς είναι να απευθύνεσαι όμως σε χίλια άτομα σε ένα μαγαζί. Αυτό μάλλον ενέχει “υποκατηγορίες”. Ο παλιός ακροατής που σε αγάπησε στην αρχή σου, ο περίεργος που έχει ακούσει χίλιες φορές κάπου το όνομά σου, αυτός που θα έχει την απαίτηση να παίξεις πέντε ώρες γιατί το κάνει ο Μάλαμας. Έχει μεγάλο κόστος να κρατάς το επίπεδο του ακροατηρίου σου υψηλό. Εκεί είναι και το μεγάλο μου στοίχημα.
Πώς έχει διαμορφώσει τις προσωπικές σου αναζητήσεις και απαιτήσεις η πορεία σου μέσα στο χρόνο και τις σπουδαίες συνεργασίες;
Βρίσκομαι μονίμως σε μια πάλη, ανάμεσα στην ευκολία που θα μου έδιναν κάποιες συνεργασίες ή επιλογές και στην βαθιά μου ανάγκη να υπηρετήσω αυτό που θέλω με τον τρόπο που θέλω. Αυτή η πάλη ηρεμεί όσο παίρνουν τα χρόνια. Θύμωνα κατά καιρούς και ζήλευα , γιατί δεν μπορούσα να ενσωματωθώ σε κάποιους “δρόμους”, που θα μου έκαναν τη ζωή πιο εύκολη ή στεναχωριόμουν που δεν είχα ευυπόληπτο airplay, ένα μεγάλο σουξέ βρε παιδί μου για να μπορώ να κάνω πιο πολλές συναυλίες. Τελικά οι χρόνοι, οι τρόποι και οι ευκαιρίες μου ήταν άλλες και έχτισα σιγά σιγά αυτό που ονειρεύτηκα. Βλέπουμε πετυχημένες ιστορίες δίπλα μας , αγνοώντας τι κρύβεται από κάτω. Κοιτάμε γενικά γύρω μας , είναι αγχωτικό αυτό! Όταν άκουσα το ένστικτο μου και έμεινα πιστή στους στόχους μου και την αισθητική μου, δικαιώθηκα.
Τι αγαπάς και τι θα ήθελες να αλλάξεις στις μουσικές σκηνές της Αθήνας;
Θα ήθελα να διαμορφωθούν σιγά σιγά σκηνές που να μην είναι όπως οι σημερινές. Να είναι δηλαδή χώροι με άρτια ακουστική και σωστούς φωτισμούς για να γίνονται παραστάσεις ουσιαστικής ακρόασης, όπως είπα και παραπάνω. Οι σημερινές σκηνές κάνουν αργά τις συναυλίες, συνήθως σε μη καθαρά περιβάλλοντα. Από την άλλη προσπαθούμε να κάνουμε μουσική παράσταση σε θέατρα, που δεν έχουν όμως ηχητικές υποδομές. Αυτό το κενό θα ήθελα να καλυφθεί.
Ο Μ.Αναγνωστάκης είχε πει πως “η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε, αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας”. Πώς λειτουργεί για σένα η τέχνη;
Νομίζω πως στις μέρες μας ένα μεγάλο στοίχημα είναι να δείχνουμε τον απλό και ειλικρινή άνθρωπο που κρύβεται μέσα σας. Με τη δύναμη και τις αδυναμίες του, χωρίς να σημαίνει ότι αυτό πρέπει να το κάνουμε σημαία. Αλλά μέσα σε όλες αυτές τις εικονικές αλήθειες και στιγμές, μια στιγμούλα ειλικρινούς κατάθεσης, είναι μεγάλο πράγμα.
Γιατί πιστεύεις ότι οι άνθρωποι γίνονται ομοφοβικοί;
Για τον ίδιο λόγο που μισούν τους πρόσφυγες, που βασανίζουν ζώα, που ακούν Σφακιανάκη. Γιατί δεν υπάρχει παιδεία. Γιατί δεν αγαπούν το διαφορετικό και δεν το ενσωματώνουν στην κοινωνία ως φυσιολογικό. Βασικά γιατί δεν το βλέπουν ως φυσιολογικό. Για τους περισσότερους φυσιολογικό είναι ότι αυτοί μπορούν να καθρεφτίσουν. Γιατί ακόμα ως κοινωνία τον ομοφυλόφιλο, τον ανάπηρο, αυτόν που δεν πάει στρατό, αυτή που κάνει έκτρωση, τους αντιμετωπίζουμε ως “διαφορετικούς”. Να σου πω κάτι; Μεγάλωσα στα Γρεβενά, εκεί κοιτούσαμε περίεργα έναν φίλο μου γιατί ήταν παιδί χωρισμένων γονιών. Κοροϊδεύαμε τον Χρήστο γιατί ήταν θηλυπρεπής, κλωτσούσαν τα αδέσποτα σκυλιά και δεν αντιδρούσε κανείς μας, δεν μας ενδιέφερε. Αυτή ήταν η παιδεία μας. Γκέι ήταν “αυτή η κραγμένη μωρέ στα μεσημεριανά”. Πάλεψα πολλά χρόνια για να ανοίξω τα μάτια μου, να αλλάξω πεποιθήσεις και να αντιδράσω όταν προσβάλλουν τον διπλανό μου. Βίωσα τη διαφορετικότητα και απέκτησα ενσυναίσθηση. Ο κόσμος συνήθως δεν έχει τη θέληση να αλλάξει, ούτε να ξεσηκωθεί. Αυτός ο χαρακτηρισμός του νοικοκυραίου, ήταν τόσο εύστοχος. Οι κοινωνίες αλλάζουν πάντα με αργούς ρυθμούς και με μικρές καθημερινές νίκες, σαν αυτή ενάντια στον Αμβρόσιο.
