Πέτρος Αλεξανδρής
Η οργάνωση HIAS Greece και το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), κάνουν γνωστή υπόθεση γκέι πρόσφυγα καταγωγής από το Καμερούν που έγινε δεκτό το μεταγενέστερο αίτημα διεθνούς προστασίας ασύλου του σε β’ βαθμό από την Αρχή Προσφυγών Αττικής.
Η υπόθεση αυτή αφορά μεταγενέστερο αίτημα διεθνούς προστασίας ασύλου με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό του αιτούντος, καθώς το πρόσωπο είχε δεχτεί στην χώρα καταγωγής του ακραίες διακρίσεις και βία που έφτασαν μέχρι το βιασμό, είχε φυλακιστεί και βασανιστεί λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού, ενώ κακοποιήθηκε σεξουαλικά, τόσο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, όσο και στο διάστημα παραμονής του στην Τουρκία.
Η πρώτη συνέντευξη ασύλου, έγινε τον Μάιο του 2017 η οποία δεν έγινε δεκτή, με αποτέλεσμα ο προσφεύγων να καταθέσει προσφυγή κατά της απορριπτικής απόφασης. Ωστόσο, το αίτημα προσφυγής του απορρίφθηκε και σε β’ βαθμό.
Στη συνέχεια, τον Μάιο του 2019, ο γκέι πρόσφυγας, με τη νομική υποστήριξη της HIAS Greece, υπέβαλε μεταγενέστερο αίτημα ασύλου στο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Λέσβου. Σύμφωνα με την απόφαση της συνέντευξης του μεταγενέστερου αιτήματος του προσφεύγοντος, η αίτηση ασύλου απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι ο ισχυρισμός περί σεξουαλικού προσανατολισμού είναι αναξιόπιστος και, ως εκ τούτου, δεν πληρούνται στο πρόσωπό του οι προϋποθέσεις χορήγησης διεθνούς προστασίας. Ειδικότερα, η πρωτοβάθμια απόφαση αμφισβήτησε την αξιοπιστία του αιτούντος, επικαλούμενη ότι δεν γνώριζε καταστήματα και διαδικτυακές πλατφόρμες για γκέι άτομα στη χώρα του, παραβλέποντας ότι η ομοφυλοφιλία, συμπεριλαμβανομένης και της υποβολής σεξουαλικών προτάσεων στο διαδίκτυο, τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή στο Καμερούν. Παράλληλα, η Υπηρεσία Ασύλου δεν έλαβε υπόψη την ενεργό συμμετοχή του αιτούντος γκέι πρόσφυγα σε ομάδες υποστήριξης ατόμων ΛΟΑΤΚΙ στην Ελλάδα, ενώ αρνήθηκε να εξετάσει ως μάρτυρα τον σύντροφό του προτού προβεί στην απόρριψη του αιτήματος ως αναξιόπιστου. Τέλος, η Υπηρεσία αρνήθηκε να λάβει υπόψη το προσκομισθέν ένταλμα σύλληψης, με την αιτιολογία ότι δεν ήταν επικυρωμένο από τις αρχές του Καμερούν, παρότι κάτι τέτοιο θα είχε οδηγήσει στην άμεση σύλληψη και καταδίκη του αιτούντος!
Ο γκέι πρόσφυγας με τη νομική στήριξη της HIAS Greece, τον Δεκέμβριο του 2021, κατέθεσε προσφυγή, η οποία εξετάστηκε τον Φεβρουάριο του 2022, ενώπιον της Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών Αττικής, την οποία υποστήριξε και το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, καταθέτοντας αναλυτικό Υπόμνημα.
Η Επιτροπή αξιολόγησε τους ισχυρισμούς του αιτούντος γκέι πρόσφυγα ως αξιόπιστους. Εν συνεχεία, έκρινε ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι ένα χαρακτηριστικό θεμελιώδες για την ταυτότητα ενός προσώπου ώστε αυτό να μην πρέπει να αναγκαστεί να το αποκηρύξει και επομένως πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις του ορισμού της ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας, ενώ με βάση των Υπομνημάτων σε περίπτωση που ο προσφεύγων επιστραφεί στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει κίνδυνος της σωματικής του ακεραιότητας, ακόμη και της ίδιας του της ζωής για λόγους που συνδέονται με το σεξουαλικό του προσανατολισμό. Η Επιτροπή έκανε δεκτό το αίτημα και αναγνώρισε τον προσφεύγοντα ως πρόσφυγα για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού.
Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα στο Καμερούν, έπειτα από νόμο που θεσπίστηκε στις 12 Νοεμβρίου του 1967 και επανεγκρίθηκε στις 12 Ιουλίου 2016, τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα Θεωρούνται ως «παράνομα», ενώ ο ομόφυλος σεξουαλικός προσανατολισμός «ομοφυλοφιλική συμπεριφορά», τιμωρείται με φυλάκιση έως και πέντε (5) έτη και με χρηστικό πρόστιμο από 2Ο.ΟΟΟ έως και 2ΟΟ.ΟΟΟ Γαλλικά Φράγκα. Η νομοθεσία αυτή έχει γίνει και η αφορμή πολλών διώξεων εναντίων της γκέι αλλά και γενικότερα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στη χώρα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για το Άρθρο 347-1 του ΠΚ, το οποίο αναφέρει ότι:
[…]Όποιος έχει σεξουαλικές σχέσεις με άτομο του ιδίου φύλου τιμωρείται με φυλάκιση από 6 μήνες έως 5 έτη και πρόστιμο από 20.000 CFAF έως 200.000 CFAF».10[…]
Τόσο η HIAS Greece, όσο και το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους που αφορούν τις γενικότερες πολιτικές σε θέματα ασύλου αλλά και ειδικότερα αναφορικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου των αιτούντων διεθνούς προστασίας, καθώς και με τον με ανησυχητικά αυξανόμενο ρυθμό των παράνομων επαναπροωθήσεων στη χώρα μας.
Τέλος, το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, υλοποίησε την πρώτη μεγάλη έρευνα στη χώρα μας που αφορά τους ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες, με την οποία επιχείρησε να ρίξει φως σε μία αόρατη μειονότητα που, πέρα από τις απειλές, διώξεις ή βία που έχει υποστεί στις χώρες καταγωγής, όταν καταφεύγει στις χώρες πρώτης υποδοχής –εν προκειμένω στη χώρα μας–, αντιμετωπίζει και σε αυτές πολλαπλές διακρίσεις, παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής, παρενοχλήσεις ή και βία, τόσο λόγω του προσφυγικού τους στάτους, όσο και λόγο του σεξουαλικού προσανατολισμού, της έκφρασης, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου τους.
Η HIAS Greece και το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), θα συνεχίσουν τον αγώνα καθώς και τη συνεργασία τους στην κατεύθυνση της εμπέδωσης των δικαιωμάτων των προσφύγων σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες, της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης, καθώς και της υποστήριξης των αιτημάτων διεθνούς προστασίας ασύλου προσώπων που υφίστανται διώξεις ή απειλές της σωματικής ακεραιότητας, ελευθερίας, ή της ζωής και για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού, έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου.
ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ:
HIAS GREECE
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ
