Πορεία με πρωτοβουλία του Patras Pride για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, οι εργάτριες στο τομέα της υφαντουργίας και του ιματισμού, κινητοποιήθηκαν μέσω απεργιών και διαδηλώσεων στις 8 Μάρτη του 1857 στη Νέα Υόρκη, για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας (16 ώρες εργασίας ημερισίως) και για τους εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς τους σε σχέση με τους αντίστοιχους των ανδρών. Οι εργοστασιάρχες τότε απάντησαν με μαζικές απολύσεις, ενώ η αστυνομία επιτέθηκε και διέλυσε βίαια το πλήθος των γυναικών. Παρ’ όλα αυτά, η μαχητικότητα και η δυναμική αυτού του κινήματος δεν έπαψε να υπάρχει.

Κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, όπως έχει θεσπιστεί από τα Ηνωμένα Έθνη, σε ανάμνηση αυτής της μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας στις 8 Μαρτίου του 1857. Σήμερα, η μέρα αυτή έχει χάσει το αγωνιστικό μήνυμα που της προσδίδει η ιστορία. Πλέον, έχει μετατραπεί σε μια «γιορτή» αγάπης και θαυμασμού προς τις cis[1] γυναίκες, προσφέροντάς τους δώρα και λουλούδια ενισχύοντας το πρότυπο της εύθραυστης και όμορφης φύσης τους.

Μέσα στους αιώνες συνεχούς εμπέδωσης του πατριαρχικού συστήματος, χαρακτηριστική είναι η ομαδοποίηση των ανθρώπων σε δύο φύλα: άντρες και γυναίκες. Τα φύλα αυτά αποδίδονται στα άτομα κατά τη γέννησή τους με βάση κάποια βιολογικά χαρακτηριστικά. Η ανθρώπινη ύπαρξη, παρ’ όλα αυτά, περιγράφεται από ένα σύνολο περισσότερων και πολυπλοκότερων χαρακτηριστικών, τα οποία συχνά αποκλίνουν από το περιοριστικό μοντέλο του δίπολου αυτού. Με βάση όμως αυτήν την κατηγοριοποίηση, ορίζεται και ο ρόλος που θα πρέπει να επιτελέσει το κάθε φύλο. Αυτό φαίνεται χαρακτηριστικά εντός του προτύπου της πυρηνικής οικογένειας και της συμπεριφοράς που αναμένεται να έχουν τα δύο φύλα εντός του, με τη σαφή καταπίεση του ενός από το άλλο. Συγκεκριμένα, η γυναίκα αναλαμβάνοντας το ρόλο της ανιδιοτελούς υλικής και συναισθηματικής φροντίδας των άλλων, οδηγείται στο να μην αναγνωρίζεται η άμισθη εργασία της στο σπίτι, η αξία κι ο κόπος της προσφοράς της στη καθημερινή ζωή, καθώς ο ρόλος αυτός θεωρείται ως de facto υποχρέωση.

Ο παραπάνω ρόλος δεν αφορά μόνο τις «γυναίκες», αλλά μετατοπίζεται σε κάθε μορφή θηλυκότητας, η οποία εκλαμβάνεται ως μια μορφή αδυναμίας. Η καταπίεση της θηλυκότητας βιώνεται διαφορετικά ανάλογα και με τις υπόλοιπες ταυτότητες που μπορεί να έχει το άτομο, όπως η ταυτότητα φύλου, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η φυλή, η εθνικότητα, η τάξη, η θρησκεία, η ηλικία, η αναπηρία, το HIV status, neurodiversity, η ψυχική υγεία, το σώμα και η εμφάνιση.

Η καταπίεση αυτή εμφανίζεται σε αθρόα παραδείγματα, όπως οι διακρίσεις στον εργασιακό χώρο, η υποτίμηση στο δημόσιο λόγο και τα απαιτητικά πρότυπα ομορφιάς που περιφρουρούνται από σεξιστικά αστεία. Ταυτόχρονα, δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα της αυτοάμυνας σε θύματα έμφυλης και σεξουαλικής βίας, στα οποία γινόμαστε μάρτυρες όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα. Μάλιστα τέτοια φαινόμενα διαιωνίζονται με τη στάση της κοινωνίας και των επίσημων κρατικών θεσμών, όπως η αστυνομία και ο δικαστικός κλάδος.

Μετά τη δολοφονία της Ελένης στη Ρόδο, της Αγγελικής στην Κέρκυρα, του Ζακ στο κέντρο της Αθήνας και τόσων άλλων θυμάτων που τα ονόματά τους μένουν άγνωστα, δεν θέλουμε ο χαρακτήρας αυτής της ημέρα να είναι μια επετειακή γιορτή. Στις 8 Μαρτίου, όπως και κάθε μέρα αγωνιζόμαστε ενάντια σε κάθε μορφής καταπίεσης που γεννά και τροφοδοτεί το πατριαρχικό σύστημα.

[1] Άτομα που ταυτίζονται με το φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση.