Ναι, Είσαι Μισογύνης
Καταρχάς, για όσους σνομπάρουν τα χολιγουντιανά κουτσομπολιά ίσως θα βοηθούσε να σκεφτούν, έχοντας κατά νου και ότι το προσωπικό είναι πολιτικό, ότι αυτός είναι ένας τρόπος να αναπτυχθεί ένα discourse περί προσωπικών σχέσεων και συμπεριφορών βάσει κοινών αναφορών και ατόμων που λειτουργούν ως κοινοί γνωστοί όλων μας.
Η ζωή των celebrities μπορεί να αναδείξει πολλές δυναμικές που έχουν να κάνουν με το φύλο, τη φυλή, την ψυχική ασθένεια. Αυτό δε σημαίνει ότι δικαιολογείται η λογική της κλειδαρότρυπας και το κυνήγι των paparazzi, το κομμάτι της προσωπικής τους ζωής τους που συναινετικά βλέπει το φως της δημοσιότητας όμως μπορεί να χρησιμεύει σε όλα μας ως σημείο εκκίνησης για ευρύτερες συζητήσεις. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι επειδή οι διασημότητες ανήκουν εξ ορισμού στην μεγαλοαστική τάξη η υπερβολική ταύτιση μαζί τους σύμφωνα με μια είναι-σαν-εμάς λογική μπορεί να μας κάνει να ξεχάσουμε ότι εν τέλει μεγάλο μέρος των προσωπικών μας έχει να κάνει με την τάξη. Οι διασημότητες μπορεί να έχουν πολλά προβλήματα, όλα όμως πλαισιώνονται διαφορετικά όταν δεν έχεις να ανησυχείς για το πώς θα πληρώσεις το νοίκι.
Having said that, είναι πολύ ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις που ξεσήκωσε το χαστούκι που έριξε ο Will Smith στον Chris Rock για το αστείο που έκανε ο τελευταίος σχετικά με τη σύζυγο του πρώτου κατά τη διάρκεια της τελευταίας απονομής των Όσκαρ. Το αρκετά σοκαριστικό αυτό σκηνικό δίχασε ακόμα και την φεμινιστική κοινότητα, με τη μισή να υποστηρίζει ότι το χαστούκι ήταν δίκαιο και την άλλη μισή ότι αυτό δεν αποτελούσε παρά δείγμα τοξικής αρρενωπότητας. Η πρώτη πλευρά θεωρεί ότι ο Chris Rock άξιζε το χαστούκι επειδή επέδειξε αναισθησία χλευάζοντας μια γυναίκα για την απώλεια μαλλιών που την άφησε φαλακρή. Η δεύτερη, αν και αναγνωρίζει την προβληματικότητα του αστείου, δεν εντυπωσιάζεται βλέποντας έναν ακόμα άντρα να ασκεί βία στο όνομα της αγάπης.
Βέβαια, θα πουν κάποιοι, βία εμπεριείχε και το αστείο του Chris Rock. Λεκτική βέβαια, αλλά βία που στρέφεται ενάντια σε έναν άνθρωπο με μία πάθηση, και μάλιστα γυναίκα, για την οποία τα μαλλιά θεωρούνται στην πατριαρχία σχεδόν συνώνυμα με την θηλυκότητα. Κάποιοι το τράβηξαν τόσο πολύ που ισχυρίστηκαν πως αν ενθαρρύνουμε το ξύλο στους φασίστες τότε γιατί να φέρουμε αντίρρηση στη βία προς κάποιον ableist, κάποιον δηλαδή με μισαναπηρικές απόψεις; Εδώ θα πρέπει κατά την ταπεινή μου άποψη να παραμείνουμε ψύχραιμες. Η βία που εμπεριέχει το αστείο του Rock δεν έχει ως λογική συνέπεια την εξόντωση ολόκληρων φυλών. Ο Chris Rock δεν είναι το ίδιο με έναν Ναζί. Δεν αστειεύτηκε καν με ένα βιασμό ή την έμφυλη βία -αστεία που πράγματι βάζουν πλάτες σε ένα είδος βίας που είναι ενδημικό στην πατριαρχία. Η απάντηση στο περιγέλαστο «η βία δεν είναι λύση» και τη γελοιότητα της καταδίκης της βίας «απ΄ όπου κι αν προέρχεται» όμως δεν είναι πως η βία αποτελεί τη λύση για τα πάντα. Θα πρέπει η απάντηση να είναι αναλογική αυτού που προηγήθηκε.
