Πάνω από 100 περιστατικά ομοφοβικών/τρανσφοβικών επιθέσεων έχουν καταγγελθεί από θύματα στο πλαίσιο του προγράμματος «Πες το σ’ εμάς» της ΜKO Colour Youth (Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας) από την 1η Απριλίου 2014 έως τις 30 Νοεμβρίου 2015.
Πρόκειται για περιστατικά βίας ή διακρίσεων, λόγω ταυτότητας φύλου, έκφρασης φύλου ή/και σεξουαλικού προσανατολισμού, με 140 θύματα και τουλάχιστον 194 θύτες.
Ο αριθμός περιστατικών και θυμάτων είναι ιδιαίτερα ανησυχητικός αν ληφθεί υπόψη ότι οι υπηρεσίες του «Πες το σ’ εμάς» ήταν προσβάσιμες μόνο σε ανθρώπους που διέμεναν μόνιμα ή έστω προσωρινά εντός Περιφέρειας Αττικής και ότι τα περιστατικά που κατήγγειλαν έλαβαν χώρα στη συντριπτική τους πλειοψηφία – 98 από τα 101 – εντός της Αττικής. Επίσης, τα 73 περιστατικά πραγματοποιήθηκαν μόνο μέσα στο 2015. Ειδικότερα, από τα 101 κρούσματα ομοφοβικής βίας, ένα έγινε το 2009, δύο το 2011, τρία το 2013, 22 το 2014 και 73 το 2015, αλλά όλα καταγγέλθηκαν την περίοδο Απρίλιος 2014-Νοέμβριος 2015.
Στο σύνολο των 101 περιστατικών, καταγράφηκαν πέντε επιθέσεις με πρόκληση βαρέων σωματικών βλαβών, 19 επιθέσεις με πρόκληση ήπιων σωματικών βλαβών, ένας βιασμός, μία ασέλγεια, 94 λεκτικές επιθέσεις με ομοφοβικούς/τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς, δύο φθορές περιουσιακών στοιχείων, μία διατάραξη οικιακής ειρήνης, 20 λεκτικές επιθέσεις με διατύπωση απειλών, τέσσερις περιπτώσεις διακριτικής μεταχείρισης και 29 άλλες ενέργειες (π.χ. εκσφενδόνιση αντικειμένου κατά του θύματος, φτύσιμο κ.λπ.).
Από το σύνολο των περιστατικών τα 96 καταγράφηκαν από τα ίδια τα θύματα, ενώ τα πέντε από αυτόπτες μάρτυρες.
Πάνω από τα μισά περιστατικά (52 στον αριθμό) έγιναν σε ανοιχτό δημόσιο χώρο, όπως για παράδειγμα, δρόμοι, πεζοδρόμια, πλατείες, πάρκα, παραλίες, στάσεις λεωφορείων/τρόλεϊ/τραμ κ.λπ.
Ακόμα, 14 περιστατικά έγιναν σε ιδιωτικούς χώρους, στους οποίους περιλαμβάνονται σπίτια φίλων, γνωστών του / των θύματος-ων αλλά και χώροι ιδιωτικών επιχειρήσεων, εταιρειών κ.ο.κ. Επιπλέον, εννέα περιστατικά έγιναν σε μέσα μαζικής μεταφοράς. Επίσης, εννέα περιστατικά έλαβαν χώρα στ σπίτι του θύματος από πρόσωπο του άμεσου συγγενικού περιβάλλοντος. Άλλα οκτώ περιστατικά σημειώθηκαν εντός δημόσιου φορέα/υπηρεσίας, όπως, για παράδειγμα, δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, ΔΟΥ, υπουργεία, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης κλπ.
Έξι περιστατικά έγιναν στο διαδίκτυο – για παράδειγμα, μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, μέσω εσωτερικού διαλόγου, αναρτήσεων ή/και σχολίων στα κοινωνικά δίκτυα κ.λπ, δύο περιστατικά έγιναν μέσω τηλεφώνου – για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξης ή μέσω μηνυμάτων – και, τέλος, ένα περι στατικό ξεκίνησε σε δημόσιο χώρο και συνεχίστηκε εντός του ιδιωτικού χώρου και συγκεκριμένα, εντός επιχείρησης.
