CHRISTINA MICHALOU
Όταν ήμουν παιδί, με έσερναν συχνά – πυκνά σε παραστάσεις του Λάκη Λαζόπουλου. Με βοήθησε πολύ αυτό. Κατάλαβα ότι η άρρωστη γιαγιά μας είναι στην πραγματικότητα κωλόγρια, κατάλαβα ότι ο χοντρός συμμαθητής μου είναι στην πραγματικότητα κακομαθημένο πλουσιόπαιδο που οι γονείς του ταϊζουν συνεχώς για να καλύψουν τα κενά τους, και κατάλαβα και ότι όσο πιο άσχημος είσαι τόσο πιο πιθανό να προκαλείς γέλιο στους γύρω σου. Αν είσαι γυναίκα δε, αποκλείεται να ξέρεις να παρκάρεις αμάξι. Αυτό ήταν χρυσή γνώση για τη δωδεκάχρονη Εγώ.
Η σάτιρα δεν πρέπει να έχει όρια. Διότι όταν η σάτιρα έχει όρια, είναι προπαγάνδα. Και όταν δεν έχει όρια, μπορείς να εντοπίσεις το επίπεδο του καλλιτέχνη αλλά και το επίπεδο της κοινωνίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Λαζόπουλος γίνεται εμπαθής με μειονότητες, αλλά είναι η πρώτη φορά που αγγίζει δημόσια την αξιοπρέπεια μιας μειονότητας που, για κακή του τύχη, έχει φωνή. Οι “γέροι και οι γριές”, που έχει χτίσει καριέρα στο να εξηγεί πώς πρέπει να πεθαίνουν για να μην ενοχλούν γαμπρούς και νύφες, δεν έχουν φωνή και γνώσεις να πολεμήσουν τη ρητορική μίσους, και άρα ο οχετός του Λαζόπουλου περνά ανενόχλητος τόσα χρόνια και μαγεύει το κοινό του, που αντιπροσωπεύει θαυμάσια την ελληνική οικογένεια.
Αν το “είναι κατάρα να εύχεσαι συνέχεια να πεθάνουν οι γριές και να μην πεθαίνουν” είναι σάτιρα, γιατί να μην το πάμε ένα βήμα παρά πέρα; Να πούμε το ίδιο για τους μαύρους; Να πούμε το ίδιο για τους ομοφυλόφιλους και τρανς; Ακούγεται χειρότερο τώρα; Ναι. Διότι οι ηλικιωμένοι ήταν και παραμένουν η μόνη κοινωνική ομάδα που στερείται ενέργειας να έχει φωνή. Και αφού δε διαμαρτύρεται, θεωρούμε πως είναι εντάξει να γελάμε με αυτούς.
Μας έχεις κουράσει, Λάκη. Σε έχουμε δει τόσες φορές δίπλα στη μαϊμού που αυνανίζεται, που πια δεν ξέρουμε ποιος είναι ποιος. Τα μισά σου αστεία αποτελούνται από εσένα να κάθεσαι ακίνητος δίπλα σε βιντεάκια του YouTube στα οποία χοντροί άνθρωποι τολμούν να κάνουν πράγματα που δικαιωματικά ανήκουν σε λεπτούς και ωραίους. Η πολιτική σου σάτιρα δολοφονείται από τις πολιτικές σου πεποιθήσεις πριν προλάβεις να την ξεστομίσεις. Η ιδεολογία πίσω από κάθε παρουσίασή σου απευθύνεται αποκλειστικά σε λευκούς cis άντρες και τους δούλους τους, οι οποίοι έχουν ξεχάσει πως τα αστεία εις βάρος της δουλείας τους δεν είναι αστεία.
Μεγάλωσα με τη νοοτροπία πως είσαι αστείος και ταλαντούχος. Και αν σάτιρα σημαίνει αρπάζω τις ευπαθείς ομάδες από τα μαλλιά και τις αποκεφαλίζω σε βάθρο μπροστά στο ισχυρό κοινό μου, πλασμένο από την πλειοψηφία, τότε είσαι πράγματι πολύ ταλαντούχος. Τα θυμάμαι τα νούμερα τηλεθέασής σου πριν την κρίση – εσύ τα θυμάσαι; Όλη η Ελλάδα σε έβλεπε. Όλη η Ελλάδα σε λάτρευε. Δεν θα κατηγορήσω λοιπόν εσένα, ούτε τον Κρητικό αγρότη που μιλά για “μηδενική εμπιστοσύνη σε ανάπηρους.” Να θυμάσαι όμως πως θέλει κότσια να σατιρίσεις αυτό που οι περισσότεροι αγαπούν. Το πιο εύκολο είναι να πάω κι εγώ στον κύκλο γύρω από τον αδύναμο, να τον δείξω κι εγώ με το δάχτυλο και να γίνω μέλος της παρέας. Θέλει κότσια να δείξω με το δάχτυλο αυτούς που δείχνουν με το δάχτυλο τον αδύναμο.
Είσαι ταλαντούχος, Λάκη. Αλλά δεν είσαι κωμικός. Είσαι ταλαντούχος κλόουν. Είσαι ταλαντούχος ψευδο-πολιτικός και ξέρεις καλά να ενσαρκώνεις το ρόλο του κωμικού, σαν ηθοποιός. Όταν προβάλλεις ένα βίντεο για να γελάσουμε, (“για να δούμε τη χοντρή που χορεύει, για να δούμε, ωχ, τι γίνεται ρε παιδιά, θα γκρεμιστεί το σπίτι”) δεν περιμένεις να γελάσει ο χοντρός από το σπίτι του. Δε σε ενδιαφέρει η ύπαρξή του. Το αστείο σου δεν απευθυνόταν σε αυτόν. Το αστείο σου ίσως τον παγώσει, ίσως του θυμίσει τον πόνο που βιώνει μια ζωή αθελά του — όμως ποιος νοιάζεται, αν πρόκειται να γελάσει ο αδύνατος θεατής σου; Ποιος νοιάζεται για τα ΑμΕΑ της Ελλάδας, αν εγώ, που περπατώ και στέκομαι στα πόδια μου, μπορώ να γελάσω και να νιώσω λίγο καλύτερα μετά από μια κουραστική ημέρα;
Αυτή τη φορά κανείς δε γέλασε, Λάκη. Ίσως έρθει η στιγμή που η Ελλάδα θα έχει έναν κωμικό που θα σατιρίζει την ομοφοβία αντί για τον ομοφυλόφιλο, τον bully αντί για το θύμα, τους ρατσιστές και τους σπισιστές αντί για τους “χίπηδες” και τους χορτοφάγους. Ίσως μια μέρα η σάτιρα αγγίξει την ακροδεξιά (το φόρεμα που έβαλε η Ουρανία ενώ είναι χοντρή δεν μετράει για σάτιρα της ακροδεξιάς, συγγνώμη), και ίσως τότε οι φασιστικές σου απόψεις που συνοψίζουν πως η μόνη εμφάνιση που δεν αξίζει γελοιοποίηση είναι αυτή της αρίας φυλής, να βρεθούν στο εδώλιο.
Ως τότε, προσπάθησε να μαζέψεις τα ασυμμάζευτα. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να προσφέρεις αναπηρικά αμαξίδια εκεί που τα χρειάζονται. Τολμώ να πιστεύω πως έχεις τα χρήματα.