Ο Will Smith δεν έδρασε εν βρασμώ ψυχής. Σηκώθηκε από τη θέση του και περπάτησε μέχρι τη σκηνή, δεν χαστούκισε αυθόρμητα κάποιον που βρισκόταν δίπλα του. Θα μπορούσε να είχε περπατήσει μέχρι το μικρόφωνο για να απαντήσει στον Chris Rock -έχει άλλωστε και ο ίδιος εμπειρία από stand up comedy. Να διευκρινίσω πως το γεγονός πως ο Will Smith πρώτα γέλασε κι αυτός με το αστείο δεν είναι λόγος να αμφισβητήσουμε την αυθεντικότητα του θυμού του, καθώς όλες μας έχουμε γελάσει από αμηχανία ή με ένα αστείο που στην αρχή δεν καταλάβαμε -ή δεν ακούσαμε καν. Ο Will Smith μπορεί να θύμωσε μόνο αφού το επεξεργάστηκε και ένιωσε τον αντίκτυπο στο πρόσωπο της γυναίκας του -και να θύμωσε ακόμα περισσότερο που αναγκάστηκε αρχικά να γελάσει. Η αλλαγή αυτής της στάσης του Will αποδόθηκε γελοιωδώς από μισογύνηδες παρατηρητές στην χειραγώγησης της γυναίκας τους, γιατί για τη βία μεταξύ ανδρών πρέπει πάλι να κατηγορηθεί μια χειριστική, ύπουλη και καταπιεστική γυναίκα.
Τα πράγματα θα ήταν ίσως διαφορετικά αν είχε σηκωθεί η ίδια η Jada να χαστουκίσει τον Rock. Η Jada άλλωστε επέλεξε η ίδια να αντισταθεί στο χλευασμό με την δυσαρεστημένη έκφραση του προσώπου της αντί να υποκύψει στην πίεση να γελάσει κι αυτή. Ήταν σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Όμως η θέα ενός άντρα να δρα εκ μέρους της γυναίκας του έχει κάτι ιδιαιτέρως πατριαρχικό. Ο Smith μάλιστα επέλεξε να αναφωνήσει «Μην πιάνεις το όνομα της συζύγου μου στο στόμα σου», τονίζοντας κατά κάποιο τρόπο την ιδιοκτησιακή σχέση του με την Jada, αντί να πει για παράδειγμα «σταμάτα να κάνεις μαλακισμένα αστεία για τις ανασφάλειες και τις αγωνίες των ανθρώπων». Ο άντρας ως προστάτης της τιμής των γυναικών της οικογενείας του δεν λειτούργησε ποτέ απελευθερωτικά για τις ίδιες. Τι χώρο άφησε μετά από αυτό στην ίδια την Jada να αρθρώσει την απάντησή της αναγκάζοντάς τη συζήτηση να περιστραφεί γύρω από αυτόν;
Πολλές μπορεί να υπερασπιστούν τον Will από αλληλεγγύη προς την Jada ή επειδή έχουν μπουχτίσει με αυτού του είδους τα κακόβουλα και χαιρέκακα αστεία που επικρατούν εδώ και χρόνια στην κωμωδία. Ίσως και επειδή αυτός υπήρξε πάντα μια ιδιαιτέρως συμπαθητική φιγούρα ή επειδή κατά βάθος βρήκαν ρομαντικό που υπερασπίστηκε την σύζυγό του. Αυτό είναι κατανοητό δεδομένου και ότι ο Chris Rock είναι αχώνευτος, έχει προϊστορία σε αυτού του είδος το χιούμορ και έκανε το εν λόγω μισογυνικό αστείο κολλητά με το αμέσως προηγούμενο. Τι μήνυμα όμως δίνουμε στους άντρες αν αναγνωρίσουμε ότι ο Will έδρασε στο όνομα της αγάπης; Δεν θα επικύρωνε αυτό την προϋπάρχουσα πατριαρχική ιδέα ότι καθήκον του άντρα είναι να υπερασπίζεται τη σύντροφό του με τον τσαμπουκά; Ότι ένας άντρας που δεν το κάνει, δεν την αγαπάει αρκετά ή δεν είναι αρκετά άντρας;
Αυτό που ήταν κάπως λυπηρό για μένα είναι να βλέπω το θέμα να μετατρέπεται σε ένα είδος φεμινιστόμετρου, με τους μεν να κατηγορούν τους δε ότι ενθαρρύνουν την τοξική αρρενωπότητα και τους τελευταίους να μιλάνε για «λευκό φεμινισμό» και αδιαφορία προς τον μισαναπηρισμό. Πόσο το ζήτημα αυτό αφορά τη φυλή και πόσο το φύλο; Πώς θα άλλαζε η συζήτηση αν ο Will Smith ήταν λευκός ή αν ο Chris Rock ήταν γυναίκα; Πόσο ανατρεπτικό της πατριαρχίας θα ήταν αν οι άντρες άρχιζαν να μπουκετώνουν όσους κάνουν σεξιστικά αστεία με ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν τους ίδιους, όπως το ύψος ή η στυτική δυσλειτουργία; Ή μήπως το κάνουν ήδη;
Ο κόσμος δεν σταμάτησε να γυρνά επειδή έπεσε ένα χαστούκι μεταξύ δύο πλούσιων αντρών, αλλά ούτε πιστεύω θα γίνει καλύτερος αν αφήσουμε τους άντρες να ασκούν βία στο όνομά μας. Θα ήταν ωραίο βέβαια αν μπορούσαν να σταματήσουν να γελάνε με τα σεξιστικά αστεία εις βάρος μας και έπαιρναν μια πιο αυστηρή θέση ενάντια σε αυτό το είδος του casual σεξισμού, κάπου ανάμεσα στην σιωπή και τα μπουκέτα.