Αναλυτικά τα αποτελέσματα, σύμφωνα με την έκθεση του προγράμματος (μπορείτε να την κατεβάσετε από εδώ)
Από την 1η Απριλίου 2014 (έναρξη υλοποίησης του Έργου σε εθελοντική βάση) έως και την 30η Νοεμβρίου 2015 (λήξη δυνατότητας άμεσης, δωρεάν παροχής νομικής ή/και ψυχολογικής υποστήριξης στα θύματα από επιστημονικούς συνεργάτες του Έργου), καταγράφηκαν συνολικά εκατόν ένα (101) περιστατικά βίας ή διακρίσεων, λόγω ταυτότητας φύλου, έκφρασης φύλου ή/και σεξουαλικού προσανατολισμού, με εκατόν σαράντα (140) θύματα και τουλάχιστον εκατόν ενενήντα τέσσερις (194) θύτες. Ο αριθμός περιστατικών και θυμάτων είναι ιδιαίτερα ανησυχητικός αν ληφθεί υπόψη (και) ότι οι υπηρεσίες του Έργου (καταγραφή, νομική ή/και ψυχολογική στήριξη) ήταν προσβάσιμες μόνο σε ανθρώπους που διέμεναν μόνιμα ή έστω προσωρινά εντός Περιφέρειας Αττικής και ότι τα περιστατικά που κατήγγειλαν έλαβαν χώρα στη συντριπτική τους πλειοψηφία – ενενήντα οχτώ (98) από τα εκατόν ένα (101) – εντός της Περιφέρειας αυτής.
Από το σύνολο των περιστατικών, τα ενενήντα έξι (96) καταγράφηκαν από τα ίδια τα θύματα, ενώ τα πέντε (05) από αυτόπτες μάρτυρες.
Επίσης, από τα περιστατικά αυτά, τα ενενήντα επτά (97) αφορούν άσκηση διαφόρων μορφών βίας και τα τέσσερα (04) διακριτική μεταχείριση.
Ακόμα, ένα (01) περιστατικό έγινε το 2009, δύο (02) το 2011, τρία (03) το 2013, είκοσι δύο (22) το 2014 και εβδομήντα τρία (73) το 2015.
Χαρακτηριστικά των περιστατικών βίας ή διακρίσεων
Πάνω από τα μισά περιστατικά – πενήντα δύο (52) – έγιναν σε ανοιχτό δημόσιο χώρο, όπως, για παράδειγμα, δρόμοι – πεζοδρομία, πλατείες, πάρκα, δημόσιες – προσβάσιμες σε όλες-ους παραλίες, στάσεις λεωφορείων/τρόλεϊ/τραμ κ.λπ.
Ακόμα, δέκα τέσσερα (14) περιστατικά έγιναν σε ιδιωτικούς χώρους, στους οποίους περιλαμβάνονται οικίες φίλων, γνωστών του /των θύματος-ων αλλά και χώροι ιδιωτικών επιχειρήσεων, εταιρειών κ.ο.κ. Επιπλέον, εννέα (09) περιστατικά έγιναν σε μέσα μαζικής μεταφοράς ή κλειστούς σταθμούς αυτών και συγκεκριμένα εντός των συρμών ή των σταθμών του ηλεκτρικού και του υπογείου σιδηροδρόμου, εντός του τραμ, του προαστιακού σιδηροδρόμου, των λεωφορείων, των τρόλεϊ. Επίσης, εννέα (09) περιστατικά έλαβαν χώρα στην οικία του θύματος από πρόσωπο του άμεσου συγγενικού περιβάλλοντος – εκτός από μία (01) περίπτωση όπου ο-οι δράστης-ες ήταν άγνωστος-οι. Άλλα οχτώ (08) περιστατικά έγιναν εντός δημόσιου φορέα/υπηρεσίας, όπως, για παράδειγμα, δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, ΔΟΥ, υπουργεία, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης κ.ο.κ. Έξι (06) περιστατικά έγιναν στο διαδίκτυο – για παράδειγμα, μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, μέσω εσωτερικού διαλόγου, αναρτήσεων ή/και σχολίων στα κοινωνικά δίκτυα κ.λπ. – δύο (02) περιστατικά έγιναν μέσω τηλεφώνου – για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξης ή μέσω μηνυμάτων – και, τέλος, ένα (01) περιστατικό ξεκίνησε σε δημόσιο χώρο και συνεχίστηκε εντός του ιδ. χώρου και συγκεκριμένα, εντός επιχείρησης.
