Vasilis Thanopoulos
Εδώ και λίγες μέρες το θεατρόφιλο κοινό της Αθήνας έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει στο Θέατρο Βέμπο, το κλασικό έργο του Όσκαρ Ουάιλντ, “Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ”. Μια παράσταση που, όπως αναφέρεται και στο σχετικό δελτίο τύπου, έχει τη δική της ιστορία, “προβάλλοντας” και βγάζοντας στο φως έναν ολόκληρο κόσμο New Age ηθικής. Πιστοί στην καλλιτεχνική μας περιέργια και θέλοντας να μάθουμε περισσότερα, αποφασίσαμε να ανακρίνουμε τον ηθοποιό -βλ. Ντόριαν- Φώτη Λάμαρη.
Φώτης, φέτος έχουμε την ευκαιρία να σε βλέπουμε να μεταμορφώνεσαι σε έναν από τους πιο διάσημους ήρωες του Oscar Wilde, σε Ντόριαν Γκρέυ. Μίλα μας λίγο για αυτή σου τη συνεργασία.
H συνεργασία μας με τον σκηνοθέτη και δημιουργό 3D visual artist, Γιάννη Βολιώτη, ξεκίνησε την αμέσως επόμενη κιόλας μέρα, αφότου με είχε δει στην ακρόαση που πραγματοποίησε το καλοκαίρι για την εύρεση των χαρακτήρων του έργου. Θεώρησε ιδανικό τον συνδυασμό ηθοποιού-πιανίστα για τον κεντρικό χαρακτήρα, μιας και ο ίδιος ο Oscar Wilde εισάγει στο ομώνυμο μυθιστόρημά του τον ήρωα να παίζει πιάνο (Schumann συγκεκριμένα), λίγο πρίν φιλοτεχνηθεί το πορτραίτο του. Τότε ήταν που αυτοπροτάθηκα για να γράψω τη μουσική της παράστασης. Ένιωσα οτι έτσι θα μπορούσα να συλλάβω καλύτερα το πνεύμα της εποχής (Βικτωριανό Λονδίνο, και ύστερο-ρομαντική περίοδος για τη μουσική) και να διερευνήσω τις πιο ευαίσθητες αλλά και σκοτεινές πτυχές που απαιτούνται για να αποκτήσει ο ρόλος υπόσταση.
Υπάρχουν δυσκολίες στον ρόλο σου;
Τα τελευταία τρία χρόνια περίπου που κάνω τα βήματά μου και στο χώρο του θεάτρου, δεδομένου οτι η καλλιέργειά μου βασίζεται από μικρό παιδί στο κόσμο της μουσικής, ακούω από πολλούς συναδέλφους ηθοποιούς της ηλικίας μου, οτι ο Ντόριαν Γκρέυ είναι ρόλος ‘’όνειρο ζωής’’. Σήμερα ξέρω, οτι ρόλοι τέτοιου βεληνεκούς απαιτούν ωριμότητα, όχι τόσο ηλικιακή, όσο πνευματική. Για την ενσάρκωση παρ’όλα αυτά, ενός τόσο διάσημου νεαρού ήρωα, απαιτείται και η αντίστοιχη ερμηνευτική ηλικία ηθοποιού (με σεβασμό πάντοτε στο κείμενο του δημιουργού). Το αντίθετο θα ήταν οξύμωρο και ίσως κάπως αστείο. Όταν κλήθηκα να υποδυθώ τον Γκρέυ, δεν είχα ίσως την πλήρη αντίληψη του βάρους και της συνέπειας που θα ακολουθούσε τους επόμενους μήνες, διότι διαβάζοντας κανείς το έργο, τίθεται σαφές ότι όλοι οι ρόλοι είναι ισάξιοι και συμβάλλουν από κοινού για την εξέλιξη του έργου. Αλλά ναι, ήταν τέσσερις μήνες γεμάτοι προκλήσεις, με πρωτόγνωρα συναισθήματα και καθήκοντα – ένα άλλο σχολείο!
Εκεί εντοπίζεται για εμένα η δυσκολία του σκηνικού Ντόριαν και κατ’επέκταση του Φώτη Λάμαρη -είναι ο πρώτος μου σημαντικός ρόλος- κάθε αρχή και δύσκολη λένε, αλλά μέσα απο την δυσκολία εντέλει των πραγμάτων, κι όταν κάνουμε την υπέρβαση, γινόμαστε καλύτεροι, ωριμάζουμε, μαθαίνουμε, προχωράμε. Αισθάνομαι ευγνώμων απέναντι στον σκηνοθέτη και τους ανθρώπους που πίστεψαν στις δυνατότητες και διαμόρφωσαν ένα cast απαρτιζόμενο εξ’ολοκλήρου από νεαρούς ηθοποιούς. Κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσει η γεροντοκρατεία στην Ελλάδα, και να δίνονται πραγματικές ευκαιρίες στους νέους καλλιτέχνες, να μπορούν να εκφραστούν μέσα απ’τη Τέχνη! Η Τέχνη είναι ανοιχτή απ’ΟΛΟΥΣ για ΟΛΟΥΣ.
