Vasilis Thanopoulos
Για ποιο λόγο κάποιες χώρες “αποδέχονται” την ομοφυλοφιλία περισσότερο από κάποιες άλλες; Ποιοι είναι εκείνοι οι παράγοντες που επηρεάζουν την κοινωνική στάση απέναντι σε θέματα διαφορετικότητας; Αυτό ακριβώς προσπαθεί να ανακαλύψει, η Amy Adamczyk, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο City πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Μέσα από μια σχετική έρευνα που δημοσίευσε πρόσφατα η Adamczyk, μαθαίνουμε αρχικά ότι: “Οι Αμερικανοί είναι σχετικά πιο φιλελεύθεροι σε σχέση με τις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπου η ζωή των LGBT+ ατόμων είναι πολύ πιο δύσκολη. Στην Ευρώπη συνολικά υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων που πιστεύουν ότι η ομοφυλοφιλία είναι μη δικαιολογημένη. Ένα ποσοστό που αυξάνεται όταν πηγαίνουμε σε μέρη όπως η Ρωσία, η Ινδία κι η Κίνα. Στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, καθώς και σε τμήματα της Νοτιοανατολικής Ασίας, οι συμπεριφορές είναι ακόμη πιο συντηρητικές”.
Η ομοφυλοφιλία ανά τον κόσμο
Η Adamczyk επισημαίνει ότι στο εσωτερικό κάθε χώρας υφίσταται ένα σύνολο δημογραφικών χαρακτηριστικών που τείνουν να επηρεάζουν το πως οι άνθρωποι νιώθουν για την ομοφυλοφιλία. Για παράδειγμα, οι γυναίκες τείνουν να είναι πιο φιλελεύθερες από τους άνδρες. Οι ηλικιωμένοι τείνουν να είναι πιο συντηρητικοί από τους νεότερους. Οι μουσουλμάνοι είναι πιο πιθανό να απορρίψουν την ομοφυλοφιλία από τους χριστιανούς και τους Εβραίους.
Όπως οι άνθρωποι, έτσι κι οι χώρες φέρουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που μπορούν να επηρεάσουν τη στάση των πολιτών τους. Αναλύοντας τα, η Adamczyk τα συνοψίζει σε 3 κατηγορίες: Οικονομία, δημοκρατία και θρησκεία.
Οικονομία κι ομοφυλοφιλία
Η Σουηδία, η Ελβετία κι η Ολλανδία είναι κάποιες από τις πιο πλούσιες χώρες στον κόσμο. Είναι επίσης και κάποιες με τα μεγαλύτερα ποσοστά αποδοχής. Σε αντίθεση, χώρες όπως η Ουγκάντα κι η Νιγηρία που είναι φτωχές με υψηλά ποσοστά ρατσισμού.
Πώς όμως τα οικονομικά μεγέθη μπορούν να επηρεάζουν και να διαμορφώσουν τις απόψεις των πολιτών μιας χώρας σε σχέση με την ομοφυλοφιλία; Η Adamczyk εξηγεί ότι στις φτωχές χώρες οι άνθρωποι τείνουν να ενδιαφέρονται μόνο για θέματα βασικής επιβίωσης. Οι γονείς νοιάζονται μόνο για το φαγητό και τις βιοποριστικές ανάγκες των παιδιών τους. Η σχέση με την οικογένεια γίνεται αναγκαία για τη διατήρηση μιας σταθερής ζωής. Σύμφωνα λοιπόν με τους κοινωνιολόγους, το γεγονός αυτός έχει ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι άνθρωποι να σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο και να απορρίπτεται ό,τι αποκλίνει απ΄αυτόν.
Εξ αιτίας αυτής της προσκόλλησης, αρκετοί πολίτες φτωχών χωρών αντιλαμβάνονται την ομοφυλοφιλία ως πρόβλημα. Θεωρούν ότι παραβιάζει τις παραδοσιακές κοινές αξίες. Γι΄αυτό και πολύ συχνά φέρουν το επιχείρημα ότι οι LGBT+ πρόκειται να κάνουν κακό στις καθιερωμένες οικογενειακές νόρμες. Γιατί αμφισβητούν τις κυρίαρχες ετεροκανονικές αντιλήψεις.
Σε αντίθεση, οι πολίτες πιο πλούσιων χωρών εξαρτώνται λιγότερο από τα οικογενειακά σύνολα για την επιβίωσή τους. Έχουν περισσότερη ελευθερία να επιλέξουν τον τρόπο ζωή τους και τη σκέψη τους. Ακόμη όμως και σε σχετικά πλούσιες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, υπάρχουν κι αυτοί που εξακολουθούν να θεωρούν την ομοφυλοφιλία προβληματική. Όπως κι αυτοί που είναι υποστηρικτικοί, ανεξαρτήτως εισοδήματος.
Δημοκρατία
Η ελευθερία του λόγου, επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα στον καθένα να εκφράζει την αντίθεσή του και να διαδηλώνει. Όταν οι πολίτες μιας χώρας αισθάνονται ελεύθεροι να εκφράσουν τις ιδέες τους, γίνονται περισσότερο πρόθυμοι να μιλήσουν για τους εαυτούς τους και τους άλλους. Κι αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη αποδοχή.
Θρησκεία (κυρίαρχες θρησκευτικές απόψεις)
Ο τελευταίος παράγοντας που συμβάλλει στη διαμόρφωση αντιλήψεων είναι η θρησκεία. Στις χώρες που επικρατεί το Ισλάμ, ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός κι αυτές που έχουν ένα μείγμα συντηρητισμού και Προτεσταντισμού τείνουν να μάχονται την ομοφυλοφιλία. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Η έρευνα της Adamczyk υποστηρίζει ότι οι θρησκείες αυτές επιβάλλουν έναν πιο ολοκληρωτικό τρόπο πίστης. Μια πίστη στην οποία η ομοφυλοφιλία είναι αμάρτημα.
Οι περισσότεροι πιστοί των θρησκειών αυτών αντιλαμβάνονται τη “θρησκεία τους” πολύ σοβαρά. Επομένως, ακολουθούν τις συντηρητικές απόψεις που αυτή επιβάλλει. Επιπλέον, στις χώρες αυτές τα μέσα αναπαράγουν μόνο τις κυρίαρχες θρησκευτικές οπτικές. Τα σχολεία κι οι επιχειρήσεις με τη σειρά τους τις υποστηρίζουν, καταλήγοντας να αποδοκιμάζουν κι αυτοί με τη σειρά τους την ομοφυλοφιλία. Η κυβέρνηση, τέλος, δεν επιτρέπει οτιδήποτε ξεφεύγει απ΄όσα ορίζει η κυρίαρχη θρησκευτική αντίληψη. Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις περιορίζουν τη δράση μη κυβερνητικών, ανθρωπιστικών οργανώσεων που προβάλλουν φιλελεύθερες απόψεις (και που έρχονται σε σύγκρουση με παγιωμένο συντηρητισμό).
