Vasilis Thanopoulos
Για χρόνια τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Ουκρανία αγωνίζονταν για να αναγνωριστούν ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Επιθέσεις σε πορείες υπερηφάνειας, ομοφοβικά σχόλια από πολιτικούς, θρησκευτικός φανατισμός και διακρίσεις, σχεδόν σε όλους τους τομείς, συνέθεταν την καθημερινότητα μίας κοινότητας που πάλευε για αποδοχή. Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι ο αγώνας αυτός θα πάγωνε, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έγινε ακριβώς το αντίθετο. Η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα της χώρας αποφάσισε να μείνει και να πολεμήσει, παλεύοντας όχι μόνο για την αποδοχή αλλά και για την ίδια της την ύπαρξη.
Καθώς η εισβολή του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη της Ουκρανίας – και εν μέσω φόβων ότι οι ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστές βρίσκονται σε ρωσική λίστα δολοφονιών, οι διεθνείς οργανώσεις εργάζονται για να προστατεύσουν τα μέλη της κοινότητας που εργάζονται για να σώσουν μια χώρα που δεν τα έχει δεχτεί ακόμη ως ισότιμους πολίτες.
«Ο κύριος φόβος αυτή τη στιγμή είναι ότι, αν πετύχουν, θα χάσουμε όλα όσα έχουμε», δήλωσε στη Τhe Daily Beast η Jul Sirous, συντονίστρια εθελοντών του KyivPride, που διοργανώνει την ετήσια Πορεία Υπερηφάνειας της στο Κίεβο και εργάζεται για την επέκταση της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ+ στη χώρα. «Δυστυχώς, εάν αυτή η πόλη (Κίεβο) καταληφθεί όπως άλλες πόλεις, τότε σίγουρα θα υπάρξει κάποια δίωξη κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων».
Μιλώντας μέσω Zoom από το Κίεβο, η Jul δηλώνει εξαντλημένη καθώς είναι άυπνη για περισσότερο από 3 μέρες. «Αυτή τη στιγμή ενώ κάποιοι αναζητούν ασφαλές καταφύγιο στη Δυτική Ευρώπη, πολλοί ΛΟΑΤΚΙ+ Ουκρανοί ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τους επίδοξους κατακτητές.»
«Γνωρίζω πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που πηγαίνουν στον στρατό μας τώρα», είπε η Jul. «Προσπαθούν να πολεμήσουν και αυτό είναι επίσης το κύριο μήνυμα μας. Ότι προσπαθούμε να είμαστε ένα ενωμένο έθνος και ότι προσπαθούμε να κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε ότι η Ρωσία θα ηττηθεί».
Αλλά αν οι δυνάμεις του Πούτιν καταλάβουν το Κίεβο, όσοι παραμένουν ενδέχεται να διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο δίωξης. Αυτό προειδοποίησε και η υπηρεσία των πληροφοριών των ΗΠΑ. Ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στο γραφείο των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη έστειλε επιστολή στην οποία περιγράφει τη λεγόμενη λίστα δολοφονιών της Ρωσίας στον επικεφαλής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, προειδοποιώντας ότι η Ρωσία σχεδιάζει να σκοτώσει ή να συλλάβει δημοσιογράφους, ακτιβιστές, μειονότητες, αντιφρονούντες και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
Η λίστα υποτίθεται ότι αποτελεί μέρος του σχεδίου του Πούτιν να καταλάβει μια χώρα και να εξαλείψει την αντίσταση μετά την εισβολή, δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, σε πρόσφατη συνέντευξη στο NBC News Today.
«Η ελευθερία είναι πολύ σημαντική για όλους τους Ουκρανούς -αν εξακολουθούμε να είμαστε Ουκρανοί, μετά από αυτό. Ελπίζω ότι ο λαός να μπορέσει να μας δει ως ίσους. Γι’ αυτό παλεύουμε, γι’ αυτό θα παλεύουμε πάντα», σχολιάζει η Jul.
Η απειλή μιας ρωσικής κατοχής στην Ουκρανία ενέχει ιδιαίτερο κίνδυνο για τους ΛΟΑΤΚΙ+ Ουκρανούς. Ο Πούτιν έχει διαμορφωθεί εδώ και καιρό ως υπέρμαχος των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών, γεγονός που οδήγησε σε σκληρές καταστολές των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στη Ρωσία—κυρίως με την ψήφιση του νόμου για την «gay προπαγάνδα» το 2013 που ουσιαστικά κατέστησε παράνομη την υπεράσπιση της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Ο Πούτιν έχει εκμεταλλευτεί την ευρύτερη σφαίρα επιρροής του για να επιτρέψει ακραίες μορφές δίωξης και κατά ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Στην Τσετσενία, το Κρεμλίνο έχει υποστηρίξει σιωπηρά τις συλλήψεις, τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες ΛΟΑΤΚΙ+ Τσετσένων με αντάλλαγμα την πίστη του Τσετσένου ηγέτη Ραμζάν Καντίροφ.
Ήδη στην Ουκρανία, σύμφωνα με μια έκθεση Nash Svit, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και την εισβολή στην ανατολική Ουκρανία το 2014, οι ΛΟΑΤΚΙ+ Ουκρανοί έχουν αντιμετωπίσει πολυάριθμες περιπτώσεις βίας και φυλάκισης από δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία.
Σε μια μακροσκελή ανακοίνωσή της την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν ανέφερε τις υποτιθέμενες προσπάθειες της Δύσης «να καταστρέψει τις παραδοσιακές μας αξίες και να μας επιβάλει τις ψευδοαξίες τους, οι οποίες θα διαβρώσουν εμάς, τους ανθρώπους μας, εκ των έσω».
