Vasilis Thanopoulos
Από τις 17 έως τις 23 Απρίλη, ο Κινητήρας σε συνεργασία με τον νεανικό Ιρλανδικό θεατρικό φορέα Crooked House Theatre Company, αλλά και με τοπικούς φορείς της LGBΤ+ κοινότητας διοργανώνουν το Indigo European Project. Στόχος ν΄απαντήσουν το ερώτημα πως το θέατρο κι ο χορός μπορούν να προσφέρουν τρόπους έκφρασης στη σεξουαλικότητα απελευθερώνοντάς την από κοινωνικά ταμπού και στερεοτυπικές συμπεριφορές. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, η ομάδα θα συνεργαστεί με Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες-δασκάλους, στο πλαίσιο εργαστηρίων που θα πραγματοποιηθούν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο Συνεργείο και στον Κινητήρα.
Εμείς μιλήσαμε με τον βασικό συντονιστή του Indigo, Peter Hussey, για να μάθουμε περισσότερα. Ο Hussey είναι διακεκριμένος Ιρλανδός σκηνοθέτης, δάσκαλος θεάτρου και καλλιτεχνικός διευθυντής του Kildare Youth Theatre. Έχει σκηνοθετήσει διάφορα έργα με πολλούς συνεργάτες στην Ευρώπη.
Ποιος είναι ο στόχος του Indigo European Project;
Ας τα πάρουμε απ΄την αρχή. Πρόκειται γι΄ένα πρόγραμμα, που θα χρησιμοποιήσει το θέατρο, τον διάλογο και τον χορό για να διερευνήσει το πως οι νέοι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την LGBT ταυτότητα. Θα δουλέψουμε με 15 Ιρλανδούς και 15 Έλληνες νέους ανθρώπους, ηλικίας 15-30. Στόχος μας είναι να ανακαλύψουμε θέματα αυτοεικόνας και LGBT+ ταυτότητας, χρησιμοποιώντας μεθόδους που απευθύνονται στη νεολαία και σ΄ομάδες. Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε σχετικά με αυτούς τους παράγοντες, που επιδρούν στην ταυτότητα της νεολαίας και της αυτοεικόνας (όπως η κυρίαρχη κουλτούρα, η μουσική, όλα τα είδη των μέσων ενημέρωσης, η εθνική κουλτούρα και παράδοση, τα στερεότυπα γύρω από το φύλο, την οικογένεια και το σχολείο). Στο πρόγραμμα προτείνουμε, επίσης, δράσεις στους νέους ανθρώπους, ώστε να αναπτύξουν την ικανότητα να διαμορφώνουν τις δικές τους ταυτότητες άνετα, χωρίς πίεση, με αποτέλεσμα μια θετική ψυχική υγεία.
Τι περιλαμβάνει, ακριβώς, το πρόγραμμα;
Θα υπάρχουν εργαστήρια δράματος, κάθε πρωί, που θα διερευνούν νέες τεχνικές στη δημιουργία θεάτρου. Τ’ απογεύματα τώρα, οι συμμετέχοντες θα δουλεύουν σ΄ομάδες για να κάνουν ένα κομμάτι παρουσίασης. Θα δουλέψουν με καλλιτέχνες από την Ελλάδα και την Ιρλανδία.
Πώς αποφασίσατε να λάβετε μέρος σ΄όλο αυτό; Πώς ήρθατε σ΄επαφή με τους ανθρώπους του Κινητήρα;
Το Crooked House διοργάνωσε αυτό το πρότζεκτ. Προσκαλέσαμε τον Κινητήρα να συμμετέχει, ως συνεργάτης. Συνάντησα την Αντιγόνη Γύρα απ΄τον Κινητήρα, σ΄ένα καλοκαιρινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για άτομα που ασχολούνται με το θέατρο. Συζητήσαμε την πιθανότητα να δουλέψουμε μαζί με νέα άτομα και κάπως έτσι προέκυψε το Indigo.
