Vasilis Thanopoulos
Εγκύκλιο με οδηγό για την υπέρβαση του γλωσσικού σεξισμού που χαρακτηρίζει τα δημόσια έγγραφα, απέστειλε το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης προς τις Διευθύνσεις Διοικητικού των υπουργείων και τις Διευθύνσεις Διοίκησης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο που υπογράφουν ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Χριστόφορος Βερναρδάκης και η γενική γραμματέας Ισότητας Φωτεινή Κούβελα, ο «Οδηγός» αποτελεί εξειδικευμένο και εύχρηστο εργαλείο καταρχήν για την ίδια την αναγνώριση και κατανόηση του γλωσσικού σεξισμού. Περιλαμβάνει οδηγίες, παρατηρήσεις, συστάσεις, πρακτικές συμβουλές και συγκεκριμένες προτάσεις για τη χρήση μη σεξιστικής γλώσσας, με σκοπό την προώθηση και την εφαρμογή της ισότητας των φύλων στα διοικητικά έγγραφα. Περιλαμβάνει επίσης προτάσεις με εναλλακτικές χρήσεις λέξεων, για την αποτροπή του γλωσσικού σεξισμού και αποπειράται να αναθεωρήσει όρους, με παράλληλη αναφορά σε συγκεκριμένα παραδείγματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του Έργου «Οργάνωση υπηρεσιών για την ενσωμάτωση, παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών ισότητας σε όλο το εύρος της δημόσιας δράσης» και, ειδικότερα, του Υποέργου «Ένταξη της Ισότητας των Φύλων στη γλώσσα των διοικητικών εγγράφων», που υλοποίησε η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων το 2014, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε εκτενής και καινοτόμα έρευνα σε έγγραφα Υπουργείων, Περιφερειών και Δήμων της ελληνικής επικράτειας σχετική με τη σεξιστική γλώσσα που χρησιμοποιείται κατά τη σύνταξή τους.
Από την έρευνα πρόεκυψαν ευρήματα που πιστοποιούν πως η συντριπτική πλειοψηφία των εγγράφων διατυπώνεται γραμματολογικά και συντακτικά με τρόπο που αναπαράγει, έστω και ακούσια, την άνιση θέση των γυναικών στο λόγο και κατά συνέπεια αναπαράγει το πλήθος των αναχρονιστικών στερεοτύπων και αντιλήψεων επί των οποίων βασίζεται η ασύμμετρη σχέση μεταξύ των κοινωνικών φύλων, των γυναικών και των ανδρών. Αναφέρεται ενδεικτικά η συντριπτική κυριαρχία του αρσενικού γένους στο δημόσιο γραπτό λόγο, σε συνδυασμό πάντοτε με τη συστηματική συμφωνία άρθρων, προσαρτημάτων και αντωνυμιών σχεδόν αποκλειστικά στο αρσενικό γραμματικό γένος. Ακόμα, το γεγονός πως οι συντάκτριες/τες των δημοσίων εγγράφων, στην προσπάθεια τους να χρησιμοποιήσουν την πρότυπη γλώσσα και τον γενικό κανόνα της προτεραιότητας/πρόταξης του αρσενικού σε κείμενα, τα οποία κατ΄ εξοχήν αναφέρονται και απευθύνονται σε μεικτές ως προς το φύλο ομάδες του πληθυσμού, αλλά και σε γυναίκες αποκλειστικά, τελικά, αγνοούν τις γυναίκες, καθιστώντας τες αόρατες στο δημόσιο λόγο. Έτσι συντηρούν τον κανόνα (προτίμηση στο ανδρικό γένος/φύλο), νομιμοποιούν τις ασύμμετρες σχέσεις και κατά συνέπεια, συντελούν στην αποδοχή ως «φυσιολογικού» της άνισης και ιεραρχημένης σχέσης μεταξύ των κοινωνικών φύλων.
. Ο Oδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στα διοικητικά έγγραφα είναι διαθέσιμος από την Ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (http://www.minadmin.gov.gr/?p=14628)
