Φεμινισμός και υπεράσπιση (μη ανθρώπινων) ζώων

02/03/2018
από

Αν και έχει γίνει ήδη μεγάλη κουβέντα για τη σύνδεση του φεμινισμού με την προστασία των μη ανθρώπινων ζώων, υπάρχει μεγάλη αντίσταση στο να δούμε καθαρά αυτή τη σχέση. Ένας λόγος είναι πως προσπαθούμε να κάνουμε λίγο καλύτερο ή / και φυσικό το καθεστώς βίας προς τα μη ανθρώπινα ζώα, με φράσεις όπως «δεν υπάρχει περίπτωση να γίνω vegan, μου αρέσει πολύ το κρέας». Είναι σύνηθες το να ωραιοποιούμε ή να απαλύνουμε καταστάσεις είτε αυτό έχει να κάνει με τα μη ανθρώπινα ζώα είτε με τους ανθρώπους, για παράδειγμα «εντάξει μωρέ, τι να κάνουν οι άντρες, δεν μπορούν να ελέγξουν την οργή τους/ τη σεξουαλική τους ένταση». Έτσι, σκεφτόμαστε όλο και λιγότερο τη βαναυσότητα προς τα ζώα στα σφαγεία ή προσπερνάμε τις φρικαλέες εικόνες ενός κρεοπωλείου. Έτσι, ρίχνουμε κάτω από το χαλάκι πολλές φορές τη βία ή τη σεξουαλική παρενόχληση των αντρών που συναντάμε. «Γιατί έτσι είναι αυτά». Η κοινωνία μας φροντίζει πολύ καλά να καταναλώνουμε τις διάφορες επιταγές της, ρυθμίζοντας ιεραρχίες και κανονικότητες. Αποδεχόμενες/οι το ότι «δεν μπορώ να κάνω κάτι, γιατί έτσι πάει», συντηρούμε και (ανα)παράγουμε αφηγήσεις ιεραρχίας: ο άντρας είναι πιο σημαντικός από τη γυναίκα, οι άνθρωποι είναι πιο σημαντικοί από τα (μη ανθρώπινα) ζώα.

Ένας ακόμη λόγος που ο φεμινισμός είναι άμεσα συνδεδεμένος με την υπεράσπιση των μη ανθρώπινων ζώων, είναι το ότι το μοτίβο αντικειμενοποίησης υπάρχει και σε αυτά. Όπως οι γυναίκες πρέπει να είναι / να δρουν με συγκεκριμένους τρόπους για την ικανοποίηση των ανδρών (βλέπε διαφημίσεις εσωρούχων ή ακόμα διαφημίσεις για αυτοκίνητα), έτσι και τα ζώα εμφανίζονται ως κάτι που υπάρχει για την ικανοποίηση των ανθρώπων (βλέπε το τσίρκο, τα ενυδρεία, τους ζωολογικούς κήπους).

Η αντικειμενοποίησή τους, αλλά και οι ιεραρχίες που βάζουν τον άνθρωπο στον θρόνο της ανωτερότητας – και κατ’ επέκταση στο να κατέχει τη δικαιοδοσία να πράττει ελεύθερα – οδηγεί και στη βία προς αυτά. Τα μη ανθρώπινα ζώα φαίνονται ανυπεράσπιστα και με την αφήγηση αυτή, ο άνθρωπος αυτοανακοινώνεται ο προστάτης τους, έχοντας τη δικαιοδοσία να πράττει όπως εκείνος θέλει. Μήπως αυτό μας θυμίζει και την αντιμετώπιση πολλών αντρών προς τις γυναίκες;

Τέλος, οι αντιλήψεις περί ανωτερότητας των ανθρώπων απέναντι στα μη ανθρώπινα ζώα, καταλήγουν και στην αναπαραγωγή των δεύτερων για την επιβίωση και την διασκέδαση των ανθρώπων. Τα ζώα κλείνονται σε τεράστια εργοστάσια, όπου υπόκεινται σε καταναγκαστική αναπαραγωγή. Στο Instagram μπορείς να βρεις σκυλάκια να φορούν γραβάτες για να κερδίζουν το ανθρώπινο κοινό, αλλά και δημοπρασίες σκυλιών ράτσας (τα κουτάβια pitbull ξεκινούν από 2.000 δολλάρια).

Όπως είχε πει η Audre Lorde: «Δεν υπάρχουν μονοθεματικοί αγώνες, γιατί δεν ζούμε μονοθεματικές ζωές». Η διαθεματικότητα υπογραμμίζει την πολύπλοκη και πολύπλευρη σύνδεση διαφόρων ιδιοτήτων μας, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους διαχέεται η βία (και που). Ο αγώνας περί φύλου, περί μη ανθρώπινων ζώων, περί τάξης, περί έθνους κλπ, δεν γίνεται να στέκεται ο καθένας μόνος του.

Maria Mazi

Κοινωνιολόγος. Ερευνητικά ενδιαφέροντα: φύλο, queer χώροι, πολιτικές των ταυτοτήτων, διαθεματικότητα. Φεμινίστρια.
[email protected]




ANTIVIRUS POLLS

Πόσο σημαντικά θεωρείτε ότι είναι για τα κόμματα στην Ελλάδα τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα;

View Results

Loading ... Loading ...

Δες και αυτό!