Πώς μπορούν οι διάφορες μορφές τέχνης, όπως το θέατρο, ο χορός κ.α., να μας απελευθερώσουν απ΄τα ταμπού και τα στερεότυπα, σχετικά με τη σεξουαλικότητα;
Η Ιρλανδία έχει δει τεράστιες κοινωνικές αλλαγές από τότε που οι (σημερινοί) νέοι άνθρωποι ήταν παιδιά. Το δημοψήφισμα του 2015 (σχετικά με την ισότητα στον γάμο) άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι μιλούν για τη σεξουαλικότητά τους. Στο δικό μας θέατρο νεολαίας έχουμε δει περισσότερη ορατότητα, σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα, απ’ το περασμένο καλοκαίρι. Και για να το θέσω, όπως ένας νέος gay άνδρας, “είναι σαν το δημοψήφισμα να έκανε πιο ασφαλές για εμάς να μιλήσουμε για το ποιοι είμαστε”. Ακόμα, όμως, υπάρχει τεράστιο στίγμα γύρω απ΄την LGBT+ κοινότητα στα σχολεία και σε κάποια κομμάτια της κοινωνίας. Αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα. Τα LGBT+ άτομα πρέπει, ακόμη, να συμμορφώνονται με τον έναν ορισμό που υπάρχει σε σχέση με τους LGBT+ (πχ. ένας θηλυπρεπής gay ή μια ανδροπρεπής λεσβία). Αυτή όμως δεν είναι η πραγματικότητα, σχετικά με το πως οι δικοί μας LGBT+ άνθρωποι βλέπουν τον εαυτό τους. Το πρότζεκτ μας θα διερευνήσει αυτούς τους πολιτισμικούς παράγοντες, οι οποίοι διαμορφώνουν την ταυτότητά τους ως Ευρωπαίοι πολίτες κι ως LGBT+. Θα τους ενθαρρύνει να αξιολογήσουν κριτικά την κουλτούρα που τους προσδιορίζει με όρους που δεν αποδέχονται. Θα χρησιμοποιήσουμε, επίσης, τις εμπειρίες των συμμετεχόντων σε σχέση με το φύλο, την κοινωνική πίεση, τη λαϊκή κουλτούρα και την οικογένεια, ως θεματικές μας. Κάθε χώρα έχει μια μικρή διαφορετική οπτική για τους ρόλους των φύλων και για τη συμμετοχή των νέων ανθρώπων στην κοινωνία μας, οπότε οι συμμετέχοντες θα μπορέσουν να κατανοήσουν την κουλτούρα των υπολοίπων, όταν θα μοιράζονται τις εμπειρίες τους.
Μια τρίτη θεματική προκύπτει απ’ την εξέταση των πραγματικών μεθόδων εργασίας, που θα χρησιμοποιήσουμε σ’ αυτό το έργο. Πρόκειται, κυρίως, για το θέατρο και τον χορό. Υπάρχει μια αυξανόμενη πίεση στους νέους να ξεφύγουν απ’ τις δημιουργικές και τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις (και σταδιοδρομίες) και να κινηθούν προς αυτά που φαίνονται πως μπορούν να τους εξασφαλίσουν καλύτερα στον επαγγελματικό τομέα, αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Αυτό βασίζεται στην υπόθεση ότι η δημιουργικότητα δεν είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για τη δημιουργία απασχόλησης. Ελπίζουμε ότι με κριτικό προβληματισμό, σχετικά με τα μηνύματα που λαμβάνουν για τον εαυτό τους και τη ζωή τους, από πηγές όπως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι νέοι μας θα είναι σε θέση να δουν αυτό το αρνητικό μήνυμα ως πλάνη.
Θεωρείτε ότι στην Ευρώπη υπάρχουν ακόμα αρκετές ρατσιστικές συμπεριφορές, αναφορικά με τη σεξουαλικότητα ή την ταυτότητα φύλου; Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε ή να εξαλείψουμε τέτοιες συμπεριφορές.
Ναι, υπάρχει μια τεράστια αλλαγή στο μεγαλύτερο κομμάτι της δυτικής Ευρώπης, σ΄αυτή την πρόδηλη διάκριση που τώρα είναι κυρίως παράνομη. Είκοσι χρόνια πριν, δεν ήταν. Σε κάποιες χώρες ήταν ακόμη παράνομο να είσαι gay, πριν από είκοσι χρόνια. Στην ανατολική Ευρώπη χρειάζεται να γίνει ακόμη αρκετή δουλειά, ώστε ν΄αντιμετωπιστεί η προκατάληψη ενάντια στα LGBT+ άτομα. Μπορούμε, πάντως, να εμποδίσουμε τις συμπεριφορές που οδηγούν στην προκατάληψη, μέσω της εκπαίδευσης και με το να έχουμε θετικά μοντέλα σε κάθε τομέα της δημόσιας ζωής για τα νεαρά LGBT+ άτομα. Χρειάζεται, επίσης, να διώξουμε τον φόβο, που πιθανόν κάποιοι να έχουν. Αυτό γίνεται με το να μαθαίνεις τον κόσμο, ότι τα LGBT+ άτομα δεν είναι διαφορετικά η αμαρτωλά, αλλά στην ουσία κανονικά.
Πέρα απ΄την Ελλάδα, το πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί και σ΄άλλες χώρες;
Όχι, αλλά το υλικό που θα προκύψει θα είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο προς χρήση άλλων οργανισμών νεολαίας στην Ευρώπη.
