Dimitris Varelas
Το Pride κυκλοφόρησε στις βρετανικές αίθουσες το Σεπτέμβριο του 2014. Νωρίτερα είχε γυρίσει πολλά φεστιβάλ ανά τον κόσμο και κερδίσει τον Queer Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ αργότερα θα αποσπούσε βραβεία στα Bafta και στα British Independent Film Awards και υποψηφιότητα Καλύτερα Ταινίας στις Χρυσές Σφαίρες. Σχεδόν ένα χρόνο μετά, το Pride βρίσκει διανομή στις ελληνικές αίθουσες από την ΝΕΟ FILMS, ένα μήνα μετά την κυκλοφορία του γλυκού βραζιλιάνικου Hoje Eu Quero Voltar Sozinho (Με Την Πρώτη Ματιά), χαροποιώντας μας ιδιαίτερα που ταινίες με LGBTQ περιεχόμενο αγοράζονται και προβάλλονται στην Ελλάδα, έστω και με καθυστέρηση.
Με μεγάλη χαρά φιλοξενούμε τον σεναριογράφο της ταινίας Stephen Beresford που μας απάντησε σε ορισμένες ερωτήσεις και μοιράστηκε μαζί μας ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το Pride.
Πως έμαθες τα γεγονότα και πως αποφάσισες να τα μεταφέρεις σε ένα σενάριο ταινίας;
Στις αρχές των ‘90s όταν ήμουν ακόμα 20 ετών υπήρχαν ακόμα έντονες συζητήσεις για τους μεταλλωρύχους και το κλείσιμο των μεταλλωρυχείων. Σε μια pub, ένα βράδυ, υπήρχε μια διαφωνία σχετικά με το πόσο πολιτικοποιημένοι είναι οι gay άνδρες και όταν τόλμησα να ψιθυρίσω “Γιατί να με ενδιαφέρουν εμένα οι μεταλλωρύχοι; Αυτοί δεν ενδιαφέρονται για μας.” οι ματιές κάποιων μεγαλύτερων καρφώθηκαν πάνω μου. Τότε ήταν που άκουσα για πρώτη φορά την ιστορία του κινήματος LGSM (Lesbians and Gays Support the Miners). Με εξέπληξε αλλά με συγκλόνισε ταυτόχρονα. Αφού βεβαιώθηκα πως ήταν αλήθεια και το έψαξα παραπάνω, το μόνο που σκεφτόμουν ήταν πως αυτή η ιστορία πρέπει να γίνει ταινία!
Και πόσο εύκολο ήταν να γίνει αυτό στη πράξη και να βρεθούν οι κατάλληλοι συντελεστές;
Καθόλου! Για πάνω από 15 χρόνια περιέφερα την ιδέα στο χώρο και είχα δείξει το προσχέδιο σε αρκετές εταιρίες και άτομα, αλλά κανείς δεν είχε δείξει πραγματικό ενδιαφέρον. Στεκόντουσαν μόνο στα προβλήματα. Πως μια ταινία για την απεργία των μεταλλωρύχων και μια ομάδα gay στα ‘80s θα πλασαριζόταν και ποιο θα ήταν το κοινό της. Το είχα σχεδόν βγάλει από το μυαλό μου ότι υπήρχαν ελπίδες να προχωρήσει, μέχρι που συνάντησα τον παραγωγό David Livingstone για ένα άλλο θέμα. Στο τέλος της συνάντησης και με το ένα πόδι έξω από την πόρτα με ρώτησε αν έχω καμιά άλλη ιδέα κι έτσι του το είπα! Αφού κατάφερα να τον κάνω να δακρύσει ήξερα πως είχα βρει το σωστό άτομο…
Διαβάσαμε ότι υπάρχουν κάποιες αλλαγές όσων αφορά τα πραγματικά γεγονότα. Γιατί έγινε αυτό; Επίσης παρά τα σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν και τα βαριά θέματα που τίθενται, πως αποφάσισες να δώσεις το συγκεκριμένο τόνο στην ταινία;
Το τελευταίο που λες έγινε ακριβώς όπως το ήθελα εγώ. Βασιζόμαστε σε αληθινά γεγονότα, αλλά αυτή η ιστορία είναι δική μου κι έτσι επέλεξα να τη γράψω. Υπάρχουν πολλά στοιχεία κωμωδίας στην ταινία, αλλά όλα βασίζονται στις καταστάσεις και τις ατάκες. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που ο σκηνοθέτης Matthew Warchus κατάλαβε αμέσως, διαβάζοντας το σενάριο, τον τόνο που είχα στο μυαλό μου. Μια ταινία μπορεί να είναι δυνατή, διδακτική, πολιτική και να ασχολείται με σημαντικά θέματα, χωρίς να νιώθει ο θεατής την πικρή γεύση ενός φαρμάκου που του βάζουν με τη βία στο στόμα.
