“Σώματα με σημασία”

26/03/2016
από

Ξέρουμε όλοι και όλες την χιλιοειπωμένη ατάκα «δεν με ενδιαφέρει τι κάνεις στο κρεβάτι σου». Ξέρουμε και πόσο προβληματική είναι, πως κλείνει μια μεγάλη μερίδα ατόμων στο περιθώριο, στη σκιά, στο ιδιωτικό, στο αόρατο. Η ατάκα αυτή μπορεί να έχει τη συνέχεια «αρκεί να μη το βλέπω», «αρκεί να μην έχεις καμία θέση στη ζωή μου», «αρκεί να μην προκαλείς», «αρκεί να φαίνεσαι κανονικός». Μπορεί επίσης να μην εκφράζεται με λόγια, αλλά με πράξεις, και τότε ένα παιδί στο δημοτικό να είναι δακτυλοδεικτούμενο, «πούστης» και να το δέρνουν στις τουαλέτες. Μπορεί μία τρανς γυναίκα να δέχεται σεξουαλική παρενόχληση από τον εργοδότη της, αλλιώς θα μείνει χωρίς σπίτι. Μπορεί να υπάρχει «διορθωτικός» βιασμός σε μια λεσβία και εξαναγκασμός ψυχολογικής υποστήριξης (σε συνδυασμό με ξύλο) σε μια νεαρή μπαισέξουαλ.

Πώς μια θεσμική νίκη έχει αντίκτυπο στην κοινωνική ζωή των ανθρώπων; Πώς ένα σύμφωνο συμβίωσης μπορεί να αλλάξει (προς το καλύτερο) την καθημερινότητα ενός μη ετεροφυλόφιλου ατόμου;

Κάθε πράξη μας είναι πολιτική και η συγκεκριμένη καθορίζει ποια σώματα «έχουν σημασία» και ποια όχι. Καθετί μεταφράζεται σε κάτι που είναι ταξινομημένο μέσα στην κοινωνία στην οποία ζούμε. Το σύμφωνο συμβίωσης ήταν ένα βήμα στο να σταματήσουν να καταπατούνται ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει αξία καθώς δίνει την ορατότητα που χρειάζεται κάτι για να βγει από το σκοτάδι και να διεκδικήσει τον χώρο στην πόλη/στο χωριό/ στο δημόσιο χώρο. Την ορατότητα που θα προστατεύσει, για παράδειγμα, το αγόρι στο δημοτικό από το να κλειστεί στον εαυτό του επειδή είναι «πούστης», γιατί πολύ απλά η λέξη αυτή (ίσως) δε θα συνδέεται με το αποκείμενο.

Οι λέξεις έχουν σημασία καθώς παίρνουν το χρώμα που η κοινωνία τους δίνει, δηλαδή εμείς όλοι και όλες. Ήταν μια μικρή ήττα για τον χρυσαυγίτη που μέσα στη Βουλή, την ώρα που ψηφιζόταν το Σύμφωνο, να χαρακτηρίσει όλη τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα «ανώμαλους». Ήταν μια νίκη για όλους τους ανθρώπους που γνωρίζουν τι πάει να πει ανθρώπινα δικαιώματα και που τα σέβονται.

Φυσικά το γεγονός ότι το Σύμφωνο ήταν λειψό, καθώς έλειπε η αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, η παιδοθεσία και ο πολιτικός γάμος, αλλά και η αντίσταση του να καταργηθεί επιτέλους η φράση «παρά φύσιν» ασέλγεια για το σεξ μεταξύ αντρών, δείχνει κι αυτό πολλά ή μάλλον μας λέει πολλά. Όπως το «εντάξει, να σας δώσουμε κάποια δικαιώματα, αλλά μην ξεχνάτε πως δεν είστε και τόσο φυσιολογικοί».

Ναι, το Σύμφωνο ήταν μια νίκη, αλλά σίγουρα θα είναι πιο ολοκληρωμένη όταν καλυφθούν όλα τα δικαιώματα που είναι σε αναμονή, καθώς και με τον επαναπροσδιορισμό των λέξεων και των καθημερινών πρακτικών.

Maria Mazi

Κοινωνιολόγος. Ερευνητικά ενδιαφέροντα: φύλο, queer χώροι, πολιτικές των ταυτοτήτων, διαθεματικότητα. Φεμινίστρια.
[email protected]




Δες και αυτό!