Zak KostopoulosΜε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.
Παγκοσμίως, οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο και είναι πιο ευάλωτες στον HIV, σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε.
Σε παγκόσμια κλίμακα, οι μισοί σχεδόν άνθρωποι που ζουν με HIV/AIDS είναι γυναίκες. Τα ποσοστά της λοίμωξης στις νέες γυναίκες ηλικίας 15 έως 24 ετών είναι διπλάσια σε σχέση με των ανδρών της ίδιας ηλικίας, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της UNAIDS, ενώ το 63% όλων των νέων αυτής της ηλικιακής ομάδας που ζει με τον ιό, είναι γυναίκες.
Γενικά, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μετάδοσης του ιού σε σχέση με τους άνδρες κατά τις ετεροφυλικές σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλακτικό, καθώς έχουν διπλάσιες πιθανότητες να μολυνθούν με μια και μόνο απροφύλακτη σεξουαλική επαφή. Επίσης, πολλές φορές επιβάλλεται κοινωνικά ότι πρέπει να εξαρτώνται από τον σύντροφό τους για την προστασία τους από Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα.
Η ανισότητα των φύλων, η βία κατά των γυναικών και η καταπάτηση των δικαιωμάτων τους παίζουν επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση του HIV καθώς μειώνουν τον έλεγχο που έχουν στην λήψη αποφάσεων σε σχέση με το σώμα και την υγεία τους και επίσης εμποδίζουν την πρόσβασή τους στην ενημέρωση, την πρόληψη και την θεραπεία.
Παραδοσιακές πρακτικές που εφαρμόζονται ακόμη σε διάφορα μέρη του κόσμου όπως ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων (κλειτοριδεκτομή) , ο γάμος σε πρώιμη ηλικία και η «κληροδότηση» της χήρας σε άλλους άρρενες συγγενείς, αυξάνουν επίσης την έκθεση των γυναικών στον ιό.
Οι τρανς γυναίκες, που συχνά αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, την βία, τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας και οδηγούνται έτσι στην εξαναγκαστική πορνεία και την φτώχεια, είναι επίσης περισσότερο ευάλωτες στον HIV, ενώ οι οροθετικές τρανς γυναίκες αντιμετωπίζουν συχνά εμπόδια στην πρόσβαση στην θεραπεία και στην ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
«Ο κοινωνικός αποκλεισμός, η φτώχεια και η οροθετικότητα συμβάλλουν σε αυτό που αποκαλούμε τάση στιγματισμού της νόσου, μια αλληλουχία προβλημάτων που είναι δύσκολο να ανατραπεί», υπογράμμισε ο Σαν Ουίντερ, του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ και συντάκτης της έκθεσης του Ο.Η.Ε με τίτλο “Χαμένοι στην μετάβαση” που μιλάει για την ευαλωτότητα των τρανς ατόμων στον HIV στην Ασία.
“Η δημιουργία δικτύων άμυνας, κοινοτικών οργανώσεων και μη κυβερνητικές οργανώσεις που θα έχουν στόχο να δώσουν μια ισχύ στις κοινότητές μας είναι μια πηγή χαράς” Πρεμπρίντα Πραμόζ Να Αϊουτάγια, τρανς ταϊλανδέζα ακτιβίστρια.
«Οι διακρίσεις και οι άνισες σχέσεις ισχύος δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τις γυναίκες και τα κορίτσια να έχουν τον έλεγχο της ζωής τους και της ίδιας τους της σεξουαλικότητας, που περιλαμβάνει να διαπραγματεύονται και ασφαλέστερες σεξουαλικές σχέσεις. Οι γυναίκες πρέπει να αποκτήσουν τη δύναμη να δρουν αποτελεσματικά προς το βέλτιστο συμφέρον τους», έχει δηλώσει σχετικά η Διεθνής Αμνηστία.