Για τον Andriy Maymulakhin, τον συντονιστή της ΛΟΑΤΚΙ+ μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Nash Svit, αυτή η γραμμή ήταν απόδειξη ότι ο πόλεμος του Πούτιν «δεν έχει να κάνει με τη διαίρεση των σφαιρών επιρροής», αλλά «είναι ένας πόλεμος πολιτισμών».
❗️🏳️🌈🇺🇦 LGBTQI Militaries need your donations for equipment! Bank info details in the post. pic.twitter.com/cKvReIDoX7
— KyivPride (@KyivPride) February 27, 2022
Για πολλούς ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ο κίνδυνος πιθανής δίωξης είναι πολύ υψηλός
«Εγκλήματα μίσους, επιθέσεις, εκφοβισμός ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστών είναι ήδη κοινά στην Ουκρανία—μια πιθανή ρωσική εισβολή θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο ακραία βία και δίωξη των ανθρώπων εκεί», δήλωσε ο Sebastian Rocca, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Micro Rainbow, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης στο Ηνωμένο Βασίλειο για ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο. «Είναι πιθανό ότι αυτά τα άτομα μπορεί να χρειαστεί να μετακινηθούν ή να κρυφτούν».
Τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα διατρέχουν γενικά ιδιαίτερο κίνδυνο κατά τη διάρκεια στρατιωτικών συγκρούσεων και στιγμών κυβερνητικής αστάθειας, συχνά αντιμετωπίζουν βία ή εκμετάλλευση καθώς αναζητούν καταφύγιο και πιθανή δίωξη εάν παραμείνουν. Αυτή η δυναμική έχει επαναληφθεί ξανά και ξανά στις παγκόσμιες κρίσεις τα τελευταία χρόνια.
«Η Ουκρανία είναι απλώς το πιο πρόσφατο παράδειγμα μιας κρίσης που θα μπορούσε να δημιουργήσει συνέπειες για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα», δήλωσε ο Dane Bland, διευθυντής ανάπτυξης και επικοινωνίας στο Rainbow Railroad, ενός καναδικού μη κερδοσκοπικού οργανισμού που βοηθά τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα να ξεφύγουν από τη βία στις χώρες καταγωγής τους, σημειώνοντας ότι έξι μήνες από την πτώση της Καμπούλ έχουν δει τρομακτικά περιστατικά βίας κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στο Αφγανιστάν. «Μέχρι στιγμής οι αντιδράσεις των κυβερνήσεων σε κρίσεις όπως αυτές, όπως είναι αυτή τη στιγμή στο Αφγανιστάν, είναι ανεπαρκείς».
Για πολλούς εργαζόμενους στα ανθρώπινα δικαιώματα που μίλησαν με τη The Daily Beast, η αποτυχία των δυτικών κυβερνήσεων να βοηθήσουν επαρκώς τους ΛΟΑΤΚΙ+ Αφγανούς στον απόηχο της κατάκτησης της χώρας από τους Ταλιμπάν το περασμένο καλοκαίρι είναι ένα προειδοποιητικό παράδειγμα του τι θα μπορούσε να συμβεί στην Ουκρανία.
«Η απογοήτευση που είχαν οι ΜΚΟ με την αργή ταχύτητα της κυβέρνησης των ΗΠΑ και την αντίδραση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στους πρόσφυγες που έφευγαν από το Αφγανιστάν είναι πιθανώς εμβληματική», δήλωσε ο Άαρον Μόρις, εκτελεστικός διευθυντής της Ισότητας Μετανάστευσης, που υποστηρίζει τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στο αμερικανικό μεταναστευτικό σύστημα. «Θα είναι παρόμοιο, νομίζω, με την κατάσταση στην Ουκρανία: έχουμε μεγάλη ικανότητα να δεχτούμε και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που δραπετεύουν από διώξεις, και έχουμε, νομίζω, μια ηθική υποχρέωση να επικεντρωθούμε πραγματικά σε εκείνους που είναι οι πιο ευάλωτοι και που χρειάζονται άμεση προσοχή».
🇺🇦 “We are all united. People are afraid for themselves, for the country they live in.”
We spoke to Ukrainian LGBTQ+ activist Eugen from @KyivPride. 👇 pic.twitter.com/heVU7zqfqz
— Openly 🏳️🌈 (@Openly) February 28, 2022
Οι όροι του Πούτιν για κατάπαυση του πυρός δεν είναι καλό σημάδι
«Η πρότασή μας για την κυβέρνηση των ΗΠΑ —ή οποιαδήποτε κυβέρνηση— θα ήταν να προσεγγίσει τις τοπικές ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις και τις περιφερειακές οργανώσεις το συντομότερο δυνατόν… και να σχεδιάσουμε μαζί στρατηγική για τον καλύτερο δρόμο προς τα εμπρός τόσο για αυτά τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που πρέπει να φύγουν όσο και για αυτά που δεν μπορούν», είπε ο Rocca.
«Για τα ΛΟΑΤ άτομα που επιλέγουν να μείνουν στην Ουκρανία, η ελπίδα προς το παρόν είναι να υποχωρήσουν οι Ρώσοι. Και τότε —αν η Ουκρανία είναι σε θέση να επιβιώσει από τη μεγαλύτερη απειλή για την ύπαρξή της από τη σύγχρονη ίδρυσή της— οι συμπολίτες τους να δουν τους ΛΟΑΤΚΙ+ γείτονές τους να πολεμούν για το σπίτι τους και να τους αντιμετωπίζουν σαν ίσους πολίτες μιας χώρας που βοήθησαν να σωθεί», σημείωσε η Jul. «Δεν τρέξαμε μακριά σε αυτήν την πολύ σημαντική στιγμή – μείναμε».