Σε πάνω από τα μισά περιστατικά – πενήντα τρία (53) – το/τα θύμα-τα δέχτηκε-αν βία ή διάκριση από ομάδα ατόμων, δηλαδή ταυτόχρονα τουλάχιστον από δύο άτομα. Σε σαράντα επτά (47) περιστατικά ο θύτης ήταν ένα (1) άτομο, ενώ σε ένα (1) περιστατικό που αφορούσε – μεταξύ άλλων – φθορά περιουσίας και διατάραξη οικιακής ειρήνης, παραμένει άγνωστο αν ο θύτης ήταν ένα άτομο ή ομάδα ατόμων.
Ως προς τον τύπο εγκληματικής/αξιόποινης πράξης, σχεδόν τα μισά περιστατικά αφορούσαν αποκλειστικά άσκηση λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/ τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς: συνολικά καταγράφηκαν σαράντα τρία (43) τέτοια περιστατικά. Επίσης, δέκα πέντε (15) περιστατικά αφορούσαν άσκηση λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς και άλλη ενέργεια (π.χ. εκσφενδόνιση αντικειμένου κατά του θύματος, φτύσιμο κ.λπ.), εννέα (09) αφορούσαν άσκηση λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς και διατύπωση απειλών, οχτώ (08) αφορούσαν πρόκληση (ήπιας) σωματικής βλάβης και άσκηση λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς, τέσσερα (04) αφορούσαν πρόκληση (ήπιας) σωματικής βλάβης, άσκηση λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς, διατύπωση απειλών και άλλη ενέργεια (π.χ. εκσφενδόνιση αντικειμένου κατά του θύματος, φτύσιμο κ.λπ.), τρία (03) αφορούσαν πρόκληση (ήπιας) σωματικής βλάβης, άσκηση λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς και άλλη ενέργεια (π.χ. εκσφενδόνιση αντικειμένου κατά του θύματος, φτύσιμο κ.λπ.), τρία (03) αφορούσαν (αποκλειστικά) διακριτική μεταχείριση, δύο (02) αφορούσαν πρόκληση (ήπιας) σωματικής βλάβης, άσκησης λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/ τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς και διατύπωση απειλών, δύο (02) αφορούσαν πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης άσκηση λεκτικής βίας/εξύβριση με ομοφοβικούς/ τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς και άλλη ενέργεια, ενώ τα υπόλοιπα είναι μεμονωμένα, ξεχωριστά περιστατικά.
Γενικά, σε απόλυτους αριθμούς, στο σύνολο των εκατόν ενός (101) περιστατικών καταγράφηκαν, πέντε (05) επιθέσεις με πρόκληση βαρέων σωματικών βλαβών, δέκα εννέα επιθέσεις (19) με πρόκληση ήπιων σωματικών βλαβών, ένας (01) βιασμός, μία (01) ασέλγεια, ενενήντα τέσσερις (94) λεκτικές επιθέσεις με ομοφοβικούς/τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς, δύο (02) φθορές περιουσιακών στοιχείων, μία (01) διατάραξη οικιακής ειρήνης, είκοσι (20) λεκτικές επιθέσεις με διατύπωση απειλών, τέσσερις (04) περιπτώσεις διακριτικής μεταχείρισης, είκοσι εννέα (29) άλλες ενέργειες (π.χ. εκσφενδόνιση αντικειμένου κατά του θύματος, φτύσιμο κ.λπ.).