Σύμφωνα με τις οδηγίες διεθνών οργανισμών όπως η UNAIDS και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, για να καταπολεμηθεί η εξάπλωση του HIV/AIDS, οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα ώστε:
• Να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση για το HIV/AIDS και να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε αντιρετροϊκά φάρμακα και στην κατάλληλη ιατρική φροντίδα,
• Να σταματήσει η βία κατά των γυναικών,
• Να διασφαλιστεί η εκπαίδευση για τις γυναίκες και τα κορίτσια, περιλαμβανομένης της πληροφόρησης γύρω από την υγεία και τη σεξουαλικότητα,
• Να αυξηθεί η οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών,
• Να αναληφθούν αποτελεσματικότερες εκστρατείες πληροφόρησης του κοινού για να καταπολεμηθεί ο στιγματισμός που περιβάλλει το HIV/AIDS.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε :
– Ο ιός HIV περιέχεται σε ποσότητες ικανές για να γίνει μετάδοση στο αίμα, το σπέρμα, τα προσπερματικά υγρά, τα κολπικά υγρά και το μητρικό γάλα. Επομένως η μετάδοση μπορεί να γίνει όταν μολυσμένο αίμα, σπέρμα, προσπερματικά ή κολπικά υγρά εισχωρήσει μέσω αμυχών, πληγών η βλεννογόνων. Με την χρήση προφυλακτικού, ελαχιστοποιούμαι τον κίνδυνο της μετάδοσης.
– Από τις σεξουαλικές πρακτικές, οι πιο επικίνδυνες είναι η κολπική ή πρωκτική επαφή, καθώς οι βλεννογόνοι στις περιοχές αυτές τραυματίζονται εύκολα. Όσο για το στοματικό σεξ, αν και δεν θεωρείται σεξουαλική συμπεριφορά υψηλού κινδύνου, μπορεί να γίνει αν υπάρχουν πληγές στο στόμα (π.χ από το βούρτσισμα) ή ουλίτιδα.
– Η σεξουαλική επαφή ανάμεσα σε δύο γυναίκες ενέχει κινδύνους όταν:
Έρθουν σε επαφή τα κολπικά υγρά ή το αίμα περιόδου με μια πληγή (εάν κατά την τριβή των αιδοίων δημιουργηθούν αμυχές, ή με την χρήση κοινών “παιχνιδιών” dildo, δονητές κλπ χωρίς διαφορετικό προφυλακτικό για την κάθε σύντροφο).
– Τα χάδια, το μασάζ, ο αυνανισμός, το τρίψιμο των σωμάτων δεν είναι επικίνδυνα, φτάνει να μην έρθουμε σε επαφή με αίμα. Το S&M είναι ασφαλές όσο δεν υπάρχουν τραυματισμοί και αίμα.
– Πληγές, κοψίματα στα δάχτυλα, το στόμα ή τον κόλπο κάνουν την κολπική ή την πρωκτική επαφή πιο επικίνδυνες. Ειδικά η πρωκτική επαφή είναι η πιο επικίνδυνη και είναι καλό να χρησιμοποιούμε ένα λεπτό γάντι από λατέξ αν κάνουμε διείσδυση στον πρωκτό σε περίπτωση που έχουμε πληγές ή κοψίματα στα χέρια/δάχτυλα.
– Από την μητέρα στο παιδί, η μετάδοση γίνεται κατά τον τοκετό και το θηλασμό, αλλά όχι κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μια οροθετική γυναίκα, μπορεί πλέον υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις να γεννήσει ένα υγιές παιδί.
Σημαντικό ρόλο παίζει η επιτυχής διαπροσωπική επικοινωνία :
“Η επιτυχής διαπροσωπική επικοινωνία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής συνεύρεσης είναι καίριας σημασίας για πιο ασφαλείς συμπεριφορές, ειδικά για τις γυναίκες, δεδομένου ότι χρειάζεται η συμφωνία από τους συντρόφους τους για να επιτύχουν τη χρήση προφυλακτικού” (Hortensia Amaro, Αμερικανίδα ψυχολόγος).
Οι γυναίκες πρέπει να αισθάνονται άνετα, με αυτοπεποίθηση και αποτελεσματικότητα όταν αναφέρουν το θέμα της ασφαλούς σεξουαλικής συμπεριφοράς, τη διαπραγμάτευση της χρήσης προφυλακτικού, τη συζήτηση ασφαλών εναλλακτικών λύσεων και την άρνηση της μη ασφαλούς σεξουαλικής επαφής όταν είναι απαραίτητο.