Πόσο μοιάζουν ο Φώτης με τον Ντόριαν;
Την περίμενα αυτή την ερώτηση για να είμαι ειλικρινής. Αλλά δε μπόρεσα, κι ούτε θα μπορέσω νομίζω ποτέ να δώσω μια σαφή απάντηση. Αν το θέσουμε πιο απλά με βάση αυτά που συμβαίνουν στη σημερινή κοινωνία, θα λέγαμε πως ο Ντόριαν ‘’ήταν εκείνο το καλό παιδί, που όλοι λέγανε τα καλύτερα γι’αυτόν στη γειτονιά και κανείς δε περίμενε να έχει τέτοια κατάληξη’’. Θεωρώ ότι ο καθένας είναι υπαίτιος και υπεύθυνος των πράξεων του, ο καθένας κάνει τις επιλογές του και πορεύεται με αυτές. Ο καθένας από μας κρύβει έναν Ντόριαν μέσα του : ‘’Κάθε άνθρωπος έχει το Θεό και το Σατανά μέσα του’’, αναφέρει ο ίδιος. Όσο κι αν αφήνομαι και επιδιώκω καθημερινά να αισθάνομαι έντονα συναισθήματα για να αποκτά έτσι νόημα η ζωή μου, όσο ονειροπόλος και κυκλοθυμικός, άλλο τόσο θεωρώ τον εαυτό μου μετρημένο, σε θέση να κάνω επιλογές που ξέρω ότι δε θα με βλάψουν ή δε θα με επηρεάσουν αρνητικά – ό,τι κι αν περικλείει αυτό. ‘’Μέτρον άριστον’’ έλεγαν και οι πρόγονοι μας. Το ‘’παν’’ είναι υπερβολή, και το ‘’για πάντα’’ είναι κάτι που ταλανίζει τον Ντόριαν απ’την αρχή μέχρι το τέλος του έργου. Ναι, με τον Ντόριαν μοιάζουμε σε πολλά, και σε τίποτα.
Σύμφωνα με το έργο, ο Ντόριαν έχει ως στόχο της ζωής του την ικανοποίηση των σαρκικών επιθυμιών του. Αν θα θέλαμε να προσδιορίσουμε τη σεξουαλικότητα του ήρωα. Ποια θα ήταν αυτή;
Πανσεξουαλικό ον! Η έντονη πνευματικότητα σε συνδυασμό με την απόλυτη διαστροφή. Παράταιρο; Στα όνειρα των μεγάλων ποιητών υπάρχει (Oscar Wilde), αλλά και στη πραγματική Ζωή.
Θεωρείς ότι στις μέρες μας υπάρχουν σύγχρονοι Ντόριαν, υπό το σκεπτικό ότι “αφήνονται” στην ηδονή, θυσιάζοντας τα πάντα;
Φυσικά και υπάρχουν. Και θα στενοχωριόμουν πολύ αν δεν υπήρχαν. Οι Ζωές μας θα ήταν πολύ πληκτικές, αν ο καθένας από μας δε ρουφούσε ηδονές (με όποιο τρόπο κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα), αν δεν απολάμβανε έναν τρόπο ζωής που θα τον γέμιζε. Γιατί περί τρόπου ζωής πρόκειται. Αλλά το ‘’για πάντα’’, ‘’τα πάντα’’ , μου ακούγεται πολύ εξωπραγματικό, πολύ παραμυθένιο. Οι ρεαλιστές είναι εκείνοι που λογαριάζουν και επωμίζονται τις συνέπειες, οι σουρρεαλιστές απλώς απολαμβάνουν –‘’Χωρίς όρια’’, όπως και ο Ντόριαν… Με αξιοπρέπεια και σεβασμό στον εαυτό του, ο καθένας από εμάς επιλέγει τον τρόπο Ζωής που τον συγκινεί.
Πολλές φορές σήμερα, οι gay κατηγορούνται ακριβώς για “υπερσεξουαλικότητα”. Πιστεύεις ότι είναι ανούσιο όλη αυτό το κυνήγι της ηδονής;
Πιστεύω στον άνθρωπο, που πιστεύει στον εαυτό του και χαίρεται να κάνει αυτό που τον ευχαριστεί. Η υπερσεξουαλικότητα όμως, ίσως είναι και αυτή μια μορφή εξάρτισης όπως το αλκοόλ, ο τζόγος, οι τοξικές ουσίες… Πολλές φορές τα άτομα αυτά χάνουν τον έλεγχο, μ’ αποτέλεσμα να χάνουν και την ουσία, το νόημα της Ζωής. Σε καμία περίπτωση το υπέρμετρο δεν το επικροτώ, αλλά ούτε είμαι σε θέση να το καταδικάσω.
