Vasilis Thanopoulos
Ο καλύτερος τρόπος για να τεστάρεις τον προοδευτικό χαρακτήρα μιας κοινωνίας είναι να αξιολογήσεις την τηλεοπτική συμπεριφορά της. Το υπέροχο αυτό χαζοκούτι, όχι μόνο εξακολουθεί να διαμορφώνει απόψεις και αντιλήψεις, αλλά και σαν ένα καθαρόαιμο διαδραστικό μεντιακό μέσο, αποτυπώνει με πομπώδες τρόπο όλα τα «ηθικά πιστεύω» του κοινού που αντιπροσωπεύει…
Αν λοιπόν προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε τα αντανακλαστικά της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στη διαφορετικότητα, υπό το πρίσμα της τηλεοπτικής κουλτούρας, τότε τα αποτελέσματα θα είναι μάλλον απογοητευτικά. Τα περιστατικά λογοκρισίας που παραθέτουμε παρακάτω θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε γιατί…
Κύριες και Κύριοι,
ετοιμαστείτε για μια αναδρομή (2003-2013) στα άδυτα της ελληνικής τηλεοπτικής λογοκρισίας απέναντι στην υπολανθάνουσα gay εκδοχή της,
Νοέμβριος 2003: Το ΕΣΡ επιβάλει πρόστιμο (100.000 ευρώ) σε έναν από τους μεγαλύτερους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας (Mega) για την προβολή ενός επεισοδίου της σειράς «Κλείσε τα μάτια» στο οποίο απεικονίζονταν δυο άνδρες να φιλιούνται. Η ιστορία θέλει βέβαια το Συμβούλιο της Επικρατείας να αναιρεί την απόφαση αυτή (2006) κρίνοντας την αντισυνταγματική. Σύμφωνα με το δικαστήριο, η σκηνή της σειράς αποτύπωνε μια «υπάρχουσα κοινωνική πραγματικότητα, που αφορά μια κοινωνική ομάδα ανάμεσα σε πολλές που δημιουργούν μια ανοιχτή και δημοκρατική κοινωνία, που οι σεξουαλικές τους προτιμήσεις δεν πρέπει να επικρίνονται».
Δεκέμβριος 2004: Το ΕΣΡ επιβάλει πρόστιμο (5.000 ευρώ) στον ραδιοφωνικό σταθμό «94 Eπικοινωνία FM», γιατί έκρινε ότι η εκπομπή «Athens Gay and Lesbian Radio Show» υποβαθμίζει το πρόγραμμα του σταθμού.
Σεπτέμβριος 2005: Το ΕΣΡ (και πάλι) κόβει πρόστιμο στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 για την προβολή μιας διαφήμισης γνωστής μάρκας τσίχλας στην οποία πρωταγωνιστούσαν δύο γυναίκες που φιλιούνταν.
Μάρτιος 2010: Το Mega λαμβάνει πρόστιμο για την προβολή της ταινίας «Straight Story», η πλοκή της οποίας περιστρέφεται γύρω από την καθημερινότητα ενός ετεροφυλόφιλου άνδρα σε ένα φανταστικό κόσμο όπου η ετεροφυλοφιλία θεωρείται ανήθικη και διαστροφή ενώ η ομοφυλοφιλία το μόνο φυσιολογικό.
Απρίλιος – Μάιος 2010: Η εκπομπή «Φώτης και Μαρία Live» του Star Channel, «χρεώνεται» με πρόστιμο για την προβολή δύο εκπομπών του στις οποίες συμμετείχαν τρανς καλεσμένοι.
Ιανουάριος 2011: Τα μουσικά κανάλια MAD και το MTV λογοκρίνουν οπτικά σκηνές φιλιού μεταξύ ανδρών από τα βίντεο κλιπ «Firework» και «Raise your Glass» της Katy Perry και Pink αντίστοιχα.
2012: Οι λέξεις «γκέι», «λεσβία» και «τραβεστί» λογοκρίνονται συστηματικά στα επεισόδια της σειράς Κωνσταντίνου και Ελένης.
Φεβρουάριος 2013: Οι όροι «γκέι» και «λεσβία» εμφανίζονται με τη μορφή αποσιωπητικών σε ξένη εκπομπή του σταθμού MTV, παρά την περασμένη ώρα προβολής της.
Οκτώβριος 2012: η ΕΡΤ προβάλει το πρώτο επεισόδιο της σειράς Downton Abbey και λογοκρίνει μια σκηνή που δείχνει δύο άντρες να φιλιούνται. Υπεύθυνοι του σταθμού έδωσαν ως εξήγηση της κίνησής τους αυτή την ώρα προβολής του επεισοδίου (10 μ.μ.) και τους περιορισμούς καταλληλότητας του προγράμματος. Ύστερα ωστόσο από έντονη κατακραυγή, το επεισόδιο προβλήθηκε λίγες μέρες αργότερα ολόκληρο, ενώ το κανάλι αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη για την πράξη του αυτή.
Μάιος 2013: Η εκπομπή «FThis TV» του ΑΝΤ1 λογοκρίνει το φιλί μεταξύ των δύο γυναικών (χρήση μωσαϊκού στο πλάνο). Πρόκειται για το φιλί που δόθηκε στο δεύτερο ημιτελικό της Eurovision από την Krista Siegfrids, η οποία αντιπροσωπεύοντας τη Φινλανδία τραγούδησε το τραγούδι «Marry me» και φίλησε συμβολικά μια χορεύτρια της για να διαμαρτυρηθεί για την αργοπορία της εγκαθίδρυσης της ισότητας γάμου στη χώρα της.
Ιούνιος 2013: Το ΕΣΡ απέρριψε το αίτημα των διοργανωτών του Athens pride 2013 να προβληθεί το τηλεοπτικό σποτ του φεστιβάλ δωρεάν σε όλα τα κανάλια της ελληνικής τηλεόρασης καθώς δεν κρίθηκε ως μήνυμα κοινωνικού περιεχομένου, ενώ οι αντιπρόσωποι του ΕΣΡ ισχυρίστηκαν ότι οδηγήθηκαν στην απόφαση αυτή λόγω μιας σκηνής στο βίντεο όπου δύο γυναίκες φιλιούνταν. Συγχρόνως, η Αττικό Μετρό αρνήθηκε να τοιχοκολλήσει αφίσες για την παρέλαση.
Ιούλιος 2013: Ο όρος «γκέι» αποδίδεται ως «γυναικωτός» στους υπότιτλους της κωμικής σειράς «Joey» του Star. Συγχρόνως, ο σταθμός δέχεται κριτική για το συντηρητισμό του και την ομοφοβία του όσον αφορά τον υποτιτλισμό της σειράς Gossip Girl: Οι λέξεις «λεσβία» εμφανίζονται συχνά ως «αγοροκόριτσο», «όχι τόσο γυναίκα» ή «γεροντοκόρη».
Σεπτέμβριος 2013: Mια σκηνή από τη σειρά Glee που απεικόνιζε ένα ζευγάρι λεσβιών να φιλιούνται στο κρεβάτι, λογοκρίνεται από τον Alpha.
2014: Ο Δ.Βερύκιος παραληρεί (ομοφοβικά) κατά του συγγραφέα Κορτώ σε πρωινή εκπομπή στον ραδιοφωνικό σταθμό του Alpha.