Λόγοι άσκησης βίας ή διακριτικής μεταχείρισης σύμφωνα με τα θύματα ή τους αυτόπτες μάρτυρες
Σε εξήντα εννέα (69) περιστατικά, τα θύματα θεωρούν ότι στοχοποιήθηκαν λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, σε είκοσι τρία (23) θεωρούν ότι στοχοποιήθηκαν λόγω της ταυτότητας φύλου τους, σε έξι (06) ότι στοχοποιήθηκαν και λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού και λόγω της ταυτότητας φύλου τους, σε δύο (02) ότι στοχοποιήθηκαν λόγω της αναπηρίας τους, του σεξουαλικού τους προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου τους, σε ένα (01) ότι στοχοποιήθηκε λόγω της αναπηρίας του και του σεξουαλικού του προσανατολισμού.
Κοινωνικά – δημογραφικά στοιχεία θυμάτων
Ο μέσος όρος ηλικίας των θυμάτων ήταν 25,45 έτη. Ως προς το φύλο, η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων ήταν άνδρες: ογδόντα ένα άνδρες (81), εκ των οποίων ο ένας (1) τρανς. Επίσης, πενήντα τέσσερα (54) θύματα ήταν γυναίκες – εκ των οποίων οι είκοσι τρεις (23) τρανς – και πέντε (05) κουήρ άνθρωποι.
Ως προς την εθνική καταγωγή, σχεδόν όλα τα θύματα ήταν Έλληνες-ίδες – εκατόν τριάντα τρία άτομα (133) – ενώ καταγράφηκαν πέντε (5) θύματα προερχόμενα από άλλες χώρες της ΕΕ, ένα (1) από ευρωπαϊκή χώρα εκτός ΕΕ και ένα (1) από ασιατική χώρα.
Ενέργειες θύματος/θυμάτων μετά το περιστατικό
Μόλις σε δεκατρία (13) περιστατικά, το/τα θύμα-τα ανάφερε το θύμα ότι έχει καταγγείλει ή ότι έστω επιθυμεί να καταγγείλει το περιστατικό στις αρμόδιες Αρχές. Στα υπόλοιπα ογδόντα οχτώ (88) δεν προχώρησε σε καμία ανάλογη ενέργεια ή/και εξέφρασε την άρνηση του να προχωρήσει μελλοντικά σε καταγγελία.
Τέλος, από τα ογδόντα οχτώ (88) περιστατικά όπου τα θύματα δεν προέβησαν σε καταγγελία ή/και εξέφρασαν την άρνησή τους να το κάνουν μελλοντικά, εξήγησαν την στάση τους αυτή ως εξής: σε πάνω από τα μισά περιστατικά – πενήντα ένα (51) – τα θύματα δεν έδωσαν κάποια εξήγηση ή αναφέρθηκαν σε «προσωπικούς λόγους», σε δέκα εννέα (19) δήλωσαν ότι είχαν λίγη ή καθόλου εμπιστοσύνη στην ελληνική δικαιοσύνη, σε επτά (07) αναφέρθηκαν σε ένα συνδυασμό ποικίλων φόβων, ανασφαλειών και αρνητικών αντιλήψεων ταυτόχρονα – για παράδειγμα, φόβος ή/και αρνητική γνώμη για την ελληνική δικαιοσύνη και τη στάση της αστυνομίας, «ασημαντότητα» του περιστατικού, «αναστάτωση» συγγενικού περιβάλλοντος κ.λπ. – που τα εμποδίζει να προβούν απευθυνθούν στις αρχές, σε πέντε (05) ανέφεραν ότι θεωρούν ασήμαντο το περιστατικό, σε πέντε (05) ανέφεραν ότι φοβόντουσαν την αντίδραση των οικείων τους – προφανώς λόγω ανεπιθύμητης «αποκάλυψης» της ταυτότητας φύλου τους ή/και του σεξουαλικού τους προσανατολισμού σε αυτούς – ενώ σε ένα (01) περιστατικό το-τα θύμα-τα ανέφερε-αν ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την τέλεση της αξιόποινης πράξης.
