“Ας είμαστε ρεαλιστές, η τέχνη μπορεί να αλλάξει μόνο όσους θέλουν να αλλάξουν”

Με αφορμή την παράσταση του Μιχάλη Βιρβιδάκη “Στην Εθνική με τα Μεγάλα”, που παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο 104, συναντήσαμε τον σκηνοθέτη Σταύρο Ράγια και τον ρωτήσαμε για το θέατρο, την τέχνη και τη διαφορετικότητα.

Μίλα μας λίγο για την παράσταση.

Το έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη “Στην Εθνική με τα μεγάλα” καταγράφει με σχολαστική ακρίβεια σχέσεις γνώριμες σε όλους – δύο αδέλφια, μια μητέρα ένας πατέρας- επαναπροσδιορίζοντας με ιδιαίτερο τρόπο το μοντέλο της ελληνικής οικογένειας. Ένα κείμενο που κεντά την αμφιβολία, μέσα απ’ την αναψηλάφηση μιας οικογενειακής ιστορίας, με τα πρόσωπα να αναζητούν εναγώνια την ταυτότητα της ύπαρξής τους. Είναι ένα έργο βαθιά ελληνοκεντρικό και ταυτόχρονα απελπιστικά επίκαιρο. Γι’ αυτό και θέλησα να είναι αυτό το πρώτο έργο που ανέλαβα να σκηνοθετήσω. Για να καταγράψω το τοπίο της εποχής μας, της δικής μου εποχής. Στάθηκα πολύ τυχερός, γιατί μπόρεσα να μοιραστώ το όραμά μου με πολύ δημιουργικούς ανθρώπους, και να στήσουμε παρέα κάτι που μας εκφράζει πολύ.

Πώς αντιλαμβάνεσαι τον όρο διαφορετικότητα;

Η διαφορετικότητα για μένα είναι το πιο γόνιμο έδαφος για να καλλιεργήσει ο καθένας τον αυτοπροσδιορισμό του. Υπάρχουν δύο τρόποι σύνθεσης μιας συλλογικότητας. Η σύνθεση μέσω της ταύτισης σε κοινά πράγματα και η σύνθεση μέσω της διαφορετικότητας. Εγώ πιστεύω περισσότερο στο δεύτερο, ασχέτως της δυσκολίας του.

Εσύ γιατί αισθάνεσαι διαφορετικός;

Δεν αισθάνομαι, είμαι. Σε όλα τα επίπεδα. Και είμαι περήφανος γι’ αυτό.

Θεωρείς ότι η τέχνη μπορεί να συμβάλλει στην καταπολέμηση των κοινωνικών στερεοτύπων;  Αν ναι, με ποιον τρόπο μπορεί να γίνει;

Η τέχνη έχει την απεριόριστη δύναμη, να μπορεί να διαμορφώνει συνειδήσεις. Να καταπολεμά προκαταλήψεις και στερεότυπα, να αντιδρά σε καθετί συντηρητικό, να προτείνει μια άλλη φρέσκια ματιά στα πράγματα. Όλη αυτή η συσσωρευμένη δύναμη όμως ενεργοποιείται αποκλειστικά και μόνο όταν υπάρχουν αποδέκτες. Πόσο σπουδαίο μπορεί να είναι ένα βιβλίο που δεν έχει διαβάσει κανείς; μια θεατρική παράσταση που κανείς δεν παρακολούθησε; Είναι εξίσου απαραίτητη λοιπόν, η συμμετοχή γιατί αλλιώς, παραμένει σαν ένα μπουκάλι με μήνυμα μέσα στον ωκεανό, ένα γράμμα χωρίς παραλήπτη. Ας είμαστε ρεαλιστές: η τέχνη μπορεί να αλλάξει μόνο όσους θέλουν να αλλάξουν.

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλεις να στείλεις στην ελληνική ΛΟΑΤ+ κοινότητα;

Καμαρώνω την γενναιότητα και το πείσμα τους να υπερασπίζονται αυτονόητα πράγματα, να παλεύουν για θέματα που όφειλαν να είναι λυμένα προ καιρού. Νιώθω τυχερός, που μέσα από την τέχνη που υπηρετώ, μου δίνεται η δυνατότητα συχνά να αποδείξω εμπράκτως την υποστήριξή μου.

Info
Θέατρο 104 Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Αθήνα (μετρό Κεραμεικός). Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα και Τρίτη 6-7, 13-14, 20-21, 27-28 Μαΐου 2019