Έψαξα σε βάθος την ιστορία του LGSM και βρήκαμε τους αληθινούς πρωταγωνιστές και μιλήσαμε εκτενώς μαζί τους. Ένα από τα κύρια προβλήματα που μου ανέφεραν παλιότερα, όταν παρουσίαζα την ιδέα μου, ήταν ότι δεν υπάρχει ένας πρωταγωνιστής. Για μένα αυτό ήταν κάτι σημαντικό που δεν ήθελα να χάσω: το να γνωρίσουμε πολλά ξεχωριστά και διαφορετικά άτομα που επιλέγουν να σταθούν στα όσα τους ενώνουν κι όχι σε όσα διαφέρουν, να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να πολεμήσουν πλάι-πλάι. Από την άλλη, σε μια ταινία δύο ωρών δεν είναι δυνατόν να χωρέσουν όλα. Έτσι, ορισμένοι χαρακτήρες του LGSM αποτελούν αμάγαλμα δύο ή και παραπάνω αληθινών προσώπων. Ενημέρωσα προσωπικά έναν-έναν όλους τους πραγματικούς πρωταγωνιστές της ιστορίας και τους έδωσα να καταλάβουν πως θα μπουν στοιχεία μυθοπλασίας στο σενάριο και πως ορισμένα περιστατικά και στιγμές δεν θα είναι ακριβώς όπως τα θυμούνται. Μπορεί δέκα χρόνια μετά τα περιστατικά να είχαν περισσότερες επιφυλάξεις και διαφωνίες με αυτό, αλλά τριάντα και πλέον χρόνια μετά, όλοι συμφωνούμε στη σημασία του να ειπωθεί η ιστορία και να τη μάθουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι.
Όπως έχω ξαναπεί, το ποσοστό αλήθειας-μυθοπλασίας είναι 80-20 %. Μπορεί να αλλάξαμε και τη σειρά κάποιων γεγονότων, αλλά η ουσία, το ζουμί, είναι εκεί. Κι επιλέξαμε η ταινία να οριοθετείται ανάμεσα σε δυο Pride του Λονδίνου. Αυτή η αντίθεση του πριν και του μετά λειτουργεί σχεδόν λυτρωτικά στο τέλος και αφήνει μια γλυκιά και αισιόδοξη γεύση, παρόλα τα άσχημα περιστατικά που συμβαίνουν μέσα σε αυτόν το χρόνο.
Ακούστηκε ότι είχατε τέλεια συνεργασία με το σκηνοθέτη της ταινίας Matthew Warchus και ότι κάνατε πολλά μαζί. Πείτε μας περισσότερα γι’αυτό.