Είναι πολύ γνωστή η ιστορία ανθρώπων που ανήκουν στην lgbtqi+ κοινότητα και ζουν για πολλά χρόνια ή και για πάντα, μια κρυφή ζωή που φυσικά είναι δικαίωμά τους αλλά τους φθείρει ως ανθρώπους και δεν τους αφήνει να χαρούν ελεύθερα τη ζωή που επίσης είναι δικαίωμά τους. Ποια είναι η άποψή σου;
Είναι λυπηρό. Δεν το χωρά το μυαλό μου, για πολλά ζητήματα κοινωνικής αδικίας, αλλά το συγκεκριμένο με θλίβει. Αν αφήναμε τα σώματά μας να είναι πάντα ερωτευμένα και ελεύθερα, σπέρνοντας σπόρους ηδονής και ικανοποίησης, θα ήταν όλοι οι άνθρωποι ευτυχισμένοι. Όταν δύο σώματα, κοινή συναινέσει, είναι καλά μαζί, ποιο τρίτο σώμα δικαιούται να τα τιμωρήσει; Νομίζω ότι πρέπει όλοι να μιλάμε για τη διαφορετικότητα μας, τη στιγμή όμως και με τον τρόπο που θα είμαστε χρήσιμοι, χωρίς να ηττηθούμε. Ο κάθε άνθρωπος ξέρει ή το βρίσκει.
Πριν λίγο χρονικό διάστημα η lgbtqi+ κοινότητα δικαιώθηκε στις δικαστικές αίθουσες για τη ρητορική του μίσους από τον εκπρόσωπο της εκκλησίας Αμβρόσιο. Τι άποψη έχεις γι αυτό το θέμα;
Το παράδειγμα του Αμβροσίου δεν είναι καθόλου τυχαίο. Είναι ένα τέλειο δείγμα της διαστρεβλωμένης κοινωνίας και της παρερμηνείας των αξιών. Όταν οι παραβολές κάθε θρησκείας έχουν κρυφά και φανερά νοήματα αγάπης, αλλά διδάσκονται ως μέσα εκφοβισμού, γαλουχίζοντας στρατιές ανθρώπων με λάθος προσλαμβάνουσες, εκεί καταλήγουμε: Η ηθική του Θεού και των “ευλογημένων” του να είναι η μισαλλοδοξία και η κάθε είδους αποχαύνωση. Ήθελα να φτύσω την οθόνη. Με έκανε να μισήσω,το καταλαβαίνεις; Μετά είπα “Μαρία, βρες τον τρόπο να σταθείς απέναντι σε τέτοια μιάσματα “. Ο καθένας πρέπει να σταθεί με τον τρόπο του ενεργός για να μην πάρουμε την κατιούσα. Μια βαθιά ανακούφιση πέρασε το σώμα μου μπροστά στην απόφαση, αλλά και μια ανησυχία πως πάλι θα κυκλοφορήσει ανάμεσα μας χειρότερος. Όσοι υπερασπιζόμαστε τα αυτονόητα, έχουμε καταντήσει αριστεριστές στα μάτια των υπολοίπων. Εδώ είναι το κρίσιμο σημείο.
Τι έχεις στα άμεσα σχέδιά σου;
Συνεχίζω τις Συναυλίες στον Σταυρό του Νότου για τις επόμενες Δευτέρες και θα παίξουμε και σε αγαπημένους προορισμούς της επαρχίας. Κάθε Κυριακή συνεχίζουμε και τις παραστάσεις μας στο θέατρο Αλκμήνη “Νούρα,ένα πένθιμο μπλουζ” , που διαπραγματεύεται το προσφυγικό, με την οποία θα ανέβουμε και στη Θεσσαλονίκη και μπαίνω ξανά στο στούντιο για καινούργιες ηχογραφήσεις.
Μια ευχή για το μέλλον;
Λιγότερη βία, περισσότερη αξιοπρέπεια, δικαίωμα στην ελευθερία που φέρνει μαζί της Αγάπη.
συνέντευξη: Βίκυ Αναγνωστοπούλου