Ποια είναι η θέση της αγάπης στο έργο αυτό;
Ο εγωιστής, αλαζόνας νεαρός ναρκισσιστής Ντόριαν δεν αγαπάει τίποτε άλλο, παρά τον ίδιο του τον εαυτό, και μόνον. Χρησιμοποιεί ωστόσο την ύψιστη αυτή μορφή αρετής, την Αγάπη, ως μέσο, κίνητρο, μια αφορμή για να πιαστεί και να γλιτώσει από τους προσωπικούς του δαίμονες, που στο τέλος αντιλαμβάνεται ότι τον βασανίζουν, τον σκοτώνουν… Όταν πάρθηκε η απόφαση της μεταστροφής, της εκούσιας του τάσης για αλλαγή ήταν ήδη αργά. Δεν ήταν έτοιμος να θυσιάσει τίποτα για την αγάπη θεωρώ, και η αγάπη απαιτεί θυσίες. Είναι το μόνο καταφύγιο για τη λύτρωση της ψυχής. Αν το αισθανόμαστε πραγματικά έτσι.
Τελικά ο Ντόριαν Γκρέυ είναι ο θύτης ή το θύμα του έργου;
Δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσω τη παιδικότητα ή ακόμη και αθωώτητα, έτσι δηλαδή όπως πρωτοπαρουσιάζεται στην έναρξη ο Ντόριαν. Μπορεί ο λόρδος Χένρυ να είναι εκείνος ο δαίμονας που ‘’φύτεψε το σπόρο του κακού’’ , αυτός που τον επηρέασε και τον ώθησε στο ατελείωτο παιχνίδι της αμαρτίας, αλλά ο Ντόριαν καλώς ή κακώς το είχε ήδη μέσα του, ήταν κάτι που ενδόμυχα επιζητούσε και προοριζόταν για αυτό. Ο καθένας βαθιά μέσα του ξέρει τι θέλει, για τι προορίζεται και τι είναι αυτό που εντέλει τον γεμίζει. Είναι μέχρι να βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος ή η τέλεια συγκυρία, μέχρι να ανοίξει αυτός ο διακόπτης και όλα να πραγματοποιούνται και να κυλούν τόσο αβίαστα. Είναι θύτης και θύμα μαζί. Από καθαρή επιλογή; Λόγω της ‘’τέλειας συγκυρίας’’; Όλα για κάποιο λόγο γίνονται.
Πόσο σημαντική πιστεύεις ότι είναι η ομορφιά σήμερα;
H Ομορφιά. ‘’Έχει το θεϊκό δικαίωμα της υπεροχής, δε χρειάζεται αποδείξεις – είναι το θαύμα των θαυμάτων’’, αναφέρει ο λόρδος Χένρυ. Πάντα ήταν και πάντα θα είναι σημαντική. Πόσο μάλλον στον κόσμο του θεάματος, παρατηρώ ήδη ανθρώπους γύρω μου, κατά βάση ηλικιακά μεγαλύτερους, που έχουν αυτή τη τάση ή και υστερία ακόμη να παραμείνουν νέοι, όμορφοι, αψεγάδιαστοι Οι περισσότεροι απ’αυτούς θα έκαναν ή μάλλον κάνουν τα πάντα για να διατηρηθεί αυτό. Δε λέω, το περιτύλιγμα είναι πάντα το πρώτο πράγμα που εντυπωσιάζει – και καλώς κάνει, αλλά η ουσία βρίσκεται στο περιεχόμενο- εκεί κατοικεί η πραγματική ομορφιά, και αν μη τι άλλο, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο όποιος την κατέχει, την εκπέμπει.
Ποιο πιστεύεις ότι είναι το μήνυμα της παράστασης αυτής;
Η παράσταση βασίζεται σε ένα κείμενο με στοχαστικό και φιλοσοφικό περιεχόμενο. Περικλείει και αναλύει πολλές παραμέτρους της Ζωής, για τους ηθικούς φραγμούς, για τις επιλογές ..σωστές και μη. Όταν κανείς διαταράσσει την ισορροπία των πραγμάτων, κάνει την υπέρβαση –σε κάθε επίπεδο, σε κάθε χωροχρόνο, πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει και να επωμισθεί τις συνέπειες, να είναι διατεθειμένος να πληρώσει το τίμημα της όποιας επιλογής του.
Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τον Φώτη Λάμαρη, εδώ.
Πληροφορίες για την παράσταση
“Το Πορτραίτο Του Ντόριαν Γκρέυ” παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο ΒΕΜΠΟ Kαρόλου 18 στο μεταξουργείο. Τηλέφωνα κρατήσεων 210 3211043 και στο www.viva.gr