Ισχύει. Θεωρώ πως είχαμε ιδανική συνεργασία. Από την έρευνα έως τις επιλογές των τοποθεσιών των γυρισμάτων και την εύρεση των σωστών ρούχων εποχής. Ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια υπήρξε το casting. Μπορώ πλέον να εκμυστηρευθώ πως ξεκινήσαμε με την Imelda Staunton και τον Bill Nighy. Χρειαζόμασταν τουλάχιστον δυο-τρία μεγάλα ονόματα, πράγμα που θα βοηθούσε την προώθηση της ταινίας, και ειδικά εκτός Αγγλίας. Με μεγάλη μας χαρά δέχθηκαν αμέσως μόλις διάβασαν το σενάριο. Στη συνέχεια προστέθηκαν στο cast οι Paddy Considine, Andrew Scott, Dominic West. Η Jessica Gunning ήρθε σαρωτική και το ίδιο φαίνεται πιστεύω και στο τελικό αποτέλεσμα, ενώ και ο George MacKay είχε ό,τι ψάχναμε για τον άπειρο νεαρό που είναι η νέα προσθήκη στην ομάδα. Το πιο ιδιαίτερο σημείο υπήρξε το casting του ηθοποιού που θα έπαιζε τον Mark Ashton, που είναι ένας απαιτητικός ρόλος, που έκανε τόσα πολλά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και που ακόμα και σήμερα σε κάποια χωριά της Ουαλίας θεωρείται κάτι αντίστοιχο της Ζαν Ντ’Αρκ. Από το πουθενά λάβαμε ένα video που γυρίστηκε με iphone από έναν Αμερικάνο ηθοποιό, τον Ben Schnetzer. Κάτι στην εμφάνισή του και τη συμπεριφορά του μας έκανε να του δώσουμε μια ευκαιρία παρότι δεν είναι γεννημένος εδώ στην Αγγλία. Ήταν ένας σημαντικός ρόλος και χαρήκαμε όταν άνθρωποι που γνώριζαν τον Mark μας είπαν πως πετύχαμε διάνα.
Το σημείο που ο Paddy Considine βγάζει λόγο μέσα στο gay club (και αναφέρει πως “Αυτό που μας δώσατε είναι κάτι παραπάνω από λεφτά. Είναι αληθινή φιλία. Όταν βρίσκεσαι σε μια μάχη ενάντια σε έναν ισχυρότερο εχθρό, το να ανακαλύπτεις ξαφνικά πως έχεις ένα φίλο που δεν γνώριζες είναι το καλύτερο συναίσθημα στον κόσμο”) είναι για μένα η σύνοψη της σημασίας που έχει αυτή η ιστορία και κάτι που παραμένει διαχρονικό. Συμφωνείτε για την αλληλεγγύη των μειονοτήτων;
Σαφέστατα! Είναι ακριβώς αυτό που θέλαμε να πάρει οποιοσδήποτε δει την ταινία. Ποιό το νόημα να μάχεται κανείς για τα gay δικαιώματα, αν αδιαφορεί για οποιονδήποτε άλλον; Σε μια χρονική περίοδο που η ομοφοβία ήταν συνηθισμένη, μια μικρή LGBTQ ομάδα οδήγησε από το Λονδίνο σε ένα μικρό χωριό της Νότιας Ουαλίας για να παραδώσει ένα σεβαστό πόσο (11.000 λίρες) ως δωρεά συμπαράστασης στους απεργούς μεταλλωρύχους και στη συνέχεια κι ένα φορτηγάκι με το logo Lesbians and Gays Support the Miners! Δεν γνώριζαν πως θα τους υποδεχόντουσαν και πως θα τους αντιμετώπιζαν. Τα γεγονότα που ακολούθησαν δείχνουν στην πράξη τι σημαίνει συμπαράσταση, αλληλεγγύη, ανεκτικότητα, κατανόηση, το πως ξεπερνάει κανείς την καταγωγή και να προχωράει μπροστά με ομοψυχία.
Είναι πραγματικά απόλαυση όταν κάποιοι που βλέπουν την ταινία δεν γνωρίζουν έως το τέλος πως πρόκειται για αληθινή ιστορία